Την πτώχευση δεν την βλέπουν μόνο οι Κασσάνδρες…

Του Αλέξανδρου Μερκούριου,

αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Ποντίκι».

 

Τις τελευταίες εβδομάδες βλέπω ότι μερικοί από τους αναγνώστες δυσανασχετούν και βάλλουν εναντίον όσων αρθρογράφων βλέπουν να έρχεται η πτώχευση της χώρας και ενδεχομένως μια έξοδος από το ευρώ. Εδώ και χιλιάδες χρόνια η αλήθεια είναι ενοχλητική, και πολλοί απ αυτούς που την υπερασπίστηκαν, βρέθηκαν κατά καιρούς εξορισμένοι, φυλακισμένοι ή και ακόμη χειρότερα. Στη δική μας περίπτωση το θέμα δεν είναι αυτό. Το να βλέπεις κάτι που έρχεται δεν είναι ζήτημα ενόχλησης, αλλά αντίληψης. Και έγκαιρης ενημέρωσης.

Για να μην κάνω λοιπόν τον γκρινιάρη θα σας πω ότι δεν είναι μόνο οι δημοσιογράφοι που «βλέπουν» την πιθανότητα μιας ελληνικής εξόδου από το ευρώ, αλλά και μεγάλες τράπεζες. Και μάλιστα όχι απλώς μεγάλες τράπεζες, που οι αναλυτές τους μπορεί να είναι σπεκουλαδόροι και κερδοσκόποι, αλλά «σοβαρές» τράπεζες όπως η HSBC. Η HSBC την οποία το ελληνικό δημόσιο επέλεξε ως σύμβουλο στις αποκρατικοποιήσεις. Και μάλιστα για τις συμβουλές της, την πληρώνει με το χρήμα των φορολογουμένων. Δηλαδή το δικό σας χρήμα.

Την Παρασκευή, η HSBC κυκλοφόρησε μια έκθεση με αντικείμενο το πώς μπορούν να επιλυθούν τα προβλήματα του ευρώ και γιατί η αποτυχία στην επίλυση των προβλημάτων αυτών μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα μεγάλη παγκόσμια ύφεση σαν αυτή του Μεσοπολέμου. Η έκθεση δεν λέει κάτι το καινοφανές. Μάλιστα εμμέσως απευθυνόμενη προς την ελληνική κυβέρνηση επισημαίνει ότι η επιβολή λιτότητας στις χώρες της περιφέρειας δεν μπορεί από μόνη της να λύσει τα προβλήματα της ευρωζώνης. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι συλλογική ευθύνη, που θα συμπεριλαμβάνει το «μοίρασμα» του βάρους μεταξύ των πιστωτών και των οφειλετών και, μελλοντικά, τη δημοσιονομική ένωση.
Ένα κρίσιμο σημείο που καταγράφει η τράπεζα, είναι ότι «αν και η ΕΚΤ και το EFSF μπορούν να παίξουν βραχυπρόθεσμα σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση του χρηματοοικονομικού συστήματος, δεν έχουν την πολιτική νομιμοποίηση που απαιτείται για να διασφαλίσουν το μέλλον του ευρώ». Η μεγάλη τράπεζα ανησυχεί λοιπόν για μια διάλυση της ευρωζώνης, η οποία θα ήταν «καταστροφική», και καταλήγει: «Η διεθνοποίηση των κεφαλαίων και των υποχρεώσεων στην ευρωζώνη έχει αυξηθεί δραματικά, δημιουργώντας ένα μπερδεμένο πλέγμα αμοιβαίας χρηματοοικονομικής εξάρτησης. Η επανεισαγωγή εθνικών νομισμάτων θα υπονόμευε τα χρηματοοικονομικά συστήματα, θα δημιουργούσε μαζικές μεταφορές κεφαλαίων, απειλώντας με υπερπληθωρισμό την περιφέρεια και με οικονομική κατάρρευση τον πυρήνα της ευρωζώνης».

Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι η HSBC (η τράπεζα σύμβουλος επ’ αμοιβή της ελληνικής κυβέρνησης) αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος της έκθεσης στο σενάριο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Και για να το κάνει εύκολο, το θέτει με μορφή ερωταπαντήσεων:

1. Μπορεί μια χώρα να εξαναγκαστεί να φύγει από την ευρωζώνη;
Όπως τονίζει η HSBC, δεν υπάρχει πρόβλεψη στη Συνθήκη που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να αναγκαστεί μια χώρα να εξέλθει από την ευρωζώνη. Ωστόσο, αν μια χώρα κρίνει ότι το επίπεδο της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται είναι αδύνατον να υλοποιηθούν και τελικά αποφασίσει να φύγει, κανείς δεν μπορεί να την εμποδίσει. Πιθανή έξοδος από την ευρωζώνη, όμως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεπαγόταν και έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

(Σ.Σ. Τι διαφορετικό έχουμε πει εδώ και μερικές εβδομάδες εμείς; Το μόνο κακό είναι ότι αυτοί που μας κυβερνούν δεν έχουν αντιληφθεί ότι το επίπεδο λιτότητας είναι μη βιώσιμο…)

2. Τι θα γινόταν στη χώρα που θα έφευγε από την ευρωζώνη;
Η ονομαστική αξία του ενεργητικού και παθητικού του τραπεζικού συστήματος κατά πάσα πιθανότητα θα υπολογίζονταν εκ νέου προκειμένου να υποτιμηθεί το νόμισμα, λέει η τράπεζα – σύμβουλος του ελληνικού δημοσίου. Επίσης θα έπρεπε να υπάρξουν έλεγχοι των κεφαλαίων τόσο λόγω του τεράστιου ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών όσο και για να περιοριστούν οι ημερήσιες αναλήψεις χρημάτων προκειμένου να αποτραπεί η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, το οποίο δεν θα είχε πλέον πρόσβαση στη ρευστότητα της ΕΚΤ.
Η χρεοκοπία δεν θα εξάλειφε την ανάγκη για δημοσιονομική προσαρμογή, αφού το ισοζύγιο θα συνέχιζε να είναι ελλειμματικό και ως εκ τούτου θα έπρεπε να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα από αυτήν που προβλέπει το σχέδιο της τρόικας. Υποθέτοντας πως κάτι τέτοιο είναι πολιτικά ανέφικτο, η κεντρική τράπεζα θα αναλάμβανε τη νομισματοποίηση του χρέους, δηλαδή θα τύπωνε χρήμα.
Το σπιράλ που πιθανότατα θα δημιουργούνταν στους μισθούς (ιδιαίτερα αν η Κεντρική Τράπεζα άρχιζε να τυπώνει χρήμα) θα εξάλειφε ταχύτατα οποιοδήποτε ανταγωνιστικό όφελος, εκτός και αν η χώρα προχωρούσε σε μαζικές δομικές μεταρρυθμίσεις.
Θα ήταν πολύ δύσκολο η χώρα να επαναφέρει το παραδοσιακό της νόμισμα, ενώ τα τεχνικά προβλήματα θα ήταν τεράστια: οι νομικοί και υπολογιστικοί κώδικες θα έπρεπε να ξαναγραφτούν, τα ATM να επαναπρογραμματιστούν κ.λπ.
(Σ.Σ. Και αυτά έχουν καταγραφεί από Έλληνες ειδικούς, οι οποίοι όμως αντιμετωπίζονται ως Κασσάνδρες από τα κυβερνητικά στελέχη. Τώρα όμως που τα λέει η τράπεζα που το ίδιο το δημόσιο έχει επιλέξει, τι έχουν να πουν οι της κυβέρνησης;)

 Ο φόρος που έγινε… τέλος!

Τι να πει όμως, μια κυβέρνηση που απλά ονομάζει ένα χαράτσι (όπως αυτό των ακινήτων) «τέλος» (και όχι φόρο) επειδή δεν έχει το χρόνο να εισαγάγει τη νομοθεσία, όπως θα έπρεπε; Γελάτε, έ;

Όντως, για γέλια είμαστε. Και για κλάματα. Αν γνωρίζατε καλά το Σύνταγμα (όπως ο κ. Βενιζέλος, ως συνταγματολόγος) θα ξέρατε ότι σύμφωνα με το άρθρο 78 παρ.1, «κανένας φόρος δεν επιβάλλεται ούτε εισπράττεται χωρίς τυπικό νόμο που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος». Επομένως για να μην παρανομήσουμε χοντρά (αφού δεν προφταίνουμε τέτοια διαδικασία), ονομάζουμε τον φόρο… τέλος και το βάζουμε.

Και το τέλος όμως, ως μη τακτική φορολόγηση που γίνεται με σχεδιασμό (έλα, τι λες τώρα…) για να επιβληθεί, πρέπει σύμφωνα με τους νόμους του κράτους να έχει ανταποδοτικότητα. Εδώ βέβαια, δεν υπάρχει καμία ανταποδοτικότητα. Η μόνη λογική, είναι έμμεση απειλή προς τους πολίτες, ότι αν δεν πληρώσουν, δεν είναι μόνο ότι θα τους κόψουν το ρεύμα. Είναι και ότι ως χώρα δεν θα πιάσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους, το κράτος θα πτωχεύσει, και τα σπίτια θα χάσουν την αξία τους.

Ε, λοιπόν, τι διαφορετικό σας λέμε;

Αφού το ίδιο το κράτος λειτουργεί με τη λογική της απειλής της πτώχευσης, τους φταίνε οι Κασσάνδρες;