31/7/12

Βόνιτσα: Ο φρουρός του Αμβρακικού!


Η ιστορική πόλη της Βόνιτσας, κτισμένη σε μια άκρη του Αμβρακικού, επιτηρεί το άνοιγμα του κόλπου στο πέλαγος και γίνεται για τον σύγχρονο επισκέπτη εφαλτήριο για εξερευνήσεις στην άγνωστη ενδοχώρα, αλλά και στις ακτές του Ιονίου. Δεν είναι από τους τόπους που διεκδικούν περγαμηνές στα τουριστικά δρώμενα της Ελλάδας. Το αντίθετο θα έλεγε κανείς. Ομως, μια φορά αν επισκεφτείτε την περιοχή της Βόνιτσας, σύντομα θα διαπιστώσετε πως πρόκειται για έναν τόπο ιδιαίτερο, μοναδικό, που σίγουρα αξίζει μια θέση στην καρδιά σας. Στη Βόνιτσα θα έρθετε αν αποζητάτε αυθεντικές εικόνες, ήπιους ρυθμούς, εξερευνήσεις στη γεμάτη ενδιαφέρον ενδοχώρα, αν αγαπάτε το ψάρεμα και τους θαλασσινούς μεζέδες...
Των Θοδωρή Αθανασιάδη, Ζερμαίν Αλεξάκη.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Έθνος".
Πηγαίνοντας στη Λευκάδα ή στην Πρέβεζα αξίζει να παρεκκλίνετε λίγα χιλιόμετρα από την αρχική σας πορεία για να επισκεφτείτε την ξεχωριστή αυτή γωνιά του Αμβρακικού κόλπου. Η Βόνιτσα απέχει από την Αμφιλοχία μόλις 36 παράκτια και ευχάριστα χιλιόμετρα, από το Αγρίνιο 75 και από το Μεσολόγγι 100 χλμ. Το οδικό δίκτυο είναι ασφάλτινο, αλλά οι δρόμοι είναι αρκετά στενοί και με άφθονες στροφές. Παρ' όλα αυτά θα διαπιστώσετε ότι οι αποστάσεις καλύπτονται με ευκολία και σε αυτό συμβάλλει το πολυποίκιλο τοπίο που διατηρεί το ενδιαφέρον της διαδρομής αμείωτο.
Η σημερινή παραλιακή πόλη της Βόνιτσας είναι κτισμένη στις παρυφές του υδροβιότοπου του Αμβρακικού, που είναι ένας από τους σπουδαιότερους της Βαλκανικής. Βρίσκεται σε ελάχιστη απόσταση από το στρατηγικό πέρασμα του Ακτιου, κοντά στη θέση όπου αναπτυσσόταν η αρχαία πόλη Ανακτόριο (ίχνη του αρχαίου Ανακτόριου υπάρχουν κοντά στο χωριό Νέα Καμαρίνια, 4 χλμ. βόρεια της Βόνιτσας).
Ιδρυτές του Ανακτόριου ήταν οι Κορίνθιοι (5ος π.Χ. αι.) που πάντα αναζητούσαν ερείσματα στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας και του Ιονίου. Από την αρχαία πόλη διασώζονται ερείπια της Ακρόπολης και του ναύσταθμου, ενώ ένα μεγάλο μέρος της διακρίνεται βυθισμένο στον πυθμένα του κόλπου. Ηδη από τα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα είχε το δικό της νόμισμα, ενώ ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων την περιγράφει σαν κραταιά και πολυπληθή πόλη. Το Ανακτόριο παρήκμασε όταν οι Ρωμαίοι ίδρυσαν τη Νικόπολη (κοντά στην Πρέβεζα). Ετσι, πέρασε στη λήθη της Ιστορίας μέχρι που στα Βυζαντινά χρόνια εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο η Βόνιτσα.
Το Βενετσιάνικο κάστρο της Βόνιτσας από το 1922 έχει χαρακτηρισθεί με Βασιλικό Διάταγμα ως «προέχον βυζαντινόν μνημείον».
Τον 11ο αιώνα οι Βενετοί, που πάσχιζαν να δημιουργήσουν σε διάφορα στρατηγικά σημεία της Ελλάδας βάσεις ανεφοδιασμού και κάστρα με σκοπό να προστατεύουν τους εμπορικούς δρόμους τους, πήραν τη συγκατάθεση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού και εγκαταστάθηκαν στη Βόνιτσα, όπου τους παραχωρήθηκαν ιδιαίτερα προνόμια. Με το κάστρο της Βόνιτσας και με αυτά της Ναυπάκτου, της Πρέβεζας και της Αγίας Μαύρας στη Λευκάδα, έλεγχαν τα θαλάσσια περάσματα του Ιονίου. Το 1204, μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, η Βόνιτσα υπάγεται στο Δεσποτάτο της Ηπείρου και γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη.
Από εκεί και πέρα αρχίζει ο «χορός» των κατακτητών. Φράγκοι, Σέρβοι, Αλβανοί, Ναπολιτάνοι, όλοι ήθελαν το κάστρο και το σπουδαίο λιμάνι της. Το 1472 πέφτει στα χέρια των Τούρκων, όμως οι Βενετοί το 1684, με τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, την καταλαμβάνουν και την κρατούν μέχρι το 1796, οπότε και την παραδίδουν στους Γάλλους. Το 1800 η θαλασσινή πόλη περνά στα χέρια των Τούρκων και το 1832 ενσωματώνεται στο ελληνικό κράτος.
Η εκκλησία της Παναγιάς βρίσκεται κάτω από το κάστρο.

Ολη αυτή η δραστηριότητα, το στίγμα πολλών και διαφορετικών λαών, σε συνδυασμό με τη μοναδική φύση του Αμβρακικού κόλπου, καθιστούν την περιοχή έναν ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό που ενδείκνυται περισσότερο για ταξιδευτές και λιγότερο για τουρίστες.
Το κάστρο της... θάλασσας!
Η Βόνιτσα είναι μια μικρή πόλη με πληθυσμό 4.050 κατοίκους, έδρα του Δήμου Βόνιτσας - Ακτίου. Στην κορφή του λόφου που δεσπόζει πάνω από την πόλη διακρίνεται το βενετσιάνικο κάστρο, που από το 1922 έχει χαρακτηρισθεί με Βασιλικό Διάταγμα ως «προέχον βυζαντινόν μνημείον».
Η παραλία της Παναγιάς.

Βρίσκεται περίπου 75 μ. πάνω από τη θάλασσα και έχει έκταση περίπου 105 στρ. Η θέα από εδώ στον Αμβρακικό κόλπο είναι ίσως η καλύτερη της περιοχής. Εκεί σώζεται το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας, του 12ου αι. με μια υπέροχη αγιογραφία του Χριστού στο εσωτερικό του.
Κάτω στο λιμάνι τίποτα δεν θυμίζει τον Μεσαίωνα. Το καλοκαίρι εδώ κυλά χαλαρά και ανάλαφρα, όπως στις περισσότερες παραλιακές πόλεις της Ελλάδας. Τα καΐκια πηγαινοέρχονται ασταμάτητα τροφοδοτώντας με τα φημισμένα ψάρια του Αμβρακικού (λαβράκια, μπαρμπούνια, σαρδέλες, γαρίδες) τις ψαροταβέρνες. Τα ιστιοφόρα δένουν στη μαρίνα και οι επισκέπτες βολτάρουν στην παραλία, χαίρονται τον ήλιο, τη θάλασσα, τα τροπικών χρωμάτων δειλινά...
Η πέτρινη πεζογέφυρα προς το νησάκι του Αγίου Νεκταρίου. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το κατάφυτο νησί του Αγίου Νεκταρίου (ή Κουκουμίτσα), το οποίο ενώνεται με τη στεριά μέσω πέτρινης πεζογέφυρας 150 μ. Ο χώρος είναι ευχάριστα διαμορφωμένος, καταπράσινος και προσφέρεται για περιπάτους και ποδήλατο. Θαυμάσιο είναι από εδώ το ηλιοβασίλεμα (γενικά ο Αμβρακικός κόλπος φημίζεται για το δειλινό του).
Στην πόλη της Βόνιτσας ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το πέτρινο καμπαναριό. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της πόλης εδώ λειτούργησε το πρώτο ελληνικό σχολείο. Ο κυριότερος ναός, ωστόσο, είναι αυτός του Αγιου Σπυρίδωνα (18ος αι.), γνωστός για το λεπτοδουλεμένο τέμπλο του, έργο Ηπειρωτών μαστόρων.
Μια θαυμάσια πεζοπορική διαδρομή, 1.500 μ., πλάι στη θάλασσα, ξεκινά από τη μαρίνα και κινείται περιμετρικά του λόφου του κάστρου. Στην πορεία σας, στις όχθες της λιμνοθάλασσας Λιμένι, κάτω από θεόρατους ευκαλύπτους, θα δείτε το βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγιάς.
Η εκκλησία της Παναγιάς.

Κοντινές αποδράσεις:
Δίπλα στο λιμάνι, κατά μήκος τους δρόμου και κοντά στις ταβέρνες, απλώνεται η παραλία της πόλης. Τριακόσια μέτρα ανατολικά του λιμανιού βρίσκεται η Κουκουνίτσα με ψιλό χαλίκι και άμμο. Είναι καθαρή και αβαθής, ενώ θα έχετε τη δυνατότητα να νοικιάσετε κανό.
Πηγαίνοντας προς Αμφιλοχία θα δείτε αριστερά στενό χωματόδρομο που κατηφορίζει προς την ακτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (δεν υπάρχει ταμπέλα). Πρόκειται για μια μικρή ακρογιαλιά πλαισιωμένη από βράχια και άφθονο πράσινο. Εχει άμμο και χαλικάκι, ενώ λειτουργεί καντίνα.
Για πολλούς η καλύτερη παραλία είναι αυτή της Παναγιάς. Θα τη βρείτε βόρεια της Βόνιτσας (άσφαλτος 8 χλμ.). Είναι υπήνεμη, καθαρή, φωλιάζει στην αγκαλιά απόκρημνων βράχων και εκεί λειτουργεί ταβέρνα. Αν έχετε όρεξη για περισσότερες εξερευνήσεις θα κατευθυνθείτε προς το ακρωτήρι της Παναγιάς (μόνο που χρειάζεται προσοχή καθώς πολλοί χωματόδρομοι οδηγούν στην είσοδο επαύλεων!). Αν διαθέτετε δικό σας σκάφος αξίζει μια εκδρομή στα μικρά ερημονήσια του Αμβρακικού.
Φυσικά και είναι πανεύκολο να κάνετε μια γρήγορη βόλτα στις ακτές του Ιονίου, στους γραφικούς όρμους του Αγ. Νικολάου, της Πάλαιρου, ακόμη και της Λευκάδας που απέχει οδικά μόλις 20 χλμ.!
Η περιοχή απ' όπου πηγάζουν τα ιαματικά, μεταλλικά νερά Κόρπης βρίσκεται στις πλαγιές των Ακαρνανικών βουνών και είναι ένα ακόμη από τα ενδιαφέροντα σημεία της επαρχίας που μπορείτε να επισκεφτείτε διανύοντας 15 χλμ. ασφαλτοστρωμένου δρόμου.
Η λίμνη του Κομήτη.

Ιστορικά ορόσημα:
Ναυμαχία Ακτίου.
Toν Σεπτέμβριο 31 π.Χ. στα νερά του Ακτίου έγινε μία από τις σπουδαιότερες ναυμαχίες του αρχαίου κόσμου που καθόρισε την τύχη της Ευρώπης. Εδώ συγκρούστηκαν οι στόλοι του Γάιου Οκτάβιου (που έμεινε στην Ιστορία ως ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρώμης με το όνομα Οκταβιανός Αύγουστος) με τον στόλο του Ρωμαίου στρατηγού Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας Ζ'. Η ναυμαχία τελείωσε με τη συντριπτική νίκη των δυνάμεων του Οκτάβιου. Σύμφωνα με τον θρύλο, η Κλεοπάτρα σώθηκε καθώς πέρασε τα πλοία της στη λίμνη Βουλκαριά της Βόνιτσας.
Ρωμαϊκά Λουτρά.
Ερχόμενοι στη Βόνιτσα από την Αμφιλοχία θα περάσετε από το χωριό Δρυμός. Εδώ διασώζονται υπολείμματα Ρωμαϊκών Λουτρών αλλά και δύο αξιόλογες παλαιοχριστιανικές Βασιλικές.
Αρχαίο Θύρρειο.
Τα ερείπια της σπουδαίας Ακαρνανικής πόλης Θύρρειο που αναφέρεται από τον Ξενοφώντα στο έργο του «Ελληνικά», έχουν εντοπιστεί κοντά στο ομώνυμο ορεινό χωριό (20 χλμ. από Βόνιτσα). Αξίζει να έρθετε εδώ τόσο για την όμορφη διαδρομή όσο και για να επισκεφθείτε το μικρό, αλλά αξιόλογο αρχαιολογικό μουσείο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: