Ακόμα και στις αναπτυγμένες χώρες ο καπιταλισμός, τριτοκοσμικός είναι.
Η προηγμένη Ιαπωνία, παρ' ότι χτυπημένη η ίδια απ' την πολεμική χρήση της πυρηνικής ενέργειας, επέτρεψε στον εαυτόν της να πιστέψει ότι η ειρηνική της χρήση θα ήταν ακίνδυνη κι απλώς κερδοφόρα.
Η Ιαπωνία; όχι ακριβώς. Η άρχουσα τάξη της.
Μα είναι αφελείς οι αστοί;
Πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να υπογράψουν συμβόλαιο με τον Θεό ή την Τύχη ή τις πεταλούδες στον Αμαζόνιο, ότι ουδέποτε θα τους συνέβαινε, ατύχημα, δυστύχημα, στραβή; Ποσώς! Απλώς τα κέρδη που θα μπορούσαν να βγάλουν, ώσπου να σκάσει μύτη ο Γκοντζίλας, τους ενδιέφεραν.
Και ιδού τώρα το κόστος του κέρδους!
Σημαίνει μήπως αυτό ότι ύστερα απ' την καταστροφή, μάλιστα ανεξαρτήτως του μεγέθους της, θα επικρατήσουν δεύτερες σκέψεις; ότι θα αναθεωρηθούν ίσως τα πυρηνικά προγράμματα στα δυτικού ή μιξοδυτικού τύπου κράτη απ' τη Γερμανία και τις ΗΠΑ έως την Τουρκία;
Οχι και βεβαίως όχι.
Σε μιαν εποχή που οι Επικυρίαρχοι επαναφέρουν τις οικονομικές, εργασιακές και κοινωνικές σχέσεις πίσω στην εποχή της φεουδαρχίας, σιγά μην κωλώσουν με ορισμένες παράπλευρες απώλειες. Μπορεί να εκφράζεται τώρα κάποιος σκεπτικισμός, αλλά σε εύλογο χρονικό διάστημα θα υπερκερασθεί.
Αλλωστε αυτή η οίηση του ανθρώπου εν σχέσει με τη φύση δεν είναι μόνον ταξική, είναι και αρμοδιότητος Γιουνγκ ή Λόβκραφτ. Επί σοσιαλισμού οι εργατικές (έστω στην παρεκβατική τους εκδοχή) εξουσίες πίστεψαν ότι εκτός από το ατσάλι θα μπορούσαν να δέσουν και την πυρηνική ενέργεια. Ωσπου έσκασε το Τσερνομπίλ.
*****
Ομως, αυτός που μας έμαθε τη φωτιά, παρ' ότι δεμένος ακόμα στον Καύκασο, εξακολουθεί να επιμένει ότι η πρόοδος είναι αναπόδραστη. Οτι το διάστημα περιμένει τους κινητήρες των μεγάλων ταξιδιών.
Μεγάλο και το ερώτημα. Η επιστήμη δεν παράγει ηθική, ή την παράγει μόνον στο εργαστήριο, μετά αυτή η ηθική γίνεται φράγκα στην αγορά.
Αν δει κανείς την υπόθεση από ψηλά, ας πούμε από τα άστρα, ίσως να μπορεί να αποφασίσει ποιοι είχαν δίκιο: αυτοί που έχτισαν τον Παρθενώνα κι εκείνος ο κοντός που ήθελε ύστερα να κατακτήσει τον κόσμο ή οι ινδιάνοι που έμειναν ατάραχοι κι αρμονικοί με τα νερά και τα δέντρα τους, ώσπου τους συνάντησαν τα άλογα; Οι Κινέζοι και τα τρεις χιλιάδες ποιητικά τους ιδεογράμματα είχαν κι έχουν δίκιο ή εκείνοι που δεν χρειάζονταν ούτε τον τροχό;
Ομως ούτε η ζωή ούτε ο κόσμος (παρ' όσα υπαινίσσεται η λέξη) είναι θέμα δίκιου. Είναι θέμα συντελεσμένων.
Κι εμείς, τα παιδιά εκείνου του κοντού που ήθελε να κατακτήσει τον κόσμο, συνεχίζουμε να θέλουμε το ίδιο. Οι ποιητές το σύμπαν, οι αστοί τα φράγκα του.
Οι αστοί· οι πρώην άρχοντες δουλοκτήτες, οι πρώην φεουδάρχες, οι πρώην ευγενείς, πότε Μαικήνες και πότε τύραννοι· κι εμείς, οι πρώην σκλάβοι, οι πρώην δουλοπάροικοι, οι πρώην υπήκοοι, το νυν πολίτες και πάντα πελάτες, ζούμε διαρκώς το ίδιο παιγνίδι, την ίδια τραγωδία, τον ίδιο στίχο του Αισχύλου: «ποια 'ξαγορά να υπάρχει, μιας και το αίμα στο χώμα χυθεί;»...
Οι ειδοί του Μαρτίου, η τρίτη έκρηξη στο Φουκουσίμα Νταϊτσί, ένα μνημείο (ακόμα) για τη Χιροσίμα, οι μετοχές στο Χρηματιστήριο του Τόκιο - σαν τρομαγμένοι Λάρητες να σκιρτούν οι μονάδες και τα ποσοστά κι ένα χαϊκού για τις κερασιές που δεν άντεξαν στο καίσιο...
Ομως, είπαμε, ακόμα και στις πιο αναπτυγμένες χώρες ο καπιταλισμός τριτοκοσμικός είναι. Μπορεί οι Γερμανοί να δίνουν και να παίρνουν μίζες με καθώς πρέπει τρόπο, αλλά και στην Τανζανία το ίδιο κάνουν...
Θυμάμαι τους Ουκρανούς και τους Ρώσους (Σοβιετικούς τότε) στρατιώτες, εργάτες κι επιστήμονες που έμπαιναν στην καρδιά του θηρίου, για να το πάψουν, να το θάψουν, ξέροντας ότι θα πεθάνουν. Και πέθαναν, με τον Προμηθέα ακόμα δεμένον στον Καύκασο να μουρμουρίζεις τις ωδές του στη φωτιά και τις προσευχές του στον πόνο του, τον πόνο μας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου