Ο Stewart Lansley είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ και συγγραφέας του βιβλίου "The Cost of Inequality".
"Σκεφτείτε το σαν μια μετάγγιση έκτακτης ανάγκης, η οποία θα μεταφέρει χρήματα που είναι σε αδράνεια εκεί που υπάρχει ανάγκη - και θα αναβιώσει την οικονομία!"
Με ακόμη μία χρονιά στασιμότητας να μας περιμένει είναι πλέον καιρός να κοιτάξουμε για μια πραγματική εναλλακτική λύση αντί για την τρέχουσα οικονομική στρατηγική της λιτότητας και της λογικής του "βλέποντας και κάνοντας".
Η τρέχουσα κρίση έχει μια βασική αιτία: μια παρατεταμένη συρρίκνωση της ζήτησης. Αυτή η ζωτικής σημασίας αιμάτωση της οικονομίας έχει αποστραγγιστεί από την κατάρρευση των ιδιωτικών επενδύσεων, από την πτώση των πραγματικών μισθών και από περικοπές των δημοσίων δαπανών. Ωστόσο, η ανάκαμψη θα μπορούσε να δημιουργηθεί από μια μετάγγιση αίματος έκτακτης ανάγκης: μιας άπαξ αναδιανομής μετρητών από εκείνους που τους περισσεύουν σε εκείνους που δεν έχουν.
Παρά την ύφεση, οι μεγαλύτερες εταιρείες της Βρετανίας (και του πλανήτη) απολαμβάνουν ως επί το πλείστον μια αλματώδη αύξηση των κερδών τους και αναπαύονται πάνω σε έναν τεράστιο αναξιοποίητο σωρό μετρητών. Αυτός ο σωρός αναξιοποίητων μετρητών είναι που συμβάλλει σημαντικά στην τρέχουσα παράλυση. Ο Mark Carney, διορισμένος διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, έχει χαρακτηρίσει αυτά τα μετρητά "νεκρό χρήμα". Τον Αύγουστο προέτρεψε τον εμπορικό Καναδά να "θέσει τα χρήματα σε λειτουργία". Αγνοήθηκε. Οι βρετανικές εταιρείες έχουν επίσης γυρίσει τις πλάτες τους σε παρόμοιες εκκλήσεις που τις προτρέπουν να χρησιμοποιήσουν αυτό το συσσωρευμένο χρήμα για να χρηματοδοτήσουν μια απολύτως αναγκαία αύξηση των επενδύσεων.
Η ήπια πειθώ προσπάθησε και απέτυχε, η κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει πορεία. Θα πρέπει να εισαγάγει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης "αναβίωσης των εισφορών" σε εταιρείες που έχουν πολλά μετρητά. Αυτή θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί για να χρηματοδοτήσει την άμεση πληρωμή σε εκείνους που είναι πιο πιθανό να τα ξοδέψουν - αυτούς δηλαδή που λαμβάνουν έκπτωση φόρου. Αυτό θα αποτελέσει μια άπαξ άμεση αναδιανομή από τους βασικούς νικητές του κραχ του 2008 στους μεγαλύτερους χαμένους.
Μια επιπλέον εισφορά της τάξης του 10% από τις μεγαλύτερες εταιρείες θα έδινε περίπου 10 δισ. λίρες, ποσό αρκετό για να πάρει κάθε νοικοκυριό έκπτωση φόρου -αυτοί με τα χαμηλά εισοδήματα και οι άνεργοι- πάνω από 2.000 λίρες (ή ένα μικρότερο ποσό σε μια ευρύτερη ομάδα των δικαιούχων επιδομάτων). Αυτή η ένεση στη ζήτηση θα συνέβαλε στο να σπάσει το σημερινό οικονομικό αδιέξοδο.
Φυσικά, οι εταιρείες θα διαμαρτύρονταν. Αλλά μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης απαιτεί τη λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης. Και υπάρχει ένα σαφές προηγούμενο. Το 1997, η νέα κυβέρνηση των Εργατικών επέβαλε έκτακτο φόρο για τις ιδιωτικοποιημένες εταιρείες κοινής ωφέλειας, κερδίζοντας 5 δισ. λίρες για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος δημιουργίας θέσεων εργασίας για τους ανέργους.
Αυτά τα λιμνάζοντα διαθέσιμα μπορούν να εκληφθούν ως μια μορφή απροσδόκητου κέρδους, κέρδους που δημιουργήθηκε εν μέρει από διαδοχικούς γύρους μείωσης του κόστους που με τη σειρά τους τελμάτωσαν τη ζήτηση. Έχουν επίσης ενισχυθεί από ένα όργιο σε ό,τι αφορά τους φόρους, με τον συντελεστή του εταιρικού φόρου να μειώνεται από το 28% το 2010 σε ένα προγραμματισμένο 21% το 2014. Ωστόσο, αυτός ο "φόρος προσφοράς" δεν είναι δεσμευτικός. Επιπλέον, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου έχει δείξει πως η μείωση των φόρων των εταιρειών είναι ο λιγότερο αποτελεσματικός τρόπος για την ενίσχυση της δραστηριότητας.
Θα υπήρχε ένα στοιχείο σκληρής δικαιοσύνης σε αυτή την εισφορά, αλλά πολύ λιγότερο σκληρό από τον τρόπο με τον οποίο η ύφεση χτυπάει αυτούς που έχουν περισσότερη ανάγκη. Τα κέρδη θα απελευθερώνονταν σύντομα, ενώ το κόστος θα ήταν μικρό. Δεδομένου ότι η εισφορά θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί πλήρως (με επιπλέον φορολογία), δεν θα χρειαζόταν πρόσθετος δανεισμός για να τρομάξουν οι αγορές. Οι επιχειρήσεις θα εξακολουθούσαν να έχουν αποθεματικά ρεκόρ, πολύ υψηλότερα από εκείνα που είχαν συσσωρεύσει σε προηγούμενες υφέσεις. Αυτοί που ανήκουν στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα θα έπαιρναν μια ώθηση μετρητών.
Μετατρέποντας τα αδρανή χρήματα σε πραγματικές δαπάνες, οι ουρές για το επίδομα ανεργίας θα μειώνονταν, το έλλειμμα του δημόσιου τομέα θα μειωνόταν επίσης και το κίνητρο να επενδύσουν θα αυξανόταν. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα έπαιρναν τα χρήματα πίσω, καθώς η οικονομία θα αναβίωνε. Ο εταιρικός τομέας στην ουσία θα πρέπει να κάνει ένα προσωρινό δάνειο στην ευρύτερη οικονομία και θα πρέπει να περιμένουμε λίγο περισσότερο για το χρυσωρυχείο των φοροαπαλλαγών. Ναι, αυτό θα απαιτούσε πολιτικό θάρρος. Όμως, μια τέτοια εισφορά προσφέρει μια πραγματική ευκαιρία για τη διάσωσή μας από την επίμονη ύφεση.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αυγή".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου