Leaving is Living.

Το ταξίδι είναι ζωή!

Τη λαθροθηρία κατά το δύσκολο ταξίδι της μετανάστευσης των πουλιών στοχεύει να αντιμετωπίσει η διεθνής εκστρατεία ενημέρωσης «Leaving is Living» («Το ταξίδι είναι ζωή») που ξεκινά από τους εταίρους του διεθνούς οργανισμού BirdLife International στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία. Η εκστρατεία εστιάζει σε τρεις από τις κρισιμότερες περιοχές της Ευρώπης όπου η λαθροθηρία είναι έντονη κατά τη μετανάστευση: τα Ιόνια νησιά, τη νοτιοδυτική Σαρδηνία και τις επαρχίες της Καταλονίας, της Βαλένθια και της Αραγονίας. Στις επίμαχες αυτές περιοχές, τα πουλιά σταθμεύουν για να ξεκουραστούν και να τραφούν, πριν συνεχίσουν το μεγάλο ταξίδι τους προς τον βορρά ή τον νότο. Αντί αυτού, αιχμαλωτίζονται και πυροβολούνται παράνομα κατά χιλιάδες.

Στόχος της εκστρατείας είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει πάνω από πέντε εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες προκειμένου να μειωθεί η λαθροθηρία κατά την ανοιξιάτικη και τη φθινοπωρινή μετανάστευση. Αναλυτικότερα, προβλέπεται η ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών, των αρμοδίων αρχών, αλλά και της κοινότητας των κυνηγών σχετικά με τη σοβαρότητα των επιπτώσεων της λαθροθηρίας στη μετανάστευση των πουλιών. Επιπλέον, η κατανόηση της λογικής της απαγόρευσης του ανοιξιάτικου κυνηγιού από τη νέα γενιά είναι η πιο σημαντική προκειμένου οι νέοι να βρουν έναν νέο τρόπο να σχετίζονται με τη φύση. Ως μέρος της εκστρατείας ενημέρωσης, κάθε χώρα υλοποιεί μια σειρά από πρωτοβουλίες που περιλαμβάνουν την εκπαίδευση των αρχών φύλαξης, τη διοργάνωση τοπικών εκδηλώσεων, την παραγωγή ντοκιμαντέρ, την υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, όπως επίσης και την εμπλοκή δημόσιων προσώπων που θα υποστηρίζουν το μήνυμα της εκστρατείας.

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία στα πλαίσια αυτά έχει ηχογραφήσει 2 ραδιοφωνικά σποτ, τα οποία ήδη μεταδίδονται  σε αθηναϊκούς και τοπικούς (Κέρκυρα και Ζάκυνθο) ραδιοφωνικούς σταθμούς. «Είναι σημαντικό»- τονίζει η Μαλαμώ Κορμπέτη, Υπεύθυνη Πολιτικής της Ορνιθολογικής, «να καταλάβουμε πως οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί νόμοι απαγορεύουν το κυνήγι κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων, όπως η άνοιξη, για να εξασφαλίσουν τη βιοποικιλότητα και το κοινό καλό. Σταματώντας τη λαθροθηρία των μεταναστευτικών πουλιών δεν βοηθάμε μόνο τα ίδια που πλήττονται άμεσα, αλλά κάνουμε μια προσπάθεια για να αλλάξουμε τη σχέση μας με τη φύση».

«Η εκστρατεία “Leaving is Living” μας επιτρέπει να μοιραστούμε με τις τοπικές κοινωνίες και τις τοπικές αρχές τη μοναδικότητα της μετανάστευσης, εστιάζοντας αφενός στην εκπληκτική προσπάθεια των πουλιών να επιβιώσουν και αφετέρου στην ανάγκη να αναγνωρίσουμε και να σεβαστούμε το δικαίωμά τους να μεταναστεύουν με ασφάλεια», σημειώνει ο Fulvio Mamone Capria, πρόεδρος της ιταλικής οργάνωσης LIPU.

Η μετανάστευση των πουλιών αποτελεί ένα εκπληκτικό φαινόμενο που λαμβάνει χώρα ετησίως εδώ και εκατομμύρια χρόνια και από την αρχαιότητα κέντριζε τη φαντασία των ανθρώπων. Είναι όμως και επιβίωση: τα πουλιά έχουν ανάγκη να φτάσουν στις καταλληλότερες γωνιές του πλανήτη μας για να φωλιάσουν ή να αποφύγουν τον δύσκολο χειμώνα. Ωστόσο, κάθε χρόνο, εκατομμύρια από αυτά δεν φτάνουν στον προορισμό τους τόσο εξαιτίας της εξάντλησης, όσο και εξαιτίας της εκτεταμένης αιχμαλωσίας και θανάτωσης από τον άνθρωπο.

Συγκεκριμένα στη χώρα μας, η παράνομη θανάτωση άγριων πουλιών κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης μετανάστευσης συμβαίνει εδώ και πολλές δεκαετίες στα Ιόνια νησιά (Ζάκυνθος, Στροφάδια, Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι και Οθωνοί), όπου τα πουλιά  τα οποία έρχονται εξαντλημένα από την υποσαχάρια Αφρική, πυροβολούνται ανεξέλεγκτα κατά εκατοντάδες από λαθροθήρες (κυρίως Τρυγόνια, Συκοφάγοι, αλλά και αρπακτικά και ερωδιοί). Σημειωτέον ότι ο πληθυσμός για παράδειγμα των Τρυγονιών στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 20% από το 1990, ενώ το είδος βρίσκεται σε «δυσμενές καθεστώς διατήρησης» σε όλη την Ευρώπη.

Να σημειωθεί επίσης ότι τα Ιόνια Νησιά, και συγκεκριμένα τα Στροφάδια και η Ζάκυνθος, είναι από τους πρώτους σταθμούς του Τρυγονιού, καθώς μεταναστεύει από την υποσαχάρια Αφρική, μία διάβαση περίπου 2.000 χλμ πάνω από την έρημο και τη Μεσόγειο. Στην Ιταλία, περισσότερα από 300,000 πτηνά, ανάμεσά τους και είδη όπως το κοτσύφι, ο κοκκινολαίμης και άλλα μικρόπουλα, παγιδεύονται με θηλιές και πωλούνται σε τοπικά εστιατόρια για να σερβιριστούν ως τοπικό παραδοσιακό έδεσμα. Ομοίως στην Ισπανία, περίπου δυο εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά παγιδεύονται κάθε φθινόπωρο με ξόβεργες σε ειδικούς σταθμούς που ονομάζονται «παρανί». Και οι δύο αυτές μέθοδοι είναι παράνομες. 

Το ανοιξιάτικο κυνήγι είναι παράνομο εδώ και χρόνια στην Ελλάδα, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει το κυνήγι κατά τη μετανάστευση. Διεξάγεται κυρίως σε μικρά νησιά και ακρωτήρια στο Ιόνιο Πέλαγος: Νότια Ζάκυνθο, Παξοί - Αντίπαξοι, Διαπόντια νησιά, Νότια Κέρκυρα. Τα τρυγόνια αφού διανύσουν περισσότερα από 2.500 χλμ. πάνω από την έρημο και στη συνέχεια τη Μεσόγειο, σταματούν αδύναμα και εξουθενωμένα στα Ιόνια Νησιά προκειμένου να ανεφοδιαστούν, ώστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους για τις περιοχές φωλιάσματος στη Βόρεια Ευρώπη. Το είδος βρίσκεται σε "δυσμενές καθεστώς διατήρησης" σε όλη την Ευρώπη. Η ακριβής εκτίμηση του αριθμού των πουλιών που θανατώνονται κάθε χρόνο είναι σχεδόν αδύνατη, αλλά υπολογίζεται ένας πολύ υψηλός αριθμός. Στους Αντίπαξους το 2001 υπολογίστηκε ότι σε μια «πολύ καλή» ημέρα για τους λαθροθήρες μπορεί να σκοτωθούν χιλιάδες τρυγόνια. Έτσι, εκτός από τις δραματικές αλλαγές και την ερημοποίηση των βιότοπών τους στην Αφρική, τα τρυγόνια πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τα ανήθικα όπλα των λαθροθήρων. 

Ο Κώστας Παπακωνσταντίνου, από την Ομάδα της Ορνιθολογικής για το Κυνήγι, τονίζει: «Είναι απίστευτες για τη σημερινή εποχή οι εξιστορήσεις ντόπιων στα Ιόνια Νησιά οι οποίοι δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους κατά την διάρκεια του ανοιξιάτικου κυνηγιού. Όποιοι από αυτούς τολμήσουν να αντισταθούν σε αυτή την δήθεν παράδοση έχουν να αντιμετωπίσουν αντίποινα από τους λαθροθήρες οι οποίοι πολλές φορές θα πυροβολήσουν κοντά στο σπίτι τους, στους μετρητές της ΔΕΗ, τα ζώα τους ή οπουδήποτε αλλού βρουν».