Ας ξαναπιάσουμε την αλφαβήτα. Και, για να μη βουλιάξουμε στον φόβο και στη σύγχυση, ας ξαναπιαστούμε από τη ρήση του Αντρέ Μαλρό, πως «μια ανθρώπινη ζωή δεν αξίζει τίποτα, αλλά και τίποτα δεν αξίζει όσο μια ανθρώπινη ζωή». Σίγουρα η φράση αυτή ανήκει πια σ’ εκείνες που χρησιμοποιούνται συχνότατα. Ωστόσο, η πολλή της χρήση δεν της στέρησε το πολύτιμο νόημά της, έτσι όπως συμπυκνώνει την ανθρωπιστική θεώρηση των πραγμάτων, στα θεμέλια της οποίας βρίσκουμε το πρωταγόρειο «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος». Και προσφεύγουμε στη ρήση αυτή για να μην πέσουμε στον δελεαστικότατο πειρασμό της σχετικοποίησης, και μάλιστα της σχετικοποίησης όχι πια της αξίας της ζωής, αλλά του βάρους του ίδιου του θανάτου.
Γιατί συμβαίνει και αυτό: Ταξινομούμε τα θύματα της ποικιλόμορφης βίας σε «δικά μας», σε «μη δικά μας» και σε «όχι και τόσο δικά μας» και ρυθμίζουμε αναλόγως τα αισθήματά μας. Πνίγουμε δηλαδή με τον βρόχο της ιδεολογίας ή της ιδεοληψίας τη συμπόνια που τόσο φυσικά γεννιέται στο άκουσμα ενός φονικού ή ενός βαρύτατου τραυματισμού οποιουδήποτε ανθρώπου ή περνάμε τα αυθόρμητα αισθήματά μας από την κρησάρα των πεποιθήσεών μας, των σχέσεών μας, των πολιτικών μας προτιμήσεων ή των φυλετικών μας εμμονών. Μπορεί, ας πούμε, να λέμε πως είμαστε αυθεντικοί κληρονόμοι και πείσμονες υπερασπιστές των ιδεών του αρχαίου ανθρωπισμού, έτσι όπως τις εισήγαγαν και τις υποστήριξαν φιλόσοφοι και ποιητές, μπορεί επιπλέον να δηλώνουμε και χριστιανοί και να ξοδευόμαστε σε μάχες σφοδρές για τη αναγραφή της πίστης μας στην ταυτότητά μας, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει πάντοτε να ζυγίζουμε ό, τι νιώθουμε με τα άδικα ζύγια της προκατάληψης.
Οι δύο νεκροί και οι δύο βαρύτατα τραυματίες των τελευταίων ημερών (ο μαχαιρωμένος πατέρας της οδού Ηπείρου, ο επίσης μαχαιρωμένος μετανάστης από το Μπαγκλαντές, το θύμα της αστυνομικής βίας στην Πανεπιστημίου και το θύμα των σκοτεινών κουκουλοφόρων στη λαϊκή της Καλλιδρομίου) είχαν «το τερατώδες κοινό γνώρισμα του ανθρώπου, / το εφήμερο της παράλογης ζωής του», για να θυμηθούμε τον Νίκο Εγγονόπουλο και ένα αντιρατσιστικό ποίημά του. Αλλά όσο παράλογη κι αν είναι η ζωή μας, όσο δυσκολεμένη ή και φτωχή, είναι η ζωή μας, ένα δώρο άπαξ. Ο παράλογα άκαιρος τερματισμός της ζωής των δύο συνανθρώπων μας και η έκθεση της ζωής των άλλων δύο στον ακρότατο κίνδυνο, υπήρξαν αποτέλεσμα της άσκησης μιας βίας που, κάτω από τις διαφορετικές μορφές και τα προσχήματά της, έχει κοινό πυρήνα την αντιμετώπιση της ανθρώπινης υπόστασης ως γυμνής, τιποτένιας, αναλώσιμης. Γνώρισμα των πολέμων, ο μηδενισμός της αξίας της ζωής εισβάλλει τώρα και στην επικράτεια της ειρήνης. Αν αυτή τη στάση μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε φασιστική ή όχι, είναι δευτερεύον. Εκείνα που ενοχλούν είναι τα πράγματα, όχι τα ονόματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου