Διαρκή εγκλήματα κατά της Άγριας Ζωής στην Χώρα μας!

Πριν από λίγες ημέρες η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ» ενημερώθηκε για την εξόντωση δύο αρκούδων που συνέβη σε μικρή απόσταση από την πόλη των Γρεβενών, στο δρόμο προς τον οικισμό της Κυρά Καλής. Την ομάδα των επιστημόνων που έσπευσε στην περιοχή, την ειδοποίησε κάτοικος του οικισμού ο οποίος και εντόπισε τα δύο νεκρά ζώα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αυτοψίας, οι αρκούδες οι οποίες βρέθηκαν σε απόσταση 30 μέτρων η μία από την άλλη, ήταν ένα θηλυκό με το μικρό της.

Η «Καλλιστώ» ειδοποίησε το Δασαρχείο Γρεβενών και το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, ενώ επικοινώνησε και με τον προϊστάμενο της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Γρεβενών για την διενέργεια νεκροψίας, που πραγματοποιήθηκε χθες.

Τα μακροσκοπικά στοιχεία της νεκροψίας, σε συνδυασμό με τη μικρή απόσταση στην οποία βρέθηκαν τα δύο ζώα, συνηγορούν στην υπόθεση πως οι αρκούδες κατανάλωσαν κάποιο δηλητηριασμένο δόλωμα (φόλα) που πρέπει να έδρασε σχετικά γρήγορα.

Εξάλλου, σε μικρή απόσταση από το συμβάν, υπάρχουν οικόσιτα ζώα, μικροκαλλιέργειες και μελίσσια στις οποίες έχουν σημειωθεί στο παρελθόν ζημιές από αρκούδες, ενώ από το 2008 μέχρι και σήμερα έχουμε 10 περιστατικά νεκρών αρκούδων από φόλες στην ευρύτερη περιοχή, σύμφωνα μόνο με τα καταγεγραμμένα από την «Καλλιστώ» περιστατικά.

Όπως έχει επισημανθεί πολλές φορές η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων απαγορεύεται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία από το 1993 και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση λύση στο πρόβλημα των ζημιών, που εποχικά προκαλούν τα άγρια ζώα στην παραγωγή.

Παρ’ όλα αυτά αυτό το έγκλημα εις βάρος της βιοποικιλότητας συνεχίζεται με μεγάλη ένταση σε πολλές περιοχές, αποτελώντας έναν από τους βασικότερους κινδύνους για την άγρια ζωή, τα σκυλιά φύλαξης, τα κυνηγετικά σκυλιά και τη δημόσια υγεία. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα φημολογείται πως εισάγονται από το εξωτερικό δηλητηριασμένα δολώματα σε «έτοιμη συσκευασία», γεγονός που απαιτεί περισσότερους και εντατικότερους ελέγχους από τις Δασικές Υπηρεσίες.

Στις αρχές του μήνα η ομάδα της «Καλλιστώς» ειδοποιήθηκε το δασαρχείο Ελασσόνας και έσπευσε στην τοποθεσία «Κόρνο» και «Μεγάλι Πάτι» στην περιοχή του Ολύμπου, όπου είχαν εντοπιστεί 2 νεκροί λύκοι. Στις 13 Μαρτίου, μέλη της ομάδας της «Καλλιστώς» (Γ. Ηλιόπουλος δρ. βιολογίας και Γ. Λαζάρου) μαζί με τον θηροφύλακα κ. Νάκα, την Δασάρχη Ελασσόνας κ. Φτίκα, 2 δασοφύλακες του δασαρχείου, καθώς και τον κάτοικο της περιοχής ο οποίος υπέδειξε το σημείο όπου ανακάλυψε τους 2 νεκρούς λύκους, διενήργησαν αυτοψία με σκοπό να εξακριβωθεί το περιστατικό και τα αίτια θανάτου των ζώων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αυτοψίας, ο ένας από τους 2 νεκρούς λύκους που τελικά εντοπίσθηκε, ηλικίας περίπου 5 ετών έφερε πιθανά τραύματα από πυροβόλο όπλο με εκτιμώμενη ημερομηνία θανάτου μεταξύ 4-6 Μαρτίου. Σύμφωνα μάλιστα με μαρτυρία του κατοίκου η οποία συνοδευόταν και από την απαραίτητη φωτογραφική τεκμηρίωση, σε απόσταση 200 μ. από το νεκρό ζώο υπήρχε ακόμα ένας νεκρός λύκος ο οποίος όμως δε βρέθηκε από την ομάδα την ημέρα της αυτοψίας. Κατά την αυτοψία συλλέχθηκαν όλα τα απαραίτητα στοιχεία (μορφομετρικά χαρακτηριστικά και ιστοί προς γενετική ανάλυση), ενώ το δασαρχείο Ελασσόνας πρόεβει σε μήνυση κατ’αγνώστων. Στην ευρύτερη περιοχή λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν ανακαλυφθεί έξι νεκρά κυνηγόσκυλα και δύο ποιμενικοί σκύλοι, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξαν οι αρχές, στην περιοχή βρέθηκαν κεφάλια από γίδες εμποτισμένα με γεωργικά φυτοφάρμακα.

Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων απαγορεύεται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία από το 1993. Παρόλα αυτά, συνεχίζεται με μεγάλη ένταση σε πολλές περιοχές, αποτελώντας έναν από τους βασικότερους κινδύνους για την άγρια ζωή, τα σκυλιά φύλαξης και τα κυνηγετικά σκυλιά. Οι αιτίες χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων για την θανάτωση άγριων, οικόσιτων ή αδέσποτων ζώων συνοψίζονται παρακάτω: 

- περιπτώσεις «αυτοδικίας» από παραγωγούς που παθαίνουν ζημιές από σαρκοφάγα ζώα (λύκο, αρκούδα) στο ζωικό κεφάλαιο και στη φυτική παραγωγή.

- περιπτώσεις αντεκδικήσεων μεταξύ κτηνοτρόφων και κυνηγών (θανάτωση κυνηγετικών σκύλων από ποιμενικούς σκύλους). 

- περιπτώσεις παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων από μερικούς κυνηγούς που θεωρούν την αλεπού ανταγωνιστή για τα θηράματα ή για την άσκηση της θήρας.

Η «Καλλιστώ» σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών ολοκλήρωσε πρόσφατα πρόγραμμα LIFE (Πίνδος-Γρεβενα) στο νομό Γρεβενών, με στόχο μεταξύ άλλων τη συνύπαρξη ανθρώπου και αρκούδας στην περιοχή. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού προβλέπονταν μάλιστα συγκεκριμένες δράσεις για την καταγραφή και αντιμετώπιση του προβλήματος της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων. 

Σύμφωνα με την «Καλλιστώ» πολύ πρόσφατα και μετά από τις πιέσεις που ασκήθηκαν από τη συγκεκριμένη οργάνωση υπογράφηκε από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης  και Τροφίμων,  η απόφαση για την ενίσχυση, υπό μορφή επιδότησης  κεφαλαίου για την «Αγορά και εγκατάσταση ηλεκτροφόρου περίφραξης» σε παραγωγικές μονάδες.

Η δράση αποσκοπεί στην άμβλυνση του προβλήματος συνύπαρξης της μελισσοκομικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας με την αρκούδα στον  ίδιο φυσικό χώρο, με στόχο την ελάττωση των ζημιών, τη  διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας και κατ’ επέκταση την προστασία της βιοποικιλότητας.

Επιπλέον η «Καλλιστώ» στο πλαίσιο των προγραμμάτων LIFE που υλοποιεί, έχει αναπτύξει ένα δίκτυο με κτηνοτρόφους και εκτροφείς ποιμενικών σκύλων, χορηγώντας κουτάβια ελληνικών ποιμενικών σκύλων σε επιλεγμένους κτηνοτρόφους, για την πιο αποτελεσματική προστασία των κοπαδιών από επιθέσεις σαρκοφάγων ζώων.

Όλα τα παραπάνω μέτρα αποσκοπούν στην εξουδετέρωση των κινήτρων παράνομης εξόντωσης ειδών της άγριας πανίδας. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως 7 περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς, μεταξύ των οποίων και η «Καλλιστώ»  έχουν υποβάλει από το 2012 στο Υ.ΠΕ.Κ.Α., συγκεκριμένες προτάσεις με τη μορφή υπομνήματος για την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα ενώ έχει πλέον συσταθεί συγκεκριμένη ομάδα εργασίας για την αντιμετώπιση του τόσο εκτεταμένου αυτού φαινομένου.