Φημισμένος γενετιστής και παρουσιαστής της παγκοσμίως γνωστής τηλεοπτικής σειράς «Η φύση των πραγμάτων», ο Ντέιβιντ Σουζούκι έχει γράψει 43 βιβλία, διατηρεί εβδομαδιαία στήλη στην ιστοσελίδα του περιβαλλοντικού οργανισμού που ο ίδιος ίδρυσε (www.davidsuzuki.org) και ταξιδεύει ακούραστα για να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές. Η βράβευση του ιαπωνικής καταγωγής Καναδού επιστήμονα με το Εναλλακτικό Νομπέλ είναι η πιο πρόσφατη στο πολυσέλιδο βιογραφικό του.
Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή που έχετε λάβει στην καριέρα σας; Η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι ότι, όταν πεθάνω, θα μπορώ να κοιτάξω τα εγγόνια μου στα μάτια και θα τους πω ότι «ο παππούς έκανε το καλύτερο που μπορούσε για εσάς». Είμαι ένας άνθρωπος και δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο, όμως θέλω τα εγγόνια μου να γνωρίζουν ότι η ζωή μου ήταν αφιερωμένη σ' εκείνα.
Εδώ και σαράντα χρόνια μιλάτε για το περιβάλλον. Υπήρχε κάποια στιγμή που απογοητευτήκατε; Υπερβολικά πολλές φορές! Στη δεκαετία του '80, όταν εναντιωνόμασταν στη βιομηχανία της υλοτομίας, κάποιος πυροβόλησε το σπίτι μας. Το γραφείο μου στο πανεπιστήμιο παραβιάστηκε δύο φορές μαζί με τον υπολογιστή μου. Το αυτοκίνητό μου επίσης. Οταν έκανα τζόκινγκ στο Σάντσπιντ, μια υλοτομική πόλη στον Καναδά, ένας υλοτόμος ήρθε με το φορτηγό του καταπάνω μου και αναγκάστηκα να βουτήξω μέσα σε ένα χαντάκι. Ολα αυτά δεν είναι πράγματα που θα με ανάγκαζαν να παραιτηθώ, αλλά ήταν κάτι που με έκανε να είμαι σε συνεχή εγρήγορση και κυρίως να μου δημιουργεί φόβο μήπως βλάψουν τα παιδιά μου.
Και τι σας έκανε να συνεχίζετε ακούραστα όλα αυτά χρόνια; Η υποστήριξη της συζύγου μου, Τάρα, η οποία, κάθε φορά που έπαιρνα απόφαση να τα παρατήσω, επέμεινε να συνεχίσουμε. Αλλά και η σκέψη ότι τα εγγόνια μου θα κληρονομήσουν τα τεράστια προβλήματα που δημιούργησε η δική μου γενιά. Τι πιο σημαντικό υπάρχει από τον αέρα που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, το φαγητό που τρώμε, την ενέργεια που χρησιμοποιούμε, τα άλλα έμβια όντα που κάνουν τη ζωή δυνατή στον πλανήτη μας; Αυτή είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που αφήνουμε στην επόμενη γενιά και τα έχουμε κάνει… θάλασσα.
Πώς μπορεί το περιβάλλον να αποτελεί προσωπική ευθύνη όταν δεν μπορούμε ως μονάδες να σταματήσουμε όσους προκαλούν την υπερθέρμανση; Σήμερα οδεύουμε προς έναν τοίχο με 100 χλμ. την ώρα. Εάν αναλάβουμε δράση ως άτομα, μπορεί να επιβραδύνουμε και να εξαγοράσουμε λίγο χρόνο για τα μεγάλα πράγματα που χρειάζονται να γίνουν. Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε είναι να αμβλύνουμε το ενεργειακό μας αποτύπωμα. Εάν όλοι οι Ελληνες ακολουθήσουν τον δεκάλογο της οικολογίας που προτείνω αυτό από μόνο του θα οδηγούσε σε τεράστια αλλαγή. Το κυριότερο πράγμα που διδάσκει η δημοκρατία είναι η ευθύνη. Ως πολίτες πρέπει να κατατάσσουμε τα περιβαλλοντικά θέματα πρώτα στην ατζέντα μας και, όταν έρχεται η ώρα των εκλογών, να επιλέγουμε εκείνους που θα δράσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σίγουρα όμως αυτό δεν θα μας οδηγούσε σε ένα δρόμο αειφόρου ανάπτυξης. Ακόμα και αν οι εκπομπές μειώνονταν κατά 90% εν μια νυκτί, θα χρειάζονταν αιώνες για να επέλθει ισορροπία. Αρα δεν μιλάμε για το μέλλον των εγγονιών μας, αλλά των τρισεγγονών των εγγονιών μας.
Πιστεύετε δηλαδή ότι, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα ένα ποδήλατο και επιλέγοντας συσκευές χαμηλής κατανάλωσης, μπορούμε πραγματικά να βοηθήσουμε τον πλανήτη; Ο πλανήτης δεν έχει ανάγκη. Θα τα καταφέρει με ή χωρίς εμάς. Μακάρι οι άνθρωποι να σταματούσαν να μιλάνε για τον πλανήτη που κινδυνεύει και πεθαίνει. Δεν πεθαίνει, σας διαβεβαιώ. Ομως, μεγάλο μέρος της βιοποικιλότητας εξαφανίζεται και η δική μας η επιβίωση σίγουρα θα επηρεαστεί. Ο καθένας μας είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Αλλά, φυσικά, χρειαζόμαστε κυβερνητικές πρωτοβουλίες με φόρους, επιδοτήσεις και νόμους για τις μεγάλες αλλαγές.
Τι σας σοκάρει πιο πολύ στη συμπεριφορά των ανθρώπων; Το γεγονός ότι δεν συνδέουν τη συμπεριφορά τους και τις ενέργειές τους με την οικολογική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ή δεν ενδιαφέρονται εάν οι σολομοί προέρχονται από το ιχθυοτροφείο ή όχι. Είναι χαρούμενοι όταν αγοράζουν φρέσκα μήλα στην καρδιά του χειμώνα, από τη Νέα Ζηλανδία.
Αγοράζουμε ρούχα, τηλεοράσεις, αυτοκίνητα χωρίς την παραμικρή ιδέα για τα εξαρτήματά τους, από πού προέρχονται, το οικολογικό και το κοινωνικό κόστος της κατασκευής, της παραγωγής και της μεταφοράς. Φαίνεται σαν να πιστεύουμε ότι όλα έρχονται από το εργοστάσιο της γειτονιάς μας και δεν κάνουμε κανένα συσχετισμό με τη βιόσφαιρα. Το ίδιο ισχύει και για τα σκουπίδια.
Ενας άνθρωπος σαν κι εσάς, που ταξιδεύει συνεχώς για να μεταδώσει το μήνυμα της κλιματικής αλλαγής, θα πρέπει να έχει ένα τεράστιο ενεργειακό αποτύπωμα. Δεν είναι λίγο οξύμωρο αυτό; Η αλήθεια είναι ότι έχω μεγάλο ενεργειακό αποτύπωμα - γι' αυτό και τα τελευταία πέντε χρόνια πληρώνω την αντιστάθμιση μέσω της Gold Standard (οργανισμός που έχει συσταθεί από μεγάλες διεθνείς οργανώσεις). Επίσης, έχω μειώσει τις αεροπορικές πτήσεις και έχω σταματήσει κυριολεκτικά όλες τις υπερατλαντικές. Πήγα μόνο στη Στοκχόλμη για να παραλάβω το βραβείο Right Livelihood Award, κι αυτό γιατί αρνήθηκαν να μου το απονείμουν μέσω τηλεδιάσκεψης. Επίσης, χρησιμοποιώ αρκετά το τρένο ή φροντίζω σε ένα ταξίδι να εκπληρώσω περισσότερες υποχρεώσεις. Τέλος, πολλές ομιλίες πλέον τις κάνω μέσω τηλεδιάσκεψης ή δεν τις κάνω καθόλου, γιατί οι περισσότεροι θέλουν φυσική παρουσία. Ακόμα, αγόρασα το πρώτο Prius που κυκλοφόρησε στον Καναδά, περπατάω, κάνω ποδήλατο, παίρνω το λεωφορείο. Εχουμε μειώσει οικογενειακώς τα σκουπίδια μας και κάνουμε και κομποστοποίηση.
Ποιο ήταν το μάθημα που πήραμε στην Κοπεγχάγη; Οι διεθνείς συναντήσεις είναι καταδικασμένες να αποτυγχάνουν. Πρώτον, διότι πιστεύουμε ότι τα σύνορα που θέτουμε στην περιουσία μας, στις πόλεις, στα κράτη είναι σημαντικά. Συγκρουόμαστε, μέχρι που σκοτωνόμαστε για να προστατεύσουμε αυτά τα σύνορα. Ομως, o αέρας, το νερό, το χώμα που είναι διασκορπισμένο στις ηπείρους και στους ωκεανούς, τα αποδημητικά πουλιά, τα ψάρια, τα θηλαστικά, οι σπόροι που τους παίρνει ο άνεμος δεν νοιάζονται για τα σύνορά μας. Εμείς πάλι επιμένουμε να τα διαχειριζόμαστε σε κρατικό επίπεδο. Η φύση θέτει τα όρια και εμείς θέλουμε η φύση να συμμορφώνεται με τα εθνικά σύνορα. Είναι τελείως τρελό. Δεύτερον, θέτουμε ως αυτοσκοπό την επιτυχία ανθρώπινων δημιουργημάτων, όπως είναι η οικονομία. Ετσι, ο δικός μας πρωθυπουργός είπε ότι για τα τέσσερα επόμενα χρόνια δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να συμμορφωθούμε με τις υποχρεώσεις μας έναντι στη συνθήκη του Κιότο ή να μειώσουμε τις εκπομπές. Είναι τρελό να θεωρείς ότι η οικονομία προηγείται των πάντων. Για χρόνια ολόκληρα, η κυβέρνηση Μπους δεν έδινε δεκάρα για την κλιματική αλλαγή, η οικονομία κλονίστηκε και ο Ομπάμα έδωσε όλα τα λεφτά στις τράπεζες και τις αυτοκινητοβιομηχανίες. Είναι πραγματικά παρανοϊκό!
Τι είναι αυτό που μπορεί να πείσει τα κράτη και τις εταιρείες να αλλάξουν; Πρέπει να εκπαιδεύσουμε όλους τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι είμαστε κι εμείς ζώα που η υγεία μας, η επιβίωσή μας και η οικονομία μας εξαρτώνται από την ατμόσφαιρα, το νερό, το χώμα και τη βιοποικιλότητα. Εάν αυτό δεν μπορούν να το κατανοήσουν, εγώ δεν βλέπω μεγάλες ή γρήγορες αλλαγές που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την οικολογική καταστροφή.
Κάνετε εκπομπές στην τηλεόραση και για μικρά παιδιά. Πώς, όμως, μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα όταν τα παιδιά είναι αντίγραφα των γονιών τους; Συμφωνώ απόλυτα. Αντιγράφουμε τις συμπεριφορές των μεγάλων. Ομως, εάν επιμορφώσουμε τα παιδιά για όλα όσα πρέπει να καταλάβουν, τότε, όταν αυτά θα ζητήσουν από τους γονείς τους να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο. Και οι γονείς που πραγματικά τα αγαπούν, θα γίνουν οι πιο σκληροί οικο-μαχητές!
Εχετε σκοπό να συνταξιοδοτηθείτε; Πιστέψτε με ότι σε αυτήν τη φάση της ζωής μου θα ήθελα πολύ να συνταξιοδοτηθώ. Ομως, τα πράγματα στον Καναδά είναι τόσο δύσκολα τα τέσσερα τελευταία χρόνια! Εχουμε μια κυβέρνηση που πραγματικά διατηρεί ερωτική σχέση με τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων και αρνείται πεισματικά να μειώσει τις εκπομπές! Πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε.
του David Suzuki
1. Μειώστε την οικιακή κατανάλωση ενέργειαςκατά 10%.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου