Οι πρώτες καλύβες, που απετέλεσαν με την πάροδο του χρόνου το χωριό Γαυρολίμνη, κατοικήθηκαν από 10 περίπου οικογένειες το 1844. Οι κάτοικοι αυτοί ήταν νομάδες από διάφορα χωρια, όπως της Μακρυνείας, της ορεινής Ναυπακτίας, του Ξηρομέρου και της Πελοποννήσου, που δεν είχαν μόνιμη κατοικία, εξ αιτίας της διώξεως των Τούρκων. Από το 1831, που έφυγαν οι Τούρκοι, μέχρι του 1844 που ήρθαν στο μέρος αυτό και εγκαταστάθησαν μόνιμα, αυτοί ήταν εγκατεστημένοι ανατολικά του σημερινού χωριού, σε απόσταση περίπου 3 χιλιόμετρα, σε τοποθεσία που ονομάζεται Ταούτ Αγά (τουρκική ονομασία).
Αναφέρουμε μερικούς από τους κατοίκους που πρωτοκατοίκησαν στο χωριό αυτό: Γεώργιος Π. Φουσέκης, από την Μπουρλέσα Μακρυνείας, Χρήστος Ιωάν. Γιαννακόπουλος, από το Ξηρόμερο, Παπαγρηγόρης Λαλιώτης, από το χωριό Λάλα της Πελοποννήσου, Κωνσταντίνος Καρναχωρίτης, από την Μακρυνού.
Στο μέρος που κτίσθηκε με την πάροδο του χρόνου το χωριό, δεν υπήρχαν ούτε υπάρχουν ενδείξεις κατοικήσιμου μέρους. Υπήρχε μόνον ένας πύργος τουρκικός. Αυτός εκατοικείτο από Τούρκους και χρησίμευε ίσως για φυλάκιο.
Την ονομασία Γαυρολίμνη την πήρε το χωριό από την ονομασία ολοκληρης της περιοχής. Η περιοχή αυτή κατά τον Ελευθερουδάκη ονομάζεται Γαυρολίμνη ή Καβρολίμνη, δηλαδή λίμνη γεμάτη ψάρια με την ονομασία γαύρος ή λίμνη που περιέχει καβούρια. Κατά τη γνώμη δε ενός Γερμανού αρχαιολόγου ονομάζεται καπρολίμνη, δηλαδή βαλτώδης περιοχή που έχει πολλά αγριογούρουνα.
Το χωριό είναι κτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου, που είναι κατάφυτος από πεύκα. Ο λόφος αυτός έχει υψόμετρο περίπου 250 μέτρα και ονομάζεται “Καλιακούδα” από το όνομα του Λουκά Καλιακούδα, οπλαρχηγού της Ελληνικής Επαναστάσεως από την Ιθάκη, που σκοτώθηκε εκεί. Στην κορυφή του λόφου υπάρχουν ερείπια από τα πρόχειρα ταμπούρια των Ελλήνων επαναστατών του ’21. Όπως αναφέρει ο Ελευθερουδάκης: «εις περιοχήν Γαυρολίμνης και ιδίως εις τον λόφον αυτόν έγινε τόση μεγάλη μάχη με τους Τούρκους, ώστε από το αίμα που εχύθη εσχηματίσθη λίμνη. Λόγω δε της μεγάλης επιτυχίας που είχε η μάχη αυτή υπέρ των Ελλήνων, είθισται να λέγεται εις ολόκληρον την Ελλάδα και μάλιστα εις επιτυχημένα γλέντια “Γαυρολίμνη να γίνη”».
Ο λόφος αυτός με την ονομασία “Καλιακούδα”, στην επάνω πλαγια του οποίου είναι κτισμένο το χωριό, επεκτείνεται ως είδος οροσειράς περίπου πέντε χιλιόμετρα από τη δημοσια οδό Ναυπάκτου-Μεσολογγίου μέχρι τον ποταμο Εύηνο, σχηματίζοντας έτσι δύο στενές διαβάσεις, μία προς νότον με το βουνό Βαράσοβα και μία προς βορράν με τον ποταμό Εύηνο. Επάνω σ’ αυτόν υπάρχουν διάφορες λοφοκορυφές με την ονομασία Τάπια. Η πρώτη κορυφή που αρχίζει από τον κάμπο είναι ένα φυσικό οχυρό και στη συνέχεια οι άλλες κορυφές όπως τα Ταμπούρια, Ρόγγα, Ξερόλογγα και του Γιώργη το Λημέρι.
Ολόκληρη αυτή η οροσειρά χρησίμευσε για τους Έλληνες αρματωλούς ως οχύρωμα και ορμητήριο για την παρεμπόδιση επικοινωνίας των Τούρκων του Καρνελιού Μεσολογγίου και Ναυπάκτου. Στις δύο στενές διαβάσεις, που προανέφερα, έχουν γίνει πολλές μάχες. Μία έγινε με τον Μούρτο Γιώργο, όπως τον ονόμαζαν οι Τούρκοι, ενώ το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Αλεξόπουλος, από την Λομποτινά, μαζί με τον Δημήτριο Βλαχάκη από τον Μπερίκο, με 200 άνδρες στο στενό μεταξύ Βαράσοβας και Καλιακούδας, όπου διέλυσαν τους Τούρκους, που μετέφεραν χρήματα στην Ναύπακτο. Λέγεται μάλιστα ότι ο Μούρτο Γιώργος κάθησε και τα μοίρασε με το φέσι του σε όλους τους συντρόφους του, χωρίς να κρατήση ο ίδιος τίποτε, παρά μόνο την ικανοποίηση ότι εξολόθρευσαν τους Τούρκους.
Στο βόρειο δε στένωμα, που σχηματίζεται μεταξύ της λοφοσειράς Ρόγγα, Ξερόλογγα και ποταμού Ευήνου έγινε άλλη μεγάλη μάχη με τους Τούρκους, το 1585, με τον αρματωλό της Αιτωλίας Θεόδωρο Μπονά Γρίβα, όπου 9000 Τούρκοι κατατροπώθηκαν. Τέτοια υπήρξε η πανωλεθρία των Τούρκων, που η Ελληνική εποποιΐα την αποτυπωσε στο δημοτικό τραγούδι “Γιατί βουΐζουν τα βουνά”.
Στους πρόποδες του λόφου “Καλιακούδα” υπήρχαν τρεις πύργοι. Ο ένας ήταν στο κέντρο του σημερινού χωριού Γαυρολίμνη, ο άλλος σε απόσταση 500 μέτρων και ο τρίτος σε απόσταση 1000 μέτρων, όπου υπάρχει και σήμερα ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Βυζαντινού ρυθμού, χρονολογούμενος κατά τον Βυζαντινό αρχαιολόγο Ορλάνδο περίπου στα 950μ.Χ.
Πάντως δεν υπάρχουν αποδείξεις ούτε ενδείξεις ότι υπήρχε χωριό στην περιφέρεια Γαυρολίμνης κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ίσως προγενέστερα να υπήρχε, διότι και ο Ναός, που προανέφερα, δείχνει ότι υπήρχαν κάτοικοι εκεί κοντά που εκκλησιάζονταν. Άλλη απόδειξη είναι ότι οι περισσότεροι λοφίσκοι και τα περισσότερα χωράφια είναι γεμάτα από τάφους χριστιανικούς.
Ήθη και έθιμα έχουμε τα συνηθισμένα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, δημοτικά τραγούδια της Ελληνικής Επαναστάσεως και της εξυμνήσεως του βουνού και της υπαίθρου, καθώς και δύο που αφορούν τον αρματωλό Λουκά Καλιακούδα, που σκοτώθηκε στην Γαυρολίμνη και άλλο που αφορά την πανωλεθρία των Τούρκων από τον Θεόδωρο Μπονά Γρίβα και τους Έλληνες πολεμιστές.
Στο λόφο που στολίζει το χωριό έγινε μια άλλη μεγάλη μάχη με τους Τούρκους το 1823, όπου έλαβε μέρος και πολέμησε γενναία με τους Κραββαρίτες ο Γεώργιος Ροντήρης και η μάχη αυτή πήρε την ονομασία του λόφου “Μάχη της Καλιακούδας”..
Πανηγύρια έχουμε κατά τον εορτασμό της μνήμης των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ, πολιούχων του χωριού μας, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και την Δευτέρα του Πάσχα, που γινόταν άλλοτε πολύ μεγάλο πανηγύρι στον Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου έπαιρναν μέρος και τα πέντε χωριά της περιφέρειας Γαυρολίμνης, Τρίκορφο, Καλαβρούζα, Κάτω και Άνω Βασιλική και παρέμεναν όλη την ημέρα στην ύπαιθρο κάτω από τον ελαιώνα της Εκκλησίας.
Ο δρόμος που συνέδεε άλλοτε το Μεσολόγγι με την Ναύπακτο, περνούσε από τους πρόποδες του λόφου Καλιακούδα, κοντά στο χωριό. Εκεί ήταν ένα χάνι, που χρησίμευε για στάθμευση των διερχομένων. Το χάνι αυτό, του οποίου τα θεμέλια υπάρχουν, ανήκε σε κάποιον Σκορδά. Όταν ξεκινούσαν οι ορεινοί Ναυπάκτιοι, για να πάνε στο Μεσολόγγι και στον κάμπο, όριζαν ως μέρος συνάντησης το χάνι αυτό, στο οποίο σπανίως συναντιόνταν. Γι’ αυτό και σήμερα ακόμη λέγεται, χάριν αστειότητος, η φράση “Καλή αντάμωση στού Σκορδά το χάνι”.
Στο μέρος που κτίσθηκε με την πάροδο του χρόνου το χωριό, δεν υπήρχαν ούτε υπάρχουν ενδείξεις κατοικήσιμου μέρους. Υπήρχε μόνον ένας πύργος τουρκικός. Αυτός εκατοικείτο από Τούρκους και χρησίμευε ίσως για φυλάκιο.
Την ονομασία Γαυρολίμνη την πήρε το χωριό από την ονομασία ολοκληρης της περιοχής. Η περιοχή αυτή κατά τον Ελευθερουδάκη ονομάζεται Γαυρολίμνη ή Καβρολίμνη, δηλαδή λίμνη γεμάτη ψάρια με την ονομασία γαύρος ή λίμνη που περιέχει καβούρια. Κατά τη γνώμη δε ενός Γερμανού αρχαιολόγου ονομάζεται καπρολίμνη, δηλαδή βαλτώδης περιοχή που έχει πολλά αγριογούρουνα.
Το χωριό είναι κτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου, που είναι κατάφυτος από πεύκα. Ο λόφος αυτός έχει υψόμετρο περίπου 250 μέτρα και ονομάζεται “Καλιακούδα” από το όνομα του Λουκά Καλιακούδα, οπλαρχηγού της Ελληνικής Επαναστάσεως από την Ιθάκη, που σκοτώθηκε εκεί. Στην κορυφή του λόφου υπάρχουν ερείπια από τα πρόχειρα ταμπούρια των Ελλήνων επαναστατών του ’21. Όπως αναφέρει ο Ελευθερουδάκης: «εις περιοχήν Γαυρολίμνης και ιδίως εις τον λόφον αυτόν έγινε τόση μεγάλη μάχη με τους Τούρκους, ώστε από το αίμα που εχύθη εσχηματίσθη λίμνη. Λόγω δε της μεγάλης επιτυχίας που είχε η μάχη αυτή υπέρ των Ελλήνων, είθισται να λέγεται εις ολόκληρον την Ελλάδα και μάλιστα εις επιτυχημένα γλέντια “Γαυρολίμνη να γίνη”».
Ο λόφος αυτός με την ονομασία “Καλιακούδα”, στην επάνω πλαγια του οποίου είναι κτισμένο το χωριό, επεκτείνεται ως είδος οροσειράς περίπου πέντε χιλιόμετρα από τη δημοσια οδό Ναυπάκτου-Μεσολογγίου μέχρι τον ποταμο Εύηνο, σχηματίζοντας έτσι δύο στενές διαβάσεις, μία προς νότον με το βουνό Βαράσοβα και μία προς βορράν με τον ποταμό Εύηνο. Επάνω σ’ αυτόν υπάρχουν διάφορες λοφοκορυφές με την ονομασία Τάπια. Η πρώτη κορυφή που αρχίζει από τον κάμπο είναι ένα φυσικό οχυρό και στη συνέχεια οι άλλες κορυφές όπως τα Ταμπούρια, Ρόγγα, Ξερόλογγα και του Γιώργη το Λημέρι.
Ολόκληρη αυτή η οροσειρά χρησίμευσε για τους Έλληνες αρματωλούς ως οχύρωμα και ορμητήριο για την παρεμπόδιση επικοινωνίας των Τούρκων του Καρνελιού Μεσολογγίου και Ναυπάκτου. Στις δύο στενές διαβάσεις, που προανέφερα, έχουν γίνει πολλές μάχες. Μία έγινε με τον Μούρτο Γιώργο, όπως τον ονόμαζαν οι Τούρκοι, ενώ το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Αλεξόπουλος, από την Λομποτινά, μαζί με τον Δημήτριο Βλαχάκη από τον Μπερίκο, με 200 άνδρες στο στενό μεταξύ Βαράσοβας και Καλιακούδας, όπου διέλυσαν τους Τούρκους, που μετέφεραν χρήματα στην Ναύπακτο. Λέγεται μάλιστα ότι ο Μούρτο Γιώργος κάθησε και τα μοίρασε με το φέσι του σε όλους τους συντρόφους του, χωρίς να κρατήση ο ίδιος τίποτε, παρά μόνο την ικανοποίηση ότι εξολόθρευσαν τους Τούρκους.
Στο βόρειο δε στένωμα, που σχηματίζεται μεταξύ της λοφοσειράς Ρόγγα, Ξερόλογγα και ποταμού Ευήνου έγινε άλλη μεγάλη μάχη με τους Τούρκους, το 1585, με τον αρματωλό της Αιτωλίας Θεόδωρο Μπονά Γρίβα, όπου 9000 Τούρκοι κατατροπώθηκαν. Τέτοια υπήρξε η πανωλεθρία των Τούρκων, που η Ελληνική εποποιΐα την αποτυπωσε στο δημοτικό τραγούδι “Γιατί βουΐζουν τα βουνά”.
Στους πρόποδες του λόφου “Καλιακούδα” υπήρχαν τρεις πύργοι. Ο ένας ήταν στο κέντρο του σημερινού χωριού Γαυρολίμνη, ο άλλος σε απόσταση 500 μέτρων και ο τρίτος σε απόσταση 1000 μέτρων, όπου υπάρχει και σήμερα ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Βυζαντινού ρυθμού, χρονολογούμενος κατά τον Βυζαντινό αρχαιολόγο Ορλάνδο περίπου στα 950μ.Χ.
Πάντως δεν υπάρχουν αποδείξεις ούτε ενδείξεις ότι υπήρχε χωριό στην περιφέρεια Γαυρολίμνης κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ίσως προγενέστερα να υπήρχε, διότι και ο Ναός, που προανέφερα, δείχνει ότι υπήρχαν κάτοικοι εκεί κοντά που εκκλησιάζονταν. Άλλη απόδειξη είναι ότι οι περισσότεροι λοφίσκοι και τα περισσότερα χωράφια είναι γεμάτα από τάφους χριστιανικούς.
Ήθη και έθιμα έχουμε τα συνηθισμένα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, δημοτικά τραγούδια της Ελληνικής Επαναστάσεως και της εξυμνήσεως του βουνού και της υπαίθρου, καθώς και δύο που αφορούν τον αρματωλό Λουκά Καλιακούδα, που σκοτώθηκε στην Γαυρολίμνη και άλλο που αφορά την πανωλεθρία των Τούρκων από τον Θεόδωρο Μπονά Γρίβα και τους Έλληνες πολεμιστές.
Στο λόφο που στολίζει το χωριό έγινε μια άλλη μεγάλη μάχη με τους Τούρκους το 1823, όπου έλαβε μέρος και πολέμησε γενναία με τους Κραββαρίτες ο Γεώργιος Ροντήρης και η μάχη αυτή πήρε την ονομασία του λόφου “Μάχη της Καλιακούδας”..
Πανηγύρια έχουμε κατά τον εορτασμό της μνήμης των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ, πολιούχων του χωριού μας, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και την Δευτέρα του Πάσχα, που γινόταν άλλοτε πολύ μεγάλο πανηγύρι στον Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου έπαιρναν μέρος και τα πέντε χωριά της περιφέρειας Γαυρολίμνης, Τρίκορφο, Καλαβρούζα, Κάτω και Άνω Βασιλική και παρέμεναν όλη την ημέρα στην ύπαιθρο κάτω από τον ελαιώνα της Εκκλησίας.
Ο δρόμος που συνέδεε άλλοτε το Μεσολόγγι με την Ναύπακτο, περνούσε από τους πρόποδες του λόφου Καλιακούδα, κοντά στο χωριό. Εκεί ήταν ένα χάνι, που χρησίμευε για στάθμευση των διερχομένων. Το χάνι αυτό, του οποίου τα θεμέλια υπάρχουν, ανήκε σε κάποιον Σκορδά. Όταν ξεκινούσαν οι ορεινοί Ναυπάκτιοι, για να πάνε στο Μεσολόγγι και στον κάμπο, όριζαν ως μέρος συνάντησης το χάνι αυτό, στο οποίο σπανίως συναντιόνταν. Γι’ αυτό και σήμερα ακόμη λέγεται, χάριν αστειότητος, η φράση “Καλή αντάμωση στού Σκορδά το χάνι”.
του π. Ιωάννου Γιαννακόπουλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου