Η καθημερινή πολιτική μάχη οδηγεί σε διαφορετικές ερμηνείες για το πραγματικό γίγνεσθαι στην Ελλάδα του 2010.
Η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της επιμένουν ότι πραγματοποιούν μεγάλες αλλαγές. Εμείς οι υπόλοιποι τονίζουμε τον μονόπλευρο χαρακτήρα αυτών των μέτρων. Η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της, ιδιαίτερα η διαπλοκή, εμφανίζουν κατά κανόνα αυτά τα μέτρα ως αναγκαστικά, ως έναν μονόδρομο. Εμείς οι υπόλοιποι δεν αποδεχόμαστε ότι υπάρχουν μονόδρομοι. Εκτιμούμε ότι η κυβέρνηση είναι δύσκολη για τους ισχυρούς και εύκολη εις βάρος των αδύναμων, όσο και αν προσπαθεί με λόγια και μικρές πράξεις να βάλει γιρλάντες στα μεγάλα και αρνητικά που προωθεί.
Κατά τη γνώμη μου, όλα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα μπορούν να συνοψιστούν από τη σκοπιά των μακρόχρονων επιπτώσεων σε τέσσερις λέξεις: επιθετική νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική ανασυγκρότηση.
Επιθετική ανασυγκρότηση με την έννοια ότι επιβάλλεται ενάντια στη θέληση της πλειοψηφίας. Με τρόπο συχνά αντιδημοκρατικό, ακόμα και με την άρνησης του Συντάγματος. Με μια πολιτική κουλτούρα άρνηση του δημοκρατικού διαλόγου, της πραγματικής διαβούλευσης και της συμμετοχής του πολίτη. Αρνησης, δηλαδή, όλων των χαρακτηριστικών που αποτέλεσαν τον προγραμματικό λόγο του ίδιου του Γ. Παπανδρέου όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ και πολύ περισσότερο όταν υπερασπίστηκε τον πολιτικά αυτόνομο ρόλο του κινήματος.
Καπιταλιστική ανασυγκρότηση, διότι πραγματοποιούνται αλλαγές σε μια διπλή κατεύθυνση. Η πρώτη αφορά την αποτελεσματικότερη λειτουργία ενός συστήματος. Κατά κανόνα, υπάρχουν πολλοί τρόποι, μέθοδοι και δρόμοι για την αποτελεσματικότερη ανασυγκρότηση ενός συστήματος. Προκειμένου να επιλεχθεί εις εξ αυτών πρέπει να προσδιοριστούν τα κριτήρια με τα οποία θα πραγματοποιηθεί αυτή, καθώς και ποια συμφέροντα επιλέγεται να εξυπηρετηθούν.
Συχνά, η ανασυγκρότηση ενός συστήματος, όπως και η ίδια η υπέρβασή του, γίνεται κατά καιρούς επίκαιρη, ακόμα και με μια έννοια αναγκαία, υπάρχει πάντα η δυνατότητα επιλογής για το πώς θα γίνει αυτή η ανασυγκρότηση, ποιον θα εξυπηρετεί και με ποιο τρόπο. Επί παραδείγματι, μια ανασυγκρότηση μπορεί να γίνει με τρόπο υπέρβασης ενός συστήματος, όπως είναι το καπιταλιστικό (η πιο σπάνια ιστορικά περίπτωση). Μπορεί να γίνει, επίσης, με τρόπο που να αποδοθεί στον καπιταλισμό ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Τέλος (η πιο συχνή περίπτωση τα τελευταία τριάντα χρόνια), μπορεί να γίνει με τρόπο νεοφιλελεύθερο που να εξυπηρετεί περισσότερο τα μεγάλα συμφέροντα, τις τράπεζες και γενικότερα το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτή ακριβώς την ανασυγκρότηση προωθεί η κυβέρνηση.
Η στρατηγική της ανασυγκρότησης που προωθεί η κυβέρνηση είναι νεοφιλελεύθερη. Ανάμεσα στα άλλα, αδυνατίζει τις πολιτικές και κοινωνικές θέσεις της μισθωτής εργασίας και των μεσαίων στρωμάτων. Διασφαλίζει τα συμφέροντα ορισμένων τραπεζών. Δεν καταπολεμά στην ουσία την παραοικονομία και το μαύρο χρήμα. Δεν θέτει φραγμούς στις συνεχείς αυξήσεις των τιμών σε είδη λαϊκής κατανάλωσης.
Πρόκειται, δηλαδή, για μια επιθετική ανασυγκρότηση που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα και βασίζεται σε νεοφιλελεύθερα δόγματα. Δόγματα που θεωρούν τις επιλογές που προτάσσουν και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν ως αποκλειστικό και μόνο δυνατό δρόμο. Αυτό αληθεύει εάν σκοπός της σημερινής πολιτικής είναι να εξέλθει η χώρα από την κρίση χωρίς να χάσουν οι ισχυροί ούτε μία πεντάρα. Δεν αληθεύει αν στο επίκεντρο της πολιτικής ήταν ο άνθρωπος - πολίτης και οι πραγματικές ανάγκες της χώρας. Τότε χρειαζόταν ένας διαφορετικός δρόμος ανασυγκρότησης της χώρας.
Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ
Συγγραφέα, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
*******************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου