Πολύ νωρίς τα δεύτερα συστατικά του τίτλου του νεοσύστατου υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αφάνισαν το πρώτο. Στο νομοσχέδιο υπό τον τίτλο "επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την κλιματική αλλαγή" ακολουθείται η γνωστή τακτική του παρελθόντος να τροποποιούνται βασικοί νόμοι προς το χειρότερο, όπως αυτός για την προστασία του περιβάλλοντος και ο μεταγενέστερος για τον χωροταξικό σχεδιασμό.
Επιπλέον, σε μια χώρα που δεν διαθέτει δασικούς χάρτες ούτε έχει χαρτογραφήσει τον φυσικό πλούτο της, π.χ. περιοχές Νatura, βαφτίζεται γραφειοκρατική και καταργείται για τις εγκαταστάσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η τήρηση της διαδικασίας προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης, η οποία αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι κατά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, καθώς προφυλάσσει και το περιβάλλον αλλά και τον επενδυτή, εν προκειμένω, από το να συνεχίσει μια δραστηριότητα η οποία εκ των υστέρων θα αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να προχωρήσει. Πόσο μάλλον, όταν η ποιότητα και η πληρότητα των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων ελέγχεται στο περίπου λόγω και της υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών.
Το επικίνδυνο όμως είναι ότι υπονομεύεται εξ αρχής η ανάπτυξη των ΑΠΕ, αφού χτίζεται στην άμμο. Σε θεσμικό πλαίσιο το οποίο δεν θα αντέξει σε προσφυγές στα εθνικά δικαστήρια αλλά και στην Ε.Ε. Το νομοσχέδιο το οποίο δόθηκε προς διαβούλευση στις 9 Δεκεμβρίου με καταληκτική ημερομηνία 15 Ιανουαρίου τροποποιεί ακόμη και το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ (χωροθετούσε κατά τα επενδυτικά συμφέροντα), όταν πρόσφατα το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε τη συγκρότηση ευρείας επιτροπής για τη βελτίωσή του.
Ουσιαστικά το σχέδιο νόμου επιτρέπει παντού, σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, εθνικά πάρκα κ.α., τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων, ενώ προς τούτο επιβάλλει "υποταγή" των θεσμοθετημένων περιφερειακών σχεδίων, ρυθμιστικών, γενικών πολεοδομικών σχεδίων ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης προς το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ! Ήδη φορείς και οργανώσεις έχουν καταθέσει την αντίθεσή τους, διατυπώνοντας τις απόψεις τους κατ' άρθρον, ενώ θεωρούν ότι αυτό οφείλει να συνοδευτεί από Μελέτη Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
Η Ορνιθολογική Εταιρεία προειδοποιεί για την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων, αλλά και για την παραβίαση σειράς κοινοτικών οδηγιών. Όπως επισημαίνει, "το σχέδιο νόμου παραβιάζει τις οδηγίες για την προστασία της φύσης 79/409 και 92/43, όπως και τις οδηγίες για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (2001/42 και 97/11). Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι "η αιολική ενέργεια είναι μεν μια καθαρή δραστηριότητα ως προς τις εκπομπές αερίων ρύπων, βιομηχανική δε ως προς τις επιπτώσεις της στη φύση" και το σχέδιο νόμου, τοποθετεί αιολικά πάρκα παντού, χωρίς καμιά σοβαρή πρόβλεψη για δικλείδες ασφαλείας που θα προστατεύσουν τα υψηλότατης αξίας οικοσυστήματα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών στη γενική τοποθέτησή του για το νομοσχέδιο παρατηρεί ότι "τροποποιεί θεμελιώδεις νόμους και θεσμικές ρυθμίσεις καθʼ υπέρβασιν της προβλεπόμενης θεσμικής διαδικασίας και της απαιτούμενης καθολικότητας των πολιτικών που απαιτούν παρόμοιες ρυθμίσεις. Ειδικότερα τροποποιεί:
(α) Θεμελιώδεις διατάξεις του ν. 2742/99 για τον χωροταξικό σχεδιασμό.
(β) Διατάξεις του ν. 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος.
(γ) Το εγκεκριμένο Ειδικό Πλαίσιο (Ε.Π.) Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ 2464 Β).
(δ) Του ν. 2945/2001 για την αγροτική ανάπτυξη και την προστασία των γεωργικών πόρων από την αλλαγή χρήσης γης.
(ε) Διατάξεις του ν. 998/86 για την προστασία των δασών.
(ζ) Διατάξεις του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»."Παρατηρεί δε ότι "οι ριζοσπαστικές αλλαγές που απαιτούνται στο δίλημμα 'κλίμα - ενέργεια' δεν μπορούν να επιλυθούν εκτός του δημοκρατικού αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, από το κοινοτικό έως το τοπικό επίπεδο" και καλεί το ΥΠΕΚΑ "να επαναξιολογήσει τα προτεινόμενα. Έτσι ώστε η ανάπτυξη των ΑΠΕ να επιτευχθεί με ασφάλεια δικαίου, να μη στραφεί εις βάρος άλλων περιβαλλοντικών αξιών και να μην οδηγήσει ενδεχόμενα σε αντίστροφα αποτελέσματα".
Το WWF Ελλάς εκτιμά ότι το νομοσχέδιο δίνει υπέρμετρη βαρύτητα στη μείωση των σταδίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς να είναι προφανές με ποιο τρόπο εμποδίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ η ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας. Επιπλέον αναφέρεται στην πλούσια νομολογία του ΣτΕ για την προστασία του δασικού πλούτου, που αποτελεί περιβαλλοντικό κεκτημένο "το οποίο δεν πρέπει να υποβαθμιστεί, ακόμη κι αν πρόκειται για την ανάπτυξη έργων περιβαλλοντικής ωφέλειας, όπως οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ".
Αντιπροτείνει δε κεντρικό σχεδιασμό υπό τη μορφή χωροταξικού σχεδίου με συγκεκριμένα κριτήρια χωροθέτησης και αποκλεισμού χωροθέτησης που θα περιλαμβάνει και τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις. "Με τον τρόπο αυτό θ' αποφευχθεί ο καθορισμός της διασποράς των εγκαταστάσεων ΑΠΕ από την ελεύθερη αγορά, ενώ σίγουρα θα απλουστευθούν οι αδειοδοτικές διαδικασίες, καθώς την ευθύνη χωροθέτησης αναλαμβάνει εξ αρχής το κράτος" καταλήγει, ενώ θεωρεί ότι για τη διαμόρφωση του σχεδίου αυτού θα απαιτηθούν 12 με 18 μήνες.
Επιπλέον, σε μια χώρα που δεν διαθέτει δασικούς χάρτες ούτε έχει χαρτογραφήσει τον φυσικό πλούτο της, π.χ. περιοχές Νatura, βαφτίζεται γραφειοκρατική και καταργείται για τις εγκαταστάσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η τήρηση της διαδικασίας προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης, η οποία αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι κατά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, καθώς προφυλάσσει και το περιβάλλον αλλά και τον επενδυτή, εν προκειμένω, από το να συνεχίσει μια δραστηριότητα η οποία εκ των υστέρων θα αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να προχωρήσει. Πόσο μάλλον, όταν η ποιότητα και η πληρότητα των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων ελέγχεται στο περίπου λόγω και της υποστελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών.
Το επικίνδυνο όμως είναι ότι υπονομεύεται εξ αρχής η ανάπτυξη των ΑΠΕ, αφού χτίζεται στην άμμο. Σε θεσμικό πλαίσιο το οποίο δεν θα αντέξει σε προσφυγές στα εθνικά δικαστήρια αλλά και στην Ε.Ε. Το νομοσχέδιο το οποίο δόθηκε προς διαβούλευση στις 9 Δεκεμβρίου με καταληκτική ημερομηνία 15 Ιανουαρίου τροποποιεί ακόμη και το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ (χωροθετούσε κατά τα επενδυτικά συμφέροντα), όταν πρόσφατα το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε τη συγκρότηση ευρείας επιτροπής για τη βελτίωσή του.
Ουσιαστικά το σχέδιο νόμου επιτρέπει παντού, σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, εθνικά πάρκα κ.α., τη χωροθέτηση αιολικών πάρκων, ενώ προς τούτο επιβάλλει "υποταγή" των θεσμοθετημένων περιφερειακών σχεδίων, ρυθμιστικών, γενικών πολεοδομικών σχεδίων ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης προς το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ! Ήδη φορείς και οργανώσεις έχουν καταθέσει την αντίθεσή τους, διατυπώνοντας τις απόψεις τους κατ' άρθρον, ενώ θεωρούν ότι αυτό οφείλει να συνοδευτεί από Μελέτη Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
Η Ορνιθολογική Εταιρεία προειδοποιεί για την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων, αλλά και για την παραβίαση σειράς κοινοτικών οδηγιών. Όπως επισημαίνει, "το σχέδιο νόμου παραβιάζει τις οδηγίες για την προστασία της φύσης 79/409 και 92/43, όπως και τις οδηγίες για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (2001/42 και 97/11). Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι "η αιολική ενέργεια είναι μεν μια καθαρή δραστηριότητα ως προς τις εκπομπές αερίων ρύπων, βιομηχανική δε ως προς τις επιπτώσεις της στη φύση" και το σχέδιο νόμου, τοποθετεί αιολικά πάρκα παντού, χωρίς καμιά σοβαρή πρόβλεψη για δικλείδες ασφαλείας που θα προστατεύσουν τα υψηλότατης αξίας οικοσυστήματα.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών στη γενική τοποθέτησή του για το νομοσχέδιο παρατηρεί ότι "τροποποιεί θεμελιώδεις νόμους και θεσμικές ρυθμίσεις καθʼ υπέρβασιν της προβλεπόμενης θεσμικής διαδικασίας και της απαιτούμενης καθολικότητας των πολιτικών που απαιτούν παρόμοιες ρυθμίσεις. Ειδικότερα τροποποιεί:
(α) Θεμελιώδεις διατάξεις του ν. 2742/99 για τον χωροταξικό σχεδιασμό.
(β) Διατάξεις του ν. 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος.
(γ) Το εγκεκριμένο Ειδικό Πλαίσιο (Ε.Π.) Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (ΚΥΑ 49828/2008 ΦΕΚ 2464 Β).
(δ) Του ν. 2945/2001 για την αγροτική ανάπτυξη και την προστασία των γεωργικών πόρων από την αλλαγή χρήσης γης.
(ε) Διατάξεις του ν. 998/86 για την προστασία των δασών.
(ζ) Διατάξεις του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»."Παρατηρεί δε ότι "οι ριζοσπαστικές αλλαγές που απαιτούνται στο δίλημμα 'κλίμα - ενέργεια' δεν μπορούν να επιλυθούν εκτός του δημοκρατικού αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, από το κοινοτικό έως το τοπικό επίπεδο" και καλεί το ΥΠΕΚΑ "να επαναξιολογήσει τα προτεινόμενα. Έτσι ώστε η ανάπτυξη των ΑΠΕ να επιτευχθεί με ασφάλεια δικαίου, να μη στραφεί εις βάρος άλλων περιβαλλοντικών αξιών και να μην οδηγήσει ενδεχόμενα σε αντίστροφα αποτελέσματα".
Το WWF Ελλάς εκτιμά ότι το νομοσχέδιο δίνει υπέρμετρη βαρύτητα στη μείωση των σταδίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς να είναι προφανές με ποιο τρόπο εμποδίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ η ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας. Επιπλέον αναφέρεται στην πλούσια νομολογία του ΣτΕ για την προστασία του δασικού πλούτου, που αποτελεί περιβαλλοντικό κεκτημένο "το οποίο δεν πρέπει να υποβαθμιστεί, ακόμη κι αν πρόκειται για την ανάπτυξη έργων περιβαλλοντικής ωφέλειας, όπως οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ".
Αντιπροτείνει δε κεντρικό σχεδιασμό υπό τη μορφή χωροταξικού σχεδίου με συγκεκριμένα κριτήρια χωροθέτησης και αποκλεισμού χωροθέτησης που θα περιλαμβάνει και τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις. "Με τον τρόπο αυτό θ' αποφευχθεί ο καθορισμός της διασποράς των εγκαταστάσεων ΑΠΕ από την ελεύθερη αγορά, ενώ σίγουρα θα απλουστευθούν οι αδειοδοτικές διαδικασίες, καθώς την ευθύνη χωροθέτησης αναλαμβάνει εξ αρχής το κράτος" καταλήγει, ενώ θεωρεί ότι για τη διαμόρφωση του σχεδίου αυτού θα απαιτηθούν 12 με 18 μήνες.
Σταυρογιάννης Λ.
Αυγή: 24/01/2010
Αυγή: 24/01/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου