Ο Βασίλης Ραφαηλίδης γεννήθηκε το 1934 στα Σέρβια της Κοζάνης. Μέχρι το 1946 έζησε στο χωριό της δασκάλας μάνας του, το Βελβενδό της Κοζάνης, ενώ για ένα διάστημα μαζί με τον αδελφό του ακολούθησε στο βουνό τούς αντάρτες γονείς του. Τα γυμνασιακά του χρόνια, που συνέπεσαν με αυτά του εμφυλίου πολέμου, τα πέρασε στην Καστοριά, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του, ακολουθώντας το φιλόλογο πατέρα του, ο οποίος, όμως, γρήγορα πήρε το δρόμο της φυλακής και της εξορίας.
Το 1953, ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήρθε στην Αθήνα προσπαθώντας να τα βολέψει όπως όπως. Το 1959 γράφτηκε στη σχολή Σταυράκου για να σπουδάσει κινηματογράφο. Μετά την αποφοίτησή του, δούλεψε σαν βοηθός του Νίκου Κούνδουρου και του Ροβήρου Μανθούλη και το 1962 γύρισε και ο ίδιος δύο ταινίες μικρού μήκους, το «Βυζαντινό μνημόσυνο» και το «Οι γουναράδες της Καστοριάς και η τέχνη τους». Παρ' όλο που ο κινηματογράφος είχε μπει ορμητικά στη ζωή του, ο Βασίλης Ραφαηλίδης δεν ξεχνούσε ότι ήταν πάνω απ' όλα ένα πολιτικό ον. Δύο φορές, το 1964 και το 1965 πήγε στην Αλγερία για να συναντήσει τον Μιχάλη Ράπτη (Μισέλ Πάμπλο).Την πρώτη του εμφάνιση ως κριτικός κινηματογράφου την έκανε το 1963, από τις στήλες του περίφημου περιοδικού της Aριστεράς «Επιθέωρηση Τέχνης». Δύο χρόνια αργότερα αποφάσισε να εγκαταλείψει την προοπτική του επαγγελματία σκηνοθέτη και να γίνει επαγγελματίας κριτικός κινηματογράφου. Το 1965 γίνεται κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή», την εποχή ακριβώς που έγραφε σε αυτήν κριτική σινεμά και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Οι δυο άνδρες συνδέθηκαν από τότε με μια μεγάλη και δυνατή φιλία. Ο διάσημος σκηνοθέτης και η σύζυγός του Φοίβη ήταν από τους πρώτους που έτρεξαν στο πλευρό του τις τελευταίες στιγμές της ζωής του.
Η κινηματογραφική πορεία του Βασίλη Ραφαηλίδη συνεχίστηκε στο περιοδικό «Ελληνικός Κινηματογράφος», το οποίο εξέδωσε μαζί με τον Αλέξη Γρίβα. Η χούντα, φυσικά, το έκλεισε. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης βρέθηκε στις φυλακές της Αίγινας. Οταν το 1968 απελευθερώθηκε, δεν κάθησε ήσυχος στο σπίτι του. Παρέα με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο εκδίδουν το περιοδικό «Σύγχρονος Κινηματογράφος», ένα περιοδικό που έμελλε να συνδεθεί, να προκαλέσει, αλλά και να στηρίξει τον λεγόμενο Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης διηύθυνε το «Σύγχρονο Κινηματογράφο» μέχρι το 1973.Από το 1974 ώς το 1983 δούλεψε στο «ΒΗΜΑ» ως κριτικός κινηματογράφου και ρεπόρτερ. Από το 1983 ώς το 1998 έγραφε στο «ΕΘΝΟΣ», όχι μόνο κριτική κινηματογράφου, αλλά και σχόλια και επιφυλλίδες, που άπτονταν ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών θεμάτων. Ακόμη, όμως, και την εποχή που δεν παρακολουθούσε σε τακτική βάση την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, ο Βασίλης Ραφαηλίδης αφιέρωνε πολλές φορές ολόκληρη τη σελίδα του σε πρωτοεμφανιζόμενους Eλληνες σκηνοθέτες, αναλύοντας με προσοχή και ενδιαφέρον τα πρωτόλειά τους.
Μεγάλο μέρος της καθημερινής του δραστηριότητας ήταν αφιερωμένο στη διδασκαλία, στη σχολή Σταυράκου, σε σεμινάρια στην «Ωρα», στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στο Γκέτε, στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης και αλλού. Τα κείμενά του, αλλά και τα σεμινάριά του έβρισκαν αμέσως το δρόμο προς τις εκδόσεις, πάντα, όμως, με πρωτοβουλία των εκδοτών και όχι του ιδίου. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης μάς άφησε για να τον θυμόμαστε, αλλά και να τον ευγνωμονούμε, πολλά βιβλία. Κινηματογραφικά και πολιτικά, αλλά κι ένα μυθιστόρημα («Τα μαλλιά του φαλακρού δολοφόνου»), εμπνευσμένο από την υπόθεση Νάσιουτζικ.Από τις εκδόσεις «Αιγόκερως» του Γιάννη Σολδάτου κυκλοφορούν τα βιβλία: «Λεξικό Ταινιών» (5 τόμοι), «Κινηματογραφικά Θέματα» (6 τόμοι), «Ελληνικός κινηματογράφος», «Δώδεκα μαθήματα για τον κινηματογράφο», «Φιλμοκατασκευή» και δύο μικρά θεωρητικά κείμενα για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο («Το βλέμμα του ποιητή» και «Το ομιχλώδες τοπίο της Ιστορίας»).
Από τις εκδόσεις «21ος Αιώνας» κυκλοφορούν τα βιβλία: «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας», «Μνημόσυνο για έναν ημιτελή θάνατο», «Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους», «Οι λαοί των Βαλκανίων», « (Μυθ) ιστορία των βαρβάρων προγόνων των σημερινών Ευρωπαίων», «Λαοί της Ευρώπης», «Στοιχειώδης αισθητική», «20 κείμενα για 127 αιρέσεις», «Θερμοί και ψυχροί πόλεμοι», «Πέρα από τον κινηματογράφο», «Η μεγάλη περιπέτεια του μαρξισμού» και άλλα.
Το 1953, ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήρθε στην Αθήνα προσπαθώντας να τα βολέψει όπως όπως. Το 1959 γράφτηκε στη σχολή Σταυράκου για να σπουδάσει κινηματογράφο. Μετά την αποφοίτησή του, δούλεψε σαν βοηθός του Νίκου Κούνδουρου και του Ροβήρου Μανθούλη και το 1962 γύρισε και ο ίδιος δύο ταινίες μικρού μήκους, το «Βυζαντινό μνημόσυνο» και το «Οι γουναράδες της Καστοριάς και η τέχνη τους». Παρ' όλο που ο κινηματογράφος είχε μπει ορμητικά στη ζωή του, ο Βασίλης Ραφαηλίδης δεν ξεχνούσε ότι ήταν πάνω απ' όλα ένα πολιτικό ον. Δύο φορές, το 1964 και το 1965 πήγε στην Αλγερία για να συναντήσει τον Μιχάλη Ράπτη (Μισέλ Πάμπλο).Την πρώτη του εμφάνιση ως κριτικός κινηματογράφου την έκανε το 1963, από τις στήλες του περίφημου περιοδικού της Aριστεράς «Επιθέωρηση Τέχνης». Δύο χρόνια αργότερα αποφάσισε να εγκαταλείψει την προοπτική του επαγγελματία σκηνοθέτη και να γίνει επαγγελματίας κριτικός κινηματογράφου. Το 1965 γίνεται κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή», την εποχή ακριβώς που έγραφε σε αυτήν κριτική σινεμά και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος. Οι δυο άνδρες συνδέθηκαν από τότε με μια μεγάλη και δυνατή φιλία. Ο διάσημος σκηνοθέτης και η σύζυγός του Φοίβη ήταν από τους πρώτους που έτρεξαν στο πλευρό του τις τελευταίες στιγμές της ζωής του.
Η κινηματογραφική πορεία του Βασίλη Ραφαηλίδη συνεχίστηκε στο περιοδικό «Ελληνικός Κινηματογράφος», το οποίο εξέδωσε μαζί με τον Αλέξη Γρίβα. Η χούντα, φυσικά, το έκλεισε. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης βρέθηκε στις φυλακές της Αίγινας. Οταν το 1968 απελευθερώθηκε, δεν κάθησε ήσυχος στο σπίτι του. Παρέα με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο εκδίδουν το περιοδικό «Σύγχρονος Κινηματογράφος», ένα περιοδικό που έμελλε να συνδεθεί, να προκαλέσει, αλλά και να στηρίξει τον λεγόμενο Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης διηύθυνε το «Σύγχρονο Κινηματογράφο» μέχρι το 1973.Από το 1974 ώς το 1983 δούλεψε στο «ΒΗΜΑ» ως κριτικός κινηματογράφου και ρεπόρτερ. Από το 1983 ώς το 1998 έγραφε στο «ΕΘΝΟΣ», όχι μόνο κριτική κινηματογράφου, αλλά και σχόλια και επιφυλλίδες, που άπτονταν ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών θεμάτων. Ακόμη, όμως, και την εποχή που δεν παρακολουθούσε σε τακτική βάση την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, ο Βασίλης Ραφαηλίδης αφιέρωνε πολλές φορές ολόκληρη τη σελίδα του σε πρωτοεμφανιζόμενους Eλληνες σκηνοθέτες, αναλύοντας με προσοχή και ενδιαφέρον τα πρωτόλειά τους.
Μεγάλο μέρος της καθημερινής του δραστηριότητας ήταν αφιερωμένο στη διδασκαλία, στη σχολή Σταυράκου, σε σεμινάρια στην «Ωρα», στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στο Γκέτε, στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης και αλλού. Τα κείμενά του, αλλά και τα σεμινάριά του έβρισκαν αμέσως το δρόμο προς τις εκδόσεις, πάντα, όμως, με πρωτοβουλία των εκδοτών και όχι του ιδίου. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης μάς άφησε για να τον θυμόμαστε, αλλά και να τον ευγνωμονούμε, πολλά βιβλία. Κινηματογραφικά και πολιτικά, αλλά κι ένα μυθιστόρημα («Τα μαλλιά του φαλακρού δολοφόνου»), εμπνευσμένο από την υπόθεση Νάσιουτζικ.Από τις εκδόσεις «Αιγόκερως» του Γιάννη Σολδάτου κυκλοφορούν τα βιβλία: «Λεξικό Ταινιών» (5 τόμοι), «Κινηματογραφικά Θέματα» (6 τόμοι), «Ελληνικός κινηματογράφος», «Δώδεκα μαθήματα για τον κινηματογράφο», «Φιλμοκατασκευή» και δύο μικρά θεωρητικά κείμενα για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο («Το βλέμμα του ποιητή» και «Το ομιχλώδες τοπίο της Ιστορίας»).
Από τις εκδόσεις «21ος Αιώνας» κυκλοφορούν τα βιβλία: «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας», «Μνημόσυνο για έναν ημιτελή θάνατο», «Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους», «Οι λαοί των Βαλκανίων», « (Μυθ) ιστορία των βαρβάρων προγόνων των σημερινών Ευρωπαίων», «Λαοί της Ευρώπης», «Στοιχειώδης αισθητική», «20 κείμενα για 127 αιρέσεις», «Θερμοί και ψυχροί πόλεμοι», «Πέρα από τον κινηματογράφο», «Η μεγάλη περιπέτεια του μαρξισμού» και άλλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου