2/6/09

Καλυδώνιος Κάπρος.


Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Καλυδώνιος Κάπρος αναφέρεται ένα φοβερό στο μέγεθος και στη δύναμη αγριογούρουνο, το οποίο έστειλε η θεά Άρτεμις για να τιμωρήσει τον βασιλιά της πόλεως Καλυδώνας στην Αιτωλία. Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς της Καλυδώνας Οινέας προσέφερε τους πρώτους ετήσιους καρπούς της χώρας προς όλους τους θεούς εκτός από την Άρτεμη. Η θεά τότε από την οργή της έστειλε τον Κάπρο, που σκότωνε τους γεωργούς όταν πήγαιναν να σπείρουν και προκαλούσε καταστροφές γενικώς στα υπάρχοντα των χωρικών. Ο Οινέας, για να απαλλάξει τη χώρα από το θηρίο, κάλεσε τους περισσότερους από τους ήρωες της Ελλάδας και τους υποσχέθηκε ότι όποιος κατόρθωνε να το σκοτώσει θα έπαιρνε και το τομάρι του θηρίου. Ακολούθησε το περίφημο «κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου», στο οποίο πήραν μέρος οι πιο ονομαστοί μυθικοί ήρωες της εποχής (ο Βακχυλίδης στα «Επινίκια» τους αποκαλεί «αρίστους των Ελλήνων»). Με αλφαβητική σειρά αναφέρονται:
Αγκαίος ο Τεγεάτης
Άδμητος
Άκαστος
Άλκωνας
Αμφιάραος
Ασκληπιός
Αταλάντη
Δευκαλίωνας (γιος του Μίνωα)
Διόσκουροι (Κάστορας και Πολυδεύκης)
Δρύας (ο γιος του Άρη)
Εναίσιμος
Έποχος (ο γιος του Λυκούργου)
Ευρύπυλος
Ευρυτίων
Εύρυτος του Ερμή
Εύφημος
Εχίονας
Θησέας
Ιάσονας
Ίδας
Ιόλαος
Ίππασος (ο γιος του Ευρύτου)
Ιππόθους
Ιφικλής
Ίφικλος
Καινέας
Κηφέας
Κομήτης (γιος του Θεστίου)
Λαέρτης
Λέλεγας
Λεύκιππος
Λυγκέας
Μελέαγρος (γιος του Οινέως)
Μόψος
Νέστορ
Πανοπαίος
Πειρίθους
Πηλέας
Πλέξιππος
Πρόθους (γιος του Θεστίου)
Τελαμώνας
Τοξέας
Υλέας
Φοίνικας
Φυλέας
Αφού πρώτα φιλοξενήθηκαν οι ήρωες στα ανάκτορα του Οινέως επί εννέα ημέρες, βγήκαν για να συναντήσουν το αγριογούρουνο. Στην αρχή σκοτώθηκαν από αυτό ο Υλέας και ο Αγκαίος. Ο πρώτος κυνηγός που κατάφερε να τραυματίσει το ζώο ήταν η Αταλάντη, στο πίσω μέρος, και ο δεύτερος ο Αμφιάραος, που του τρύπησε το μάτι. Στη συνέχεια ο Μελέαγρος σκότωσε το θηρίο χτυπώντας το με το ακόντιό του στο πλευρό. Πήρε λοιπόν το έπαθλο, το δέρμα του Κάπρου, και στη συνέχεια το χάρισε στην Αταλάντη, που είχε πρώτη τραυματίσει το ζώο.
Η Άρτεμις τότε προκάλεσε διχόνοια μεταξύ των Αιτωλών και των Κουρήτων που είχαν πάρει μέρος στο κυνήγι για το ποιος πράγματι είχε δικαίωμα στο τομάρι και το κεφάλι του ζώου, με τους δεύτερους να υποστηρίζουν ότι ο Μελέαγρος ως γιος του βασιλιά της χώρας είχε ευνοηθεί στη θέση του στο κυνήγι ώστε να το σκοτώσει. Επακολούθησε μάχη και σε αυτή ο Μελέαγρος σκότωσε τους Τοξέα και Πλέξιππο, αδελφούς της μητέρας του Αλθαίας, η οποία τότε τον καταράστηκε, επικαλούμενη εναντίον του την οργή των «χθονίων θεών» (του Κάτω Κόσμου).
Ο Μελέαγρος, φοβούμενος το αποτέλεσμα της μητρικής κατάρας, αποσύρθηκε τότε από τη μάχη κι έτσι νίκησαν οι Κουρήτες και πολιόρκησαν τους Αιτωλούς στην Καλυδώνα. Μάταια ικέτευαν τον Μελέαγρο να πολεμήσει για να σώσει την πόλη του: ο ήρωας έκλεινε τα αυτιά του στις παρακλήσεις των γερόντων, των ιερέων, του πατέρα του και της μητέρας του (που είχε μετανοήσει). Τελικώς ο εχθρός κυρίευσε και πυρπόλησε την Καλυδώνα, και οι Κουρήτες ετοιμάζονταν να λεηλατήσουν το μέγαρο του Μελεάγρου. Τότε μόνο ο Μελέαγρος μεταπείσθηκε από τις ικεσίες της συζύγου του Κλεοπάτρας (κόρης του Ίδα), πήρε τα όπλα του και έσωσε την πόλη, αλλά σκοτώθηκε καθώς φαίνεται την ώρα του τέλους της μάχης.
Κατά μεταγενέστερο μύθο, όταν ο Μελέαγρος ήταν επτά ημερών βρέφος οι Μοίρες εμφανίσθηκαν στη μητέρα του και της είπαν ότι ο γιος της θα πέθαινε όταν θα καιγόταν τελείως το ξύλο (δαυλός) που ήταν εκείνη τη στιγμή στην εστία (τζάκι). Η Αλθαία, έντρομη, άρπαξε και έσβησε τον δαυλό, τον οποίο φύλαξε στη συνέχεια με μεγάλη προσοχή. Αργότερα, όταν ο Μελέαγρος μεγάλωσε, έλαβε μέρος στο κυνήγι του κάπρου. Σε αυτό είχε συμμετάσχει και η Αταλάντη, και ο Μελέαγρος σκότωσε στη διαμάχη τους θείους του (γιους του Θεστίου) προκειμένου να προσφέρει το τομάρι του θηρίου στην Αταλάντη, και δίκαια, καθώς εκείνη το είχε πληγώσει πρώτη. Τότε η Αλθαία εξοργίσθηκε τόσο πολύ για τον χαμό των αδελφών της, ώστε άρπαξε τον κρυμμένο δαυλό και τον έκαψε, με αποτέλεσμα να πεθάνει αμέσως ο γιος της. Αυτή η ιστορία παρουσιάζει ομοιότητα με τον σκανδιναβικό μύθο του Norna-Gests. Η Αλθαία όμως μετανόησε και αυτοκτόνησε. Αυτοκτόνησε επίσης και η σύζυγος του ήρωα, η Κλεοπάτρα. Σύμφωνα με ομηρική παραλλαγή, ο Μελέαγρος, που ήταν κατά τα άλλα άτρωτος, σκοτώθηκε από τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα, ο οποίος αγωνιζόταν με το μέρος των Κουρήτων.
Σύμφωνα με λιγότερο αποδεκτές εκδοχές, ο Μελέαγρος σκότωσε και άλλους στο κυνήγι για χάρη της Αταλάντης: τους Κενταύρους Υλαίο και Ραίκο επειδή προσπάθησαν να τη βιάσουν, και τους Ιφικλή και Ευρύπυλο επειδή την είχαν προσβάλει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: