Ραστ.

"Ράστ" ή "Άη Συμιός"!

Το οργανικό τραγούδι "ραστ" παίζεται κατ' εξοχήν στην περιοχή Μεσολογγίου και Αιτωλικού με ζουρναδες και νταούλια. Το πανηγύρι του Άη Συμιού (Αγίου Συμεών) είναι μία τελετή που εξυμνεί τη λεβεντιά και τον πόθο των Μεσολογγιτών για Λευτεριά. Το πανηγύρι  πήρε το όνομά του από το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Άη-Συμιού, που χτίστηκε το 1740 σε μια λαγκαδιά του Ζυγού, κατάφυτη, οκτώ χιλιόμετρα ανατολικά του Μεσολογγίου.

Ο εορτασμός αυτός συνηθιζόταν και στην Τουρκοκρατία. Με την ανοχή των Τούρκων, που είχαν επιτρέψει στους ραγιάδες την ελεύθερη τέλεση των πανηγυριών, οι Μεσολογγίτες συγκεντρώνονταν την Κυριακή της Πεντηκοστής στο μοναστήρι, εκκλησιάζονταν σε αυτό την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, έψεναν ύστερα σφαχτά και ακολουθούσαν γλέντια, χοροί και ξεφαντώματα. Ο ξεσηκωμός είχε αναστείλει τη συνήθεια. Με την απελευθέρωση όμως, ξανάρθε στη ζωή με περισσότερη μάλιστα λαμπρότητα, γιατί ο χώρος του μοναστηριού είχε συνδεθεί στενά με την τοπική ιστορία.

Χαρακτηριστικό στοιχείο του εορτασμού είναι οι "αρματωμένοι", Μεσολογγίτες ντυμένοι με την παλιά λαϊκή ενδυμασία, με πολλά άρματα, χρυσοποίκιλτα δηλαδή κοσμήματα και άλλα εξαρτήματα της ανδρικής φορεσιάς.

Οι αρματωμένοι, με την απαραίτητη συνοδεία "ζυγιάς"(δυο ζουρνάδες και ένα νταούλι) σχηματίζουν από το πρωί της Πεντηκοστής παρέες με ορισμένη οργάνωση και καθιερωμένο εθιμικό τυπικό. Αφού γυρίζουν στους δρόμους του Μεσολογγίου, το απόγευμα, μαζί με έφιππους συνεορταστές, ξεκινούν από το περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα για το μοναστήρι, σταματώντας, για λίγο, στον κήπο των Ηρώων, όπου ψάλλεται τρισάγιο.

Στο χώρο του μοναστηριού με τα πανύψηλα πλατάνια, κάθε παρέα έχει το δικό της προκαθορισμένο από χρόνια χώρο, όπου κρεμούν τα άρματα, αφού πρώτα προσκυνήσουν και προσευχηθούν στην εκκλησία. Ακολουθεί ολονύχτιο γλέντι με "αισυμιώτικα" τραγούδια και με τοπικούς χορούς. Αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας, που και αυτή περνά με χορούς και τραγούδια, γίνεται θεαματική επιστροφή στο Μεσολόγγι και υποδοχή των αρματωμένων από πλήθος κόσμου που τους περιμένει στην είσοδο της πόλης. Το γλέντι συνεχίζεται, με ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο το λεγόμενο "χορό του πεθαμένου", με θέμα το θάνατο και την ανάσταση ενός αρματωμένου.

Το "Ράστι" ή "Ράστ" είναι σειρά μελωδιών και γυρισμάτων, που έχει τις ρίζες του στους εορταστικούς πανηγυρισμούς του Άη Συμιού στο Μεσολόγγι. Συγκεκριμένα "Ράστ" είναι το αργό τσάμικο, "στον τόπο" όπως αποκαλείται, και ύστερα έρχεται το γύρισμα στον καλαματιανό χορό. Παίζεται με πίπιζα και νταούλι κυρίως από Ρομά οργανοπαίχτες, καθώς ο Άη Συμιός θεωρείται προστάτης Άγιος των Αθίγγανων.

Το συγκεκριμένο κομμάτι συνηθίζεται πλέον να παίζεται με κύριο όργανο το κλαρίνο στα πανηγύρια όλης της Αιτωλοακαρνανίας (αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας.)