Κρυστάλλινη οπτασία!

Το "Θαύμα" στην λίμνη Πλαστήρα!

Είχε ξαναγίνει κι άλλες φορές στο παρελθόν, αλλά ποτέ τόσο πολύ και για τόσο χρόνο! Φέτος τον Φλεβάρη, η λίμνη Πλαστήρα έγινε ένα απέραντο λευκό τοπίο που μπορούσες να το διασχίσεις απ' άκρου εις άκρον, από τη μια όχθην έως την άλλη...

Πάντα όταν έπεφτε η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν πάγωνε κάποιο τμήμα της, αλλά το φετινό ήταν κάτι πρωτοφανές για τα χρονικά του οροπεδίου της Νευρόπολης.

Του Ηλία Προβόπουλου.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Έθνος".

Οι παλιότεροι μάλιστα λένε πως δεν είχε ξαναγίνει κάτι παρόμοιο τα τελευταία 60 χρόνια, από τότε δηλαδή που το τεράστιο φράγμα σταμάτησε τα νερά του Μέγδοβα και δημιουργήθηκε η λίμνη που πήρε το όνομα του στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα, του θρυλικού «Μαύρου Καβαλάρη» που καταγόταν από την περιοχή...

Ο συνδυασμός των καιρικών φαινομένων -βαριές χιονοπτώσεις, παρατεταμένο ψύχος και βόρειοι άνεμοι- έφεραν στα μέσα του Φλεβάρη την περιοχή σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης! Οι δρόμοι έκλεισαν, χωριά αποκλείστηκαν, μαντριά και στάνες έγιναν... απροσπέλαστα σημεία αναφοράς για εβδομάδες ολόκληρες.

Οταν βρεθήκαμε εμείς εκεί πάνω, η διαδρομή γύρω από τη λίμνη ήταν «απαγορευτική»... Το χιόνι ήταν τόσο που η παραδοσιακή «κυκλική» διαδρομή γύρω από τις όχθες της ήταν αδύνατη. Μπορούσε όμως κανείς να... βαδίσει πάνω της, καθώς ο πάγος ήταν τόσο σκληρός που ακόμα και ένας βαρύς άνδρας δεν βούλιαζε στα νερά της.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίαζε η πλευρά του φράγματος στη Μούχα, όπου τα νερά είναι κοντά στον δρόμο και το τοπίο έμοιαζε σαν αρκτική θάλασσα! Σαν μεγάλη πίστα πατινάζ για πάγο ήταν όμως και η πλαζ του Λαμπερού, όπου πάνω από τα παγωμένα νερά είχε πέσει και λίγο φρέσκο χιόνι, οπότε όλη η επιφάνεια έως το κέντρο της λίμνης ήταν σαν είχε πασπαλιστεί... με ζάχαρη άχνη.

Κανένα σημάδι δεν «λέκιαζε» την κρυστάλλινη επιφάνειά της... Ούτε καν πουλιά δεν υπήρχαν πάνω στον πάγο, όπως γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις σε άλλες λίμνες του Βορρά.

Όπως μας εξήγησε ο μπαρμπα-Λάμπρος Εγγλέζος - εξαίρετος αμπελουργός, σπουδαίος ψαράς και απόμαχος κυνηγός από την Καστανιά- τα παπιά και τα άλλα πουλιά προτιμάνε την αναγεννημένη Κάρλα, όπου βρίσκουν ευκολότερα τροφή στα γύρω χωράφια.

Oι άνθρωποι...

Άδεια από κάθε κίνηση και ζωή ήταν η λίμνη τις μέρες που ήταν παγωμένη, και μόνο οι δεμένες βάρκες των ψαράδων στους όρμους της υπονοούσαν την ανθρώπινη παρουσία... Αντιθέτως, σε πολλά σημεία της γύρω περιοχής είδαμε ανθρώπους να λιανίζουν με αλυσοπρίονα τα δέντρα που είχαν πέσει από το βάρος του χιονιού στον δρόμο.

Ήταν τόσο βαρύ το χιόνι που συνέτριψε κυριολεκτικά τις νεαρές βελανιδιές, τσάκισε τις κορφές των ελάτων και βεβαίως κομμάτιασε τις καρυδιές και τα λοιπά οπωροφόρα. Σαν ένας μεγάλος τυφώνας που έκανε κουβάρι όλα τα δέντρα ήταν ο χιονιάς του Φλεβάρη, αλλά η καταστροφή θα φανεί την άνοιξη που θα στεγνώσει ο τόπος. Ευτυχώς τα μεγάλα μαντριά είχαν από χρόνια μετακινηθεί στα χαμηλότερα μέρη στον κάμπο, και μόνο λίγα μικρά είχαν απομείνει κοντά στα χωριά, οπότε το κτηνοτροφικό κεφάλαιο της περιοχής δεν έπαθε σοβαρές ζημιές.

Οι άνθρωποι στα χωριά γύρω από τη Λίμνη Πλαστήρα δυσκολεύτηκαν πολύ, γιατί λίγο (!)  πολύ είχαν ξεχάσει τις εποχές που ο χειμώνας ήταν τόσο σφοδρός... Τότε, με τη σοφία των ανθρώπων των παλιών καιρών τα κατάφερναν καλύτερα, γιατί είχαν ως ένα βαθμό εξασφαλίσει την επάρκεια των βασικών αγαθών, ενώ υπήρχε ακόμη σε κάθε χωριό μια σφιχτοδεμένη, κοινότητα ανθρώπων που μπορούσε να αντιμετωπίσει όποιο έκτακτο πρόβλημα προέκυπτε σε κάποιο μέλος της. Τώρα, τα περισσότερα χωριά είναι σχεδόν έρημα και μόνο σε ορισμένα μπορεί κάποιος να δει ένα τζάκι να καπνίζει!

Στα καφενεία που ακόμα λειτουργούν, θα συναντήσει κανείς όσους νοματαίους δεν λένε να αφήσουν τα χωριά των Αγράφων, για να πάνε να ξεχειμωνιάσουν στον κάμπο και στις πόλεις. Είναι οι ακρίτες μιας ζωής που κοντεύει να ξεχάσει η Ελλάδα, παλεύοντας να βρει έναν δρόμο εξόδου από την κρίση.

Η ταυτότητα της λίμνης!

Η λίμνη Πλαστήρα βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης, στον Νομό Καρδίτσας. Είναι τεχνητή λίμνη με επίσημο όνομα λίμνη Ταυρωπού. Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στον ποταμό Ταυρωπό ή Μέγδοβα, η δε ιδέα για την κατασκευή της ανήκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα, απ' όπου πήρε και το γνωστό της όνομα. Η χρηματοδότησή της έγινε από χρήματα που χρωστούσε η Ιταλία στην Ελλάδα και την κατασκευή ανέλαβε γαλλική εταιρεία. Σήμερα, τη διαχείριση του φράγματος έχει αναλάβει η ΔΕΗ, που με απόφασή της το 1984 τη μετονόμασε σε λίμνη Νικολάου Πλαστήρα, για να τιμήσει τη μνήμη του εμπνευστή και οραματιστή της. Να σημειωθεί ότι πριν από την κατασκευή της λίμνης, υπήρχε στο οροπέδιο αεροδρόμιο, όπου προσγειώθηκε στην Ελλάδα το πρώτο συμμαχικό αεροπλάνο.

Η λίμνη περιέχει 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έχει μέγιστο μήκος 12 χλμ, μέγιστο πλάτος 4 χλμ, η συνολική της επιφάνεια είναι 24 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ το μέγιστο βάθος της είναι γύρω στα 60 μέτρα. Το νερό της χρησιμοποιείται για άρδευση και ηλεκτροπαραγωγή, καθώς εκεί κοντά, στο χωριό Μητρόπολη, βρίσκεται και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 400 MW.

Ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα είναι η μεγάλη αυξομείωση της στάθμης των υδάτων ανάλογα με τις εποχές και τις απαιτήσεις που δημιουργούνται για την ύδρευση και την άρδευση του κάμπου. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην μπορεί να αναπτυχθεί παρόχθια χλωρίδα, να μεταβάλλεται η αισθητική του τοπίου και να μην μπορούν να δημιουργηθούν μόνιμες εγκαταστάσεις κοντά στην ακτή. Παρά ταύτα η λίμνη φιλοξενεί γριβάδια, πέστροφες, χέλια, λαυράκια, πεταλούδες, κορέγονους, γλήνια, ασπρόψαρα και τσιρόνια.