.jpg)
Από το βιβλίο του N.G.L. HAMMOND
"Το Μακεδονικό Κράτος".
Η άνοδος του Φιλίππου στον θρόνο και τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του συνέπεσαν με μια περίοδο αλλαγών στα Μακεδονικά κράτη. Μετά την δολοφονία του Σέλευκου Γ' (225-223), ένας στενός συγγενής του, ο Αχαιός, ανέλαβε την διοίκηση του Βασιλικού Στρατού στην Φρυγία, παρά το γέγονος ότι οι στρατιώτες τον ενθάρρυναν να ανέβει στον θρόνο, εκείνος παρειτήθηκε υπέρ του αδελφού του Σέλευκου, του Αντίοχου Γ', που ήταν 20 χρονών. Την περίοδο 222-220 ξέσπασε μια εξέγερση στις άνω σατραπείες, όπου ένας διεκδικητής του θρόνου έκοψε νομίσματα σαν "βασιλέας" και κατέλαβε ακόμα και τη Σλεύκεια την επί τω Τίγρητι. Μετά την καταστολή της εξέγερσης, ο Αχαιός, πιθανότατα ύστερα από συννενοήσεις με τον Πτολεμαίο Δ', στασίασε και φόρεσε το διάδημα σαν βασιλέας της επικράτειας των Σελευκίδων. Η ανταρσία του διήρκεσε μέχρι το 213. Το 221, ο Πτολεμαίος Δ' ο Φιλοπάτωρ διαδέχθηκε τον Πτολεμαίο Γ'. Εκείνη την εποχή, ο Αντίοχος εισέβαλε στην Κοίλη Συρία, επανέλαβε τις στρατιωτικές επεμβάσεις του το 219 και το 218. Η προέλαση του αναχαιτίστηκε το 217 στην Ράφεια, στο νότιο τμήμα της Παλαιστίνης, όταν οι 68.000 άνδρες του ηττήθηκαν κατά κράτος από τους 75.000 στρατιώτες του Πτολεμαίου. Στην δύναμη του βασιλέα της Αιγύπτου υπηρετούσαν και 20.000 αυτόχθονες, με εξαρτήσεις φαλαγγιτών. Η συνθήκη ειρήνης, που ακολούθησε τον τέταρτο Συριακό πόλεμο, βασίστηκε στο status quoante. Η μόνη εξαίρεση ήταν ότι ο Αντίοχος κράτησε τη Σελεύκεια την Πιερία. Κατά την διάρκεια της πολυτάραχης αυτής περιόδου, στο Αιγαίο, η Ρόδος ενεργούσε σαν ηγετική ναυτική δύναμη εναντίον του Βυζαντίου, το οποίο, για να έχει την δυνατότητα να πληρώνει του βαρείς φόρους που απαιτούσαν οι Γαλάτες της Τυλιδας, απαιτούσε από τα πλοία που διέπλεαν τα Στενά την καταβολή διοδίων. Με την βοήεθια του βασιλέα της Βιθυνίας, του Προυσία, και με την συνδρομή των άλλων συμμάχων της, η Ρόδος ανάγκασε το Βυζάντιο να υποχωρήσει, και αυτό, παρά την υποστήριξη του Άτταλου της Περγάμου και του Αχαιού. Το 217 ο Άτταλος επεξέτεινε τα εδάφη του προς βορρά με αποτέλεσμα, το βασίλειο της Περγάμου να γίνει το ισχυρότερο κράτος της δυτικής Μιρκάς Ασίας.Ο Αντίγονος Δώσων πέθανε τη στιγμή ακριβώς που η Αιτωλική Συμπολιτεία μπορεί να είχε συμφωνήσει, θέλοντας και μη, να προσχωρήσει στον Συμμαχικό Συνασπισμό, ο οποίος είναι γνωστός στους σύγχρονους ερευνητές με το όνομα "η Συμμαχία", όρος που και εμείς θα χρησιουποιούμε στο εξής. Δεν άφησε μόνον έναν απολογισμό της διακυβέρνησης του για τη Συνέλευση, αλλά κατά την περίοδο της ανηλικιότητας του Φιλίππου, που τότε ήταν μόλις 16 χρονών, εισηγήθηκε την λήψη αναγκαίων ρυθμιστικών διατάξεων. Ήλπιζε ότι έτσι "απέκλειε κάθε πιθανότητα διχόνοιας στην Αυλή" (Πολύβ. 4.87.7). Όμως, θα αποδεικνυόταν τόσο προνοητικός όσο και ο Βασιλέας Λήρ. Η συνέλευση, φερόμενη με απερισκεψία, είχε αποδεχθεί τις υποδείξεις του. Αρκετοί από τους Φίλους, με αρχηγό τον Απελλή, είχαν εκλεγεί σύμβουλοι και επίτροποι. Ο Λεόντιος είχε διοριστεί διοίκητής των Πελταστών, ο Αλέξανδρος διαχειριστής της Αυλής(είχε, επίσης, υπό την δικαιδοσία του τους Σωματοφύλακες και τους Βασιλικούς Ακολούθους), ο Μεγαλέας ανέλαβε την Γραμματεία και ο Ταυρίων τις Πελοποννησιακές υποθέσεις. Οι πέντε Φίλοι που αναφέρθηκαν χωρίστηκαν σε δύο αντίπαλες φατρίες. Κανείς από αυτούς δεν ήταν "επιμελητής" ή "στρατηγός" του Βασιλικού Στρατού. Για περισσότερο από έναν χρόνο, η διακυβέρνηση της χώρας θα αφηνόταν στην τύχη της.Στα βόρεια σύνορα, οι Δάρδανοι, μαζί με άλλους γειτονικούς λαούς, και η Αιτωλική Συμπολιτεία στο νότο, εκμεταλεύτηκαν την ευκαιρία. Οι πρώτοι έκαναν συνεχείς επιθέσεις εναντίον της Μακεδονίας και οι δυνάμεις της Συμπολιτείας έκαναν επιδρομές από στεριά και θάλασσα, εναντίον των συμμάχων των Μακεδόνων- των Αχαιών, των Ακαρνάνων, των Ηπειρωτών, των Κεφαλλήνιων και των Αρκάδων- αλλά και εναντίον της Μεσσηνίας, που ήταν δικός τους σύμμαχος. Το 221, ο στρατηγός των Αχαιών και ο Ταυρίων απάντησαν με μια μιρκής εκτασης επιχείρηση στην Αρκαδία. Το 220, η Αχαϊκή Συμπολιτεία κήρυξε γενική επιστράτευση, αλλά η ανικανότητα του Άρατου οδήγησε τη Συμπολιτεία στην ήττα και οι Αιτωλείς επέστρεψαν ανενόχλητοι στην πατρίδα τους, μέσω του Ισμθμού της Κορίνθου, καταστρέφοντας στον δρόμο της επιστροφής και τη Σικυωνία. Όλες οι προσπάθειες της Αχαϊκής Συμπολιτείας να πείσει μερικά από τα μέλη των Αιτωλών, έπεσαν στο κενό. Η ίδια η Συμμαχία είχε παραλύσει. Το συμβούλιο της δεν είχε καν συγκληθεί.Το καλοκαίρι του 220, ο Φίλιππος ενηλικιώθηκε και ανέλαβε την εξουσία. Πρώτο του μέλημα ήταν η απομάκρυνση του κινδύνου που αντιπροσώπευαν οι Δάρδανοι. Κατάφερε να τους νικήσει. Στο μεταξύ, δύο στόλοι Ιλλυριών κουρσάρων, υπό την ηγεσία του Δημητρίθου του Φάρου και ενός Αρδιαίου ευγενούς, του Σκερδιλαϊδα, ενώθηκαν με τους Αιτωλείς. Ο ένας στόλος επέδραμε στα παράλια της Αχαϊας και της Μεσσηνίας και ύστερα κατευθύνθηκαν προς τις Κυκλάδες. Τα πληρώματα του Σκερδιλαϊδα και ο Αιτωλικός στρατός κατέστρεψαν την Κύναιθα, μια πόλη της Αρκαδικής ενδοχώρας. Όμως ο Σκερδιλαϊδας εξαπατήθηκε κατά την μοιρασιά των λαφύρων και προσχώρησε στο στρατόπεδο των Μακεδόνων, που του υποσχέθηκαν ετήσια αποζημίωση. Ο υπόλοιπος στόλος των Ιλλυριών έφτασε στις Κυκλάδες, τις οποίες και λεηλάτησε. Όταν ο στόλος επέστρεψε στις Κεχρίες και οι Ιλλυριοί θέλησαν να μεταφέρουν τα πλοία τους στο Λεχαίο, ο Ταυρίων εξαγόρασε τις υπηρεσίες του Δημήτριου του Φάρου και του στόλου του.Προς το τέλος του καλοκαιριού, ο Φίλιππος, επικεφαλής του Μακεδονικού στρατού, έφτασε στην Κόρινθο. 'Εχοντας εκλεγεί Ηγεμόνας της Συμμαχίας, συγκάλεσε το Συμβούλιο, στο οποίο και προήδρευσε. Υποβλήθηκαν πολλά παράπονα εναντίον της Αιτωλίας και τα μέλη του Συμβουλίου, ύστερα από ψηφοφορία, αποφάσιασν ομόφωνα να κυρήξουν, στο όνομα της Συμμαχίας, τον πόλεμο εναντίον της Αιτωλίας (ο πόλεμος αυτός έγινε γνωστός με την ονομασία "Συμμαχικός Πόλεμος" ): ο αντικειμενικός σκοπός της Συμμαχίας ήταν η απελευθέρωση των Δελφών από τον έλεγχο της Αιτωλίας και η ενίσχυση των κρατών που επιθυμούσαν να απεμπλακούν από την Αιτωλική Συμπολιτεία. Το κάθε μέλος όφειλε πλέον να αποφασίσει χωριστά εάν θα εξαπέλυε ή όχι τον πόλεμο. Η χρονική όμως στιγμή ήταν ακατάλληλη για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Το φθινόπωρο είχε ήδη μπεί και, όποιο μέλος άρχιζε τις εχθροπραξίες, κινδύνευε να αντιμετοπίσει μόνο του τις βίαιες αντεπιθέσεις των Αιτωλών. Η Συμμαχία δεν είχε την δυνατότητα να συγκεντρώσει τα στρατεύματα της πρίν από την επόμενη άνοιξη. Τα περισσότερα μέλη ανέβαλαν την κρίσημη αυτή απόφαση για αργότερα. Στο μεταξύ, η Σπάρτη συμμάχησε με την Αιτωλία και, χωρίς να χρονοτριβούν, κήρυξαν τον πόλεμο στην Αχαϊκή Συμπολιτεία και οι δυνάμεις τους εισέβαλαν στην Αργολίδα. Έτσι, κατά την διάρκεια του χειμώνα, η Αιτωλία θα διατηρούσετην πρωτοβουλία των διπλωματικών κινήσεων.Ο Φίλιππος έπρεπε επίσης να προσέχει τις εξελίξεις στον βορρά. Εκεί, η Ρωμαϊκή εγκατάσταση, που υπήρχε από το 228, βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρευσης. Ο κυβερνήτητς του Φάρου και της περιοχής της Σκόδρας, ο Δημήτριος, είχε εγκαταλείψει την Ρώμη, είχε παντρευτεί την μητέρα του Πίννη και είχε αναγορευτεί αρχηγός των Αρδιαίων. Έσπασε τη συνθήκη ειρήνης που είχε υπογραφεί με την Ρώμη- στέλνοντας πολεμικά πλοία πέρα από την Λισό- και, ενώ οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τους Γαλατικούς πολέμους(225-222), απέσπασε την Ατιντάνια από το Ρωμαϊκό προτεκτοράτο, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν απ'ευθείας διάδρομο επικοινωνίας με την Μακεδονία. Όπως είδαμε και παραπάνω, το 222 έλαβε μέρος στην μάχη της Σελλασίας ως σύμμαχος του Αντίγονου Δώσωνα. Το 220 όμως, παίζοντας τον ρόλο του κουρσάρου, συνέπραξε με τους Αιτωλούς εναντίον των Μακεδονικών συμφερόντων και, λίγο αργότερα, συσαρεστημένος από την μοιρασιά των λαφύρων, άλλαξε πάλι στρατόπεδο και συνεργάστηκε με τον Ταυρίωνα και τους Μακεδόνες. Έτσι, προς τα τέλη του 220 επιστρέφοντας στο βορρά, λεηλάτησε τα εδάφη "των κρατών της Ιλλυρίας που είχαν υποταχτεί από την Ρώμη" (Πολύβ. 3.16.3).Έπρεπε ο Φίλιππος να συμμαχήσει με τον Δημήτριο; Εκείνη την χρονική στιγμή, ο Δημήτριος λειτουργούσε σαν φράκτης ανάμεσα στην Μακεδονία και την Ρωμαϊκή ζώνη επιρροής και, εάν κατόρθωνε να διώξει τους Ρωμαίους, η Μακεδονία θα έβγαινε κερδισμένη. Η συμμαχία με τους Αρδιαίους προσέδιδε στους Μακεδόνες ένα ακόμα πλεονέκτημα: όπως ο Φίλιππος δεν διέθετε στις δυτικές ακτές της Ελλάδος ούτε ναυτικές βάσεις ούτε στόλο, τα πολεμικά πλοία των Αρδιαίων έπλεαν ελεύθερα και είχαν την δυνατότητα, συμπράττοντας με τις δυνάμεις της Συμμαχίας, να εξουδετερώσουν τον μικρό στόλο της Αιτωλίας και να την αποκλείσουν από θαλάσσης. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, υπήρχε ο κίνδυνος η συμμαχία με τον Δημήτριο, ακόμα και εάν ήταν αδρανής, να δυσαρεστούσε την Ρώμη. Κατά την διάρκεια του χειμώνα, ο Φίλιππος αποφάσισε ότι τριάντα από τις λέμβους του στόλου του Σκερδιλαϊδα θα συμμετείχαν στις επιχειρήσεις του 219 εναντίον της Αιτωλίας.Όπως είχε σχεδιάσει, το 219 ο Φίλιππος διέσχισε την Ήπειρο και κατέλαβε την Άμβρακο, την ναυτική βάση της Αμβρακίας (στην ίδια την πόλη οι Αιτωλοί είχαν εγκαταστήσει φρουρά), λεηλάτησε τις δυτικές πεδινές περιοχές της Αιτωλίας και κατέλαβε την ισχυρή ναυτική βάση των Οινιάδων. Ο στρατός του, τον οποίο αποτελούσαν 800 ιππείς, 5.000 Πελταστές και 10.000 φαλαγγίτες, καθώς και στρατιωτικά τμήματα από την Ήπειρο και την Ακαρνανία, ήταν ισάξιος αν όχι καλύτερος των Αιτωλικών δυνάμεων. Ο στόλος του Σκερδιλαϊδα ήταν σε ετοιμότητα. Στο μταξύ, οι Αιτωλοί επιδρομείς είχαν φθάσει μέχρι την Πιερία, όπου και είχαν λεηλατήσει το Δίον και δυο επαρχίες της Αχαϊας. Τα γεγονότα αυτά δεν απέσπασαν την προσοχή του Φιλίππου από τον αντικειμενικό του σκοπό. Όμως, η είδηση μιας επικείμενης εισβολής των Δαρδάνων τον ανάγκασαν να επιστρέψει, και, καθώς ετοιμαζόταν να περάσει από το Άκτιον προς την Ήπειρο, συνάντησε τον Δημήτριο, ο οποίος τον πληροφόρησε ότι οι Ρωμαίοι είχαν καταλάβει τον Φάρο.Οι Ρωμαίοι είχαν ετοιμάσει με απόλυτη μυστικότητα στόλο και στρατιωτικά τμήματα, που πρέπει να είχαν την ίδια δύναμη κρούσης με το αντίστοιχο εκστρατευτικό σώμα του 229. Ο Δημήτριος είχε μόλις τον χρόνο να εγκαταστήσει μια φρουρά στην Δίμαλλο, μια πόλη που θεωρείτο απόρθητη και βρισκόταν ανατολικά της πεδιάδας που βρισκόταν η Απολλωνία, να δολοφονήσει, στις υπόλοιπες πόλεις, όσους πολιτικούς συμπαθούσαν τους Ρωμαίους και να εγκαταστήσει 6.000 άνδρες στον Φάρο, για να ενισχύσει την άμυνα του νησιού. Οι Ρωμαϊκές δυνάμεις κατέλαβαν με έφοδο την Δίμαλλο μέσα σε μια εβδομάδα, δέχτηκαν την υποταγή των υπολοίπων πόλεων και, καταπλέοντας στον Φάρο, νίκησαν τους Ιλυρριούς και κυρίευσαν την πόλη. Ο Δημήτριος κατάφερε να διαφύγει με μια λέμβο και αποβιβάστηκε στο Άκτιο όπου βρισκόταν ο Φίλιππος. Όταν ο Ρωμαίος ύπατος, που διοικούσε το στράτευμα, επέστρεψε στην Ρώμη, του αποδόθηκαν όλες οι απαιτούμενες τιμές. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι είχε εκπληρώσει τους στόχους της Συγκλήτου, του περιοριζόταν στην επανασύσταση του Ρωμαϊκού προτεκτοράτου και στην κατάληψη του Φάρου. Δεν έγινε καμμιά κίνηση εναντίον του Σκερδιλαϊδα και του βασιλείου των Αρδιαίων. Ίσως η Σύγκλητος να φοβόταν το ενδεχόμενο ενός επικείμενου πολέμου με τους Καρχηδόνιους.Ο Φίλιππος υποδέχτηκε τον Δημήτριο ως σύμμαχο και τον έκανε μέλος της Αυλής του. Γνώριζε πολύ καλά ότι οι Ρωμαίοι θα εγκατέλειπαν την Ιλυρρία μόνο με την χρήση βίας. Η κατάσταση στην Ελλάδα και στα βόρεια σύνορα του βασιλείου του παρέμενε πολύ ρευστή για να έχει την δυνατότητα να προετοιμάσει μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον τους. Έπρεπε λοιπόν να υιοθετήσει μια στάση αναμονής. Προς το παρόν, το βέβαιο είναι ότι οι σχέσεις του με τον Δημήτριο είχαν, χωρίς αμφιβολίας, αυξήσει τις υποψίες της Ρώμης. Καμμιά από τις δύο πλευρές δεν ανέλαβε την παραμικρή πρωτοβουλία για την δημιουργία διπλωματικών σχέσεων.Φθάνοντας στην Μακεδονία, ο Φίλιππος πληροφορήθηκε ότι οι Δάρδανοι δεν είχαν εισβάλει στο βασίλειο του. Παρέμεινε όμως στην πατρίδα του και επέτρεψε στους στρατιώτες του να ασχοληθούν με την συγκομιδή που είχε καθυστερήσει. Οι Αιτωλοί λεηλάτησαν την Πασσαρώνα (πόλη της Ηπείρου) και την Δωδώνη, όπου κατεδάφισαν τον ναό του Δία και στις αρχές του χειμώνα έστειλαν μια δύναμη κρούσης στην Αρκαδία. Εκεί, οι επιδρομείς διασταυρώθηκαν με έναν Μακεδονικό στρατό, του οποίου αγνοούσαν την ύπαρξη, και αποδεκατίστηκαν. Ο Φίλιππος είχε προλάβει και είχε φτάσει στην Κόρινθο με 400 "Έφιππους Αυλικούς", 2.000 Πελταστές, 3.000 φαλαγγίτες και 300 Κρητικούς συμμάχους (ο Συμμαχικός Πόλεμος είχε επεκταθεί μέχρι την Κρήτη). Στην Πελοπόννησο στρατολόγησε 4.000 Αχαιούς. Κάνοντας μια υποδεισματική εκστρατεία, ανάλογη με αυτές που οργάνωνε ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Φίλιππος κατέλαβε πολλά οχυρά και εξουδετέρωσε αντίπαλες στρατιωτικές δυνάμεις στην Αρκαδία, την Ηλεία και την Τριφυλία (δυτική Πελοπόννησος). Ύστερα επέστρεψε μέσω της Μεγαλόπολης στο Άργος, όπου εγκατέλειψε την Αυλή του και επέτρεψε στους άνδρες του να επιστρέψουν στην Μακεδονία. Παρέδωσε όσα οχυρά είχε καταλάβει στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, εκτός του Λέπρεον, που βρισκόταν στην Τριφυλία, και στο οποίο εγκατέστησε Μακεδονική φρουρά. Στην Τριφυλία, ο Φίλιππος είχε διορίσει ένα επιμελητή Ακαρνανικής καταγωγής, γιατί η περιοχή είχε στρατιγηκή γι'αυτόν σημασία επειδή βρισκόταν ανάμεσα στην Μεσσηνία, που εκείνη την εποχή ήταν μέλος της Συμμαχίας, και την Ηλεία που ανήκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία. Εγκατέστησε φρουρές και σε άλλα μέρη της Πελοποννήου: στην Ηραία, την Φιγάλεια, τον Ορχομενό και τον Ακροκόρινθο. Το έξοδο ήταν σημαντικό αλλά η παρουσία τους ήταν απαραίτητη για να συγκρατούν τους Αιτωλούς επιδρομείς.Η χειμερινή εκστρατεία ήταν ο προάγγελος της ναυτικής επίθεσης. Ο Φίλιππος ως Ηγεμών, συγκάλεσε τη Συνέλευση της Αχαϊκής Συμπολιτείας και ζήτησε 50 τάλαντα για να καλύψει τα έξοδα της χειμερινής εκστρατείας και επιπλέον χρήματα, δημητριακά και πολεμικά πλοία, για τις επιχειρήσεις που βρίσκοντας σε εξέλιξη(το 218). Είχε στην διάθεση του μερικά Μακεδονικά πολεμικά πλοία που ήσαν στο Λεχαίο, στον Κορινθιακό κόλπο, όπου εκπαιδεύε Μακεδόνες κωπηλάτες. Στο τέλος Μαϊου του 218, ο στόλος του κατέπλευσε στην Κεφαλληνία, όπου και ενισχύθηκε με στολίσκους από την Μεσσηνία, την Ακαρνανία και την Ήπειρο. Ο Σκερδιλαϊδας έστειλε 15 λέμβους. Ύστερα από μια αποτυχία στην Πάλη (μια επαρχία της Κεφαλληνίας), έπλευσε προς την Λευκάδα, μπ΄ξκε στον Αμβακικό Κόλπο κατά την διάρκεια της νύχτας και αποβίβασε τους άνδρες του στην Λιμναία. Εκεί τον συνάντησαν όσοι είχαν επιστρατεύσει στην Ακαρνανία. Το ίδιο βράδυ, και το επόμενο, ύστερα από συνεχείς και επίπονες πορείες, διέσχισε τον Αχελώο χωρίς να συναντήσει αντίσταση και λεηλάτησε το Θέρμον, που ήταν το θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας, σαν αντίποινα για την καταστροφή της Δωδώνης. Επιστρέφοντας, εξουδετέρωσε τις Αιτωλικές επιθέσεις (οι μισές στρατιωτικές εφεδρείες της Αιτωλίας προέρχονταν από την Θεσσαλία) και, φθάνοντας στην Λιμναία, προσέφερε θυσίες για να ευχαριστήσει τους θεούς. Αμέσως μετά, έπλευσε προς την Κόρινθο, όπου τον περίμενε ολόκληρο το στράτευμα της Αχαϊκής Συμπολιτείας, εισέβαλαν στην Λακωνία και, αφού νίκησαν τη Σπαρτιατική δύναμη που βρισκόταν εκεί, την καταλεηλάτησαν. Επιστρέφοντας στην Κόρινθο, τον συνάντησαν απεσταλμένοι από την Χίο και την Ρόδο, οι οποίοι προσφέρθηκαν να μεσολαβήσουν μεταξύ της Συμμαχίας και της Αιτωλικής Συμπολιτείας για να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Οι Αιτωλοί ανέλαβαν την ημερομηνία της συνδιάσκεψης, η περίοδος των εκστρατειών είχε τελειώσει και οι Μακεδόνες στρατιώτες επέστρεψαν στην πατρίδα τους.Ο λόγος της αναβολής ήταν ότι οι Αιτωλοί αναθάρρησαν και κωλυσιεργούσαν λόγω ορισμένων πληροφοριών, σύμφωνα με τις οποίες υπήρχε αναταραχή σε ορισμένα τμήματα του Μακεδονικού στρατού. Ήταν αλήθεια. Επιστρέφοντας στην Λυμναία, ο Άρατος διαπληκτίστηκε έντονα με δύο Μακεδόνες επιτελικούς αξιωματικούς και ο νεαρός βασιλέας- που εκείνη την εποχή πρέπει να ήταν γύρω στα 20- παρέπεμψε τα δυο μέρη στο Συμβούλιο των Φίλων του, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση και, ομόφωνα, επέρριψε τις ευθύνες στους δύο αξιωματικούς. Ο ένας από τους δύο ήταν ο Μεγαλέας, ο οποίος είχε διορισθεί το 221 υπεύθυνος της Γραμματείας. Τον υποστήριζε ο Λεόντιος, ο οποίος είχε διορισθεί, την ίδια χρονιά, διοικητής των Πελταστών. Το 218 εξακολουθούσε να κατέχει το ίδιο αξίωμα. Ο Λεόντιος επιχείρησε, χρίς επιτυχία, να επιβληθεί στον βασιλέα. Τότε, οι Πελταστές και οι άνδρες του Αγήματος που βρίσκονταν στην Κόρινθο στασίασαν και εισέβαλαν στα διαμερίσματα μερικών από τους Φίλους του βασιλέα. Στο θέατρο της πόλης, ο Φίλιππος, μπροστά σε μια Συνέλευση του Στρατού, επέβαλε και πάλι την κυριαρχία του. Ο Λεόντιος, καταλαβαίνοντας ότι βρισκόταν σε κίνδυνο, ζήτησε την υποστήριξη του Απελλή, που το 221 είχε διορισθεί επικεφαής των επιτρόπων του ναρού βασιλέα και τώρα ήταν βασιλικός διοικητής της Χαλκίδας. Ο Φίλιππος επεφύλαξε στον Απελλή ψυχρή υποδοχή, στην Χαλκίδα, είχε υπερβεί τις εξουσίες που είχαν ανατεθεί. Επιπλέον, ο Μακεδόνας βασιλέας είχε την προνοητικότητα να απομακρύνει τους Πελταστές, στέλνοντας τους σε μια άλλη αποστολή υπό τις διαταγές του Ταυρίωνα. Κατά την διάρκεια της απουσίας τους, ο βασιλέας διέταξε τη σύλληψη του Απελλή.Οι Πελταστές έστειλαν αντιπροσώπους, ζητώντας να δικαστούν από μια Συνέλευση του Στρατού. Ο Λεόντιος πρέπει να εκτελέστηκε εκείνη ακριβώς την περίοδο. Λέγεται ότι βρέθηκαν επιστολές του Μεγαλέα οι οποίες, κατά την γνώμη του Φιλίππου, ενοχοποιούσαν και τον Απελλή. Οι δύο άνδρες συνελήφθησαν και αυτοκτόνησαν.Αυτές ήταν οι πληροφορίες που έκαναν τους Αιτωλούς να αναβάλουν τις διαπραγματεύσεις με τη Συμμαχία. Λίγο αργότερα, ο Φίλιππος πέρασε από δίκη τον Πτολεμαίο, που ήταν διοικητής ενός σώματος επίλεκτων (πιθανόν του Αγήματος). Η Συνέλευση των Μακεδόνων, που είχε συνέλθει στην Δημητριάδα της Θεσσαλίας, θεώρησε ότι ήταν ένοχος, τον καταδίκασε και ο Πτολεμαίος εκτελέστηκε. Έτσι, ο βασιλέας βρέθηκε να έχει τον απόλυτο έλεγχο των αξιωματικών του επιτελείου του, των Φίλων και του στρατού του.Κατά την διάρκεια του χειμώνα του 218, η Αιτωλία άρχισε πάλι τις εχθροπραξίες και εισέβαλε στην δυτική Αχαϊα. Την άνοιξη του 217, Αιτωλικά εκστρατευτικά σώματα λεηλάτησαν την Ακαρνανία και την Ήπειρο. Όμως ο κλοιός γύρω από την Αιτωλία γινόταν ολοένα και πιο σφικτός. Ο Φίλιππος εισέβαλε στην Θεσσαλία όπου και κυρίευσε, ύστερα από πολιορκία, την Φθιώτιδα Θήβα. Επανίδρυσε την πόλη, εγκατέστησε Μακεδόνες κατοίκους και την μετονόμασε Φιλιππούπολη. Είχε και μια μικρή στρατιωτική επιτυχία στην Φωκίδα. Ο Άρατος αφύπνισε την Αχαϊκή Συμπολιτεία, συγκεντρώνοντας 800 ιππείς και 11.000 πεζούς. Η Αχαϊκή στρατιωτική παρουσία ήταν αρκετή για να εμποδίσει τις επιδρομές των Αιτωλών στην Πελοπόννησο. Μακεδονικά και Αχαϊκά πολεμικά πλοία αποβίβασαν στρατό στην Καλυδώνα (πόλη της Αιτωλίας) και την Ναύπακτο και τα πλούσια εδάφη τους λαφυραγωγήθηκαν. Τον Ιούνιο του 217, απεσταλμένοι από την Ρόδο, την Χίο, το Βυζάντιο και τον Πτολεμαίο έφθασαν, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους ως διαμεσολαβητές, για την εςπίτευξη ειρήνης. Ο Φίλιππος επιδοκίμασε την προσπάθεια τους και τους επέτρεψε να φύγουν για την Αιτωλία. Όμως, λόγω των προηγούμενων εμπειριών του, αύξησε ταυτόχρονα και την πίεση προς την Αιτωλική Συμπολιτεία. Επιβίβασε τον στρατό που διέθετε στην Θεσσαλία σε 50 πολεμικά πλοία διαφόρων τύπων. Τα μεγαλύτερα περιέπλευσαν την Πελοπόννησο και έφτασαν στον Κορινθιακό Κόλπο και ενώθηκαν με τα υπόλοιπα πλοία του στόλου. Οι ενωμένοι στόλοι της Μακεδονίας και της Αχαϊας ήταν πλέον έτοιμοι να αποβιβαστούν στα Αιτωλικά παράλια δυνάμεις εισβολής. Η εξέλιξη αυτή των γεγονότων υποχρέωσε την Αιτωλική Συμπολιτεία να συνάψει με την Συμμαχία, στην Ναύπακτο, ένα σύμφωνο ειρήνης που βασιζόταν στο υπάρχον status quo. Η Συμμαχία είχε επικρατήσει στον λεγόμενο Συμμαχικό Πόλεμο λόγω της ικανότητας των δυνάμεων της και, ειδικότερα, των Μακεδονικών στρατιωτικών δυνάμεων. Όλη η Ελλάδα θαύμαζε τον Ηγεμόνα της Συμμαχίας, τον Φίλιππο, για την "ευεργετική πολιτική του".Έτσι, το 217, η πολιτική του Αντίγονου Δώσωνα έβρισκε στο πρόσωπο του Φίλιππου Ε', με την βοήθεια του Άρατου, του Αχαιού στρατηγού, έναν άξιο συνεχιστή. Οι πολιτικές επιλογές του Αντίγονου και του Φιλίππου ήταν σαφώς ανώτερες από την τακτική της καταστολής που είχαν εφαρμόσει οι Αντίπατρος, Κάσσανδρος, Πολυπέρχων και οι περισσότεροι διάδοχοι τους. Είχαν αποτέλεσμα μια εξαετή περίοδο ειρήνης μεταξύ όλων των Ελληνικών Κρατών. Ο πόλεμος που θα ξέσπαγε αργότερα οφειλόταν, κυρίως, στην επέμβαση ξένων δυνάμεων (Ρώμη).
Η άνοδος του Φιλίππου στον θρόνο και τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του συνέπεσαν με μια περίοδο αλλαγών στα Μακεδονικά κράτη. Μετά την δολοφονία του Σέλευκου Γ' (225-223), ένας στενός συγγενής του, ο Αχαιός, ανέλαβε την διοίκηση του Βασιλικού Στρατού στην Φρυγία, παρά το γέγονος ότι οι στρατιώτες τον ενθάρρυναν να ανέβει στον θρόνο, εκείνος παρειτήθηκε υπέρ του αδελφού του Σέλευκου, του Αντίοχου Γ', που ήταν 20 χρονών. Την περίοδο 222-220 ξέσπασε μια εξέγερση στις άνω σατραπείες, όπου ένας διεκδικητής του θρόνου έκοψε νομίσματα σαν "βασιλέας" και κατέλαβε ακόμα και τη Σλεύκεια την επί τω Τίγρητι. Μετά την καταστολή της εξέγερσης, ο Αχαιός, πιθανότατα ύστερα από συννενοήσεις με τον Πτολεμαίο Δ', στασίασε και φόρεσε το διάδημα σαν βασιλέας της επικράτειας των Σελευκίδων. Η ανταρσία του διήρκεσε μέχρι το 213. Το 221, ο Πτολεμαίος Δ' ο Φιλοπάτωρ διαδέχθηκε τον Πτολεμαίο Γ'. Εκείνη την εποχή, ο Αντίοχος εισέβαλε στην Κοίλη Συρία, επανέλαβε τις στρατιωτικές επεμβάσεις του το 219 και το 218. Η προέλαση του αναχαιτίστηκε το 217 στην Ράφεια, στο νότιο τμήμα της Παλαιστίνης, όταν οι 68.000 άνδρες του ηττήθηκαν κατά κράτος από τους 75.000 στρατιώτες του Πτολεμαίου. Στην δύναμη του βασιλέα της Αιγύπτου υπηρετούσαν και 20.000 αυτόχθονες, με εξαρτήσεις φαλαγγιτών. Η συνθήκη ειρήνης, που ακολούθησε τον τέταρτο Συριακό πόλεμο, βασίστηκε στο status quoante. Η μόνη εξαίρεση ήταν ότι ο Αντίοχος κράτησε τη Σελεύκεια την Πιερία. Κατά την διάρκεια της πολυτάραχης αυτής περιόδου, στο Αιγαίο, η Ρόδος ενεργούσε σαν ηγετική ναυτική δύναμη εναντίον του Βυζαντίου, το οποίο, για να έχει την δυνατότητα να πληρώνει του βαρείς φόρους που απαιτούσαν οι Γαλάτες της Τυλιδας, απαιτούσε από τα πλοία που διέπλεαν τα Στενά την καταβολή διοδίων. Με την βοήεθια του βασιλέα της Βιθυνίας, του Προυσία, και με την συνδρομή των άλλων συμμάχων της, η Ρόδος ανάγκασε το Βυζάντιο να υποχωρήσει, και αυτό, παρά την υποστήριξη του Άτταλου της Περγάμου και του Αχαιού. Το 217 ο Άτταλος επεξέτεινε τα εδάφη του προς βορρά με αποτέλεσμα, το βασίλειο της Περγάμου να γίνει το ισχυρότερο κράτος της δυτικής Μιρκάς Ασίας.Ο Αντίγονος Δώσων πέθανε τη στιγμή ακριβώς που η Αιτωλική Συμπολιτεία μπορεί να είχε συμφωνήσει, θέλοντας και μη, να προσχωρήσει στον Συμμαχικό Συνασπισμό, ο οποίος είναι γνωστός στους σύγχρονους ερευνητές με το όνομα "η Συμμαχία", όρος που και εμείς θα χρησιουποιούμε στο εξής. Δεν άφησε μόνον έναν απολογισμό της διακυβέρνησης του για τη Συνέλευση, αλλά κατά την περίοδο της ανηλικιότητας του Φιλίππου, που τότε ήταν μόλις 16 χρονών, εισηγήθηκε την λήψη αναγκαίων ρυθμιστικών διατάξεων. Ήλπιζε ότι έτσι "απέκλειε κάθε πιθανότητα διχόνοιας στην Αυλή" (Πολύβ. 4.87.7). Όμως, θα αποδεικνυόταν τόσο προνοητικός όσο και ο Βασιλέας Λήρ. Η συνέλευση, φερόμενη με απερισκεψία, είχε αποδεχθεί τις υποδείξεις του. Αρκετοί από τους Φίλους, με αρχηγό τον Απελλή, είχαν εκλεγεί σύμβουλοι και επίτροποι. Ο Λεόντιος είχε διοριστεί διοίκητής των Πελταστών, ο Αλέξανδρος διαχειριστής της Αυλής(είχε, επίσης, υπό την δικαιδοσία του τους Σωματοφύλακες και τους Βασιλικούς Ακολούθους), ο Μεγαλέας ανέλαβε την Γραμματεία και ο Ταυρίων τις Πελοποννησιακές υποθέσεις. Οι πέντε Φίλοι που αναφέρθηκαν χωρίστηκαν σε δύο αντίπαλες φατρίες. Κανείς από αυτούς δεν ήταν "επιμελητής" ή "στρατηγός" του Βασιλικού Στρατού. Για περισσότερο από έναν χρόνο, η διακυβέρνηση της χώρας θα αφηνόταν στην τύχη της.Στα βόρεια σύνορα, οι Δάρδανοι, μαζί με άλλους γειτονικούς λαούς, και η Αιτωλική Συμπολιτεία στο νότο, εκμεταλεύτηκαν την ευκαιρία. Οι πρώτοι έκαναν συνεχείς επιθέσεις εναντίον της Μακεδονίας και οι δυνάμεις της Συμπολιτείας έκαναν επιδρομές από στεριά και θάλασσα, εναντίον των συμμάχων των Μακεδόνων- των Αχαιών, των Ακαρνάνων, των Ηπειρωτών, των Κεφαλλήνιων και των Αρκάδων- αλλά και εναντίον της Μεσσηνίας, που ήταν δικός τους σύμμαχος. Το 221, ο στρατηγός των Αχαιών και ο Ταυρίων απάντησαν με μια μιρκής εκτασης επιχείρηση στην Αρκαδία. Το 220, η Αχαϊκή Συμπολιτεία κήρυξε γενική επιστράτευση, αλλά η ανικανότητα του Άρατου οδήγησε τη Συμπολιτεία στην ήττα και οι Αιτωλείς επέστρεψαν ανενόχλητοι στην πατρίδα τους, μέσω του Ισμθμού της Κορίνθου, καταστρέφοντας στον δρόμο της επιστροφής και τη Σικυωνία. Όλες οι προσπάθειες της Αχαϊκής Συμπολιτείας να πείσει μερικά από τα μέλη των Αιτωλών, έπεσαν στο κενό. Η ίδια η Συμμαχία είχε παραλύσει. Το συμβούλιο της δεν είχε καν συγκληθεί.Το καλοκαίρι του 220, ο Φίλιππος ενηλικιώθηκε και ανέλαβε την εξουσία. Πρώτο του μέλημα ήταν η απομάκρυνση του κινδύνου που αντιπροσώπευαν οι Δάρδανοι. Κατάφερε να τους νικήσει. Στο μεταξύ, δύο στόλοι Ιλλυριών κουρσάρων, υπό την ηγεσία του Δημητρίθου του Φάρου και ενός Αρδιαίου ευγενούς, του Σκερδιλαϊδα, ενώθηκαν με τους Αιτωλείς. Ο ένας στόλος επέδραμε στα παράλια της Αχαϊας και της Μεσσηνίας και ύστερα κατευθύνθηκαν προς τις Κυκλάδες. Τα πληρώματα του Σκερδιλαϊδα και ο Αιτωλικός στρατός κατέστρεψαν την Κύναιθα, μια πόλη της Αρκαδικής ενδοχώρας. Όμως ο Σκερδιλαϊδας εξαπατήθηκε κατά την μοιρασιά των λαφύρων και προσχώρησε στο στρατόπεδο των Μακεδόνων, που του υποσχέθηκαν ετήσια αποζημίωση. Ο υπόλοιπος στόλος των Ιλλυριών έφτασε στις Κυκλάδες, τις οποίες και λεηλάτησε. Όταν ο στόλος επέστρεψε στις Κεχρίες και οι Ιλλυριοί θέλησαν να μεταφέρουν τα πλοία τους στο Λεχαίο, ο Ταυρίων εξαγόρασε τις υπηρεσίες του Δημήτριου του Φάρου και του στόλου του.Προς το τέλος του καλοκαιριού, ο Φίλιππος, επικεφαλής του Μακεδονικού στρατού, έφτασε στην Κόρινθο. 'Εχοντας εκλεγεί Ηγεμόνας της Συμμαχίας, συγκάλεσε το Συμβούλιο, στο οποίο και προήδρευσε. Υποβλήθηκαν πολλά παράπονα εναντίον της Αιτωλίας και τα μέλη του Συμβουλίου, ύστερα από ψηφοφορία, αποφάσιασν ομόφωνα να κυρήξουν, στο όνομα της Συμμαχίας, τον πόλεμο εναντίον της Αιτωλίας (ο πόλεμος αυτός έγινε γνωστός με την ονομασία "Συμμαχικός Πόλεμος" ): ο αντικειμενικός σκοπός της Συμμαχίας ήταν η απελευθέρωση των Δελφών από τον έλεγχο της Αιτωλίας και η ενίσχυση των κρατών που επιθυμούσαν να απεμπλακούν από την Αιτωλική Συμπολιτεία. Το κάθε μέλος όφειλε πλέον να αποφασίσει χωριστά εάν θα εξαπέλυε ή όχι τον πόλεμο. Η χρονική όμως στιγμή ήταν ακατάλληλη για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Το φθινόπωρο είχε ήδη μπεί και, όποιο μέλος άρχιζε τις εχθροπραξίες, κινδύνευε να αντιμετοπίσει μόνο του τις βίαιες αντεπιθέσεις των Αιτωλών. Η Συμμαχία δεν είχε την δυνατότητα να συγκεντρώσει τα στρατεύματα της πρίν από την επόμενη άνοιξη. Τα περισσότερα μέλη ανέβαλαν την κρίσημη αυτή απόφαση για αργότερα. Στο μεταξύ, η Σπάρτη συμμάχησε με την Αιτωλία και, χωρίς να χρονοτριβούν, κήρυξαν τον πόλεμο στην Αχαϊκή Συμπολιτεία και οι δυνάμεις τους εισέβαλαν στην Αργολίδα. Έτσι, κατά την διάρκεια του χειμώνα, η Αιτωλία θα διατηρούσετην πρωτοβουλία των διπλωματικών κινήσεων.Ο Φίλιππος έπρεπε επίσης να προσέχει τις εξελίξεις στον βορρά. Εκεί, η Ρωμαϊκή εγκατάσταση, που υπήρχε από το 228, βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρευσης. Ο κυβερνήτητς του Φάρου και της περιοχής της Σκόδρας, ο Δημήτριος, είχε εγκαταλείψει την Ρώμη, είχε παντρευτεί την μητέρα του Πίννη και είχε αναγορευτεί αρχηγός των Αρδιαίων. Έσπασε τη συνθήκη ειρήνης που είχε υπογραφεί με την Ρώμη- στέλνοντας πολεμικά πλοία πέρα από την Λισό- και, ενώ οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι με τους Γαλατικούς πολέμους(225-222), απέσπασε την Ατιντάνια από το Ρωμαϊκό προτεκτοράτο, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν απ'ευθείας διάδρομο επικοινωνίας με την Μακεδονία. Όπως είδαμε και παραπάνω, το 222 έλαβε μέρος στην μάχη της Σελλασίας ως σύμμαχος του Αντίγονου Δώσωνα. Το 220 όμως, παίζοντας τον ρόλο του κουρσάρου, συνέπραξε με τους Αιτωλούς εναντίον των Μακεδονικών συμφερόντων και, λίγο αργότερα, συσαρεστημένος από την μοιρασιά των λαφύρων, άλλαξε πάλι στρατόπεδο και συνεργάστηκε με τον Ταυρίωνα και τους Μακεδόνες. Έτσι, προς τα τέλη του 220 επιστρέφοντας στο βορρά, λεηλάτησε τα εδάφη "των κρατών της Ιλλυρίας που είχαν υποταχτεί από την Ρώμη" (Πολύβ. 3.16.3).Έπρεπε ο Φίλιππος να συμμαχήσει με τον Δημήτριο; Εκείνη την χρονική στιγμή, ο Δημήτριος λειτουργούσε σαν φράκτης ανάμεσα στην Μακεδονία και την Ρωμαϊκή ζώνη επιρροής και, εάν κατόρθωνε να διώξει τους Ρωμαίους, η Μακεδονία θα έβγαινε κερδισμένη. Η συμμαχία με τους Αρδιαίους προσέδιδε στους Μακεδόνες ένα ακόμα πλεονέκτημα: όπως ο Φίλιππος δεν διέθετε στις δυτικές ακτές της Ελλάδος ούτε ναυτικές βάσεις ούτε στόλο, τα πολεμικά πλοία των Αρδιαίων έπλεαν ελεύθερα και είχαν την δυνατότητα, συμπράττοντας με τις δυνάμεις της Συμμαχίας, να εξουδετερώσουν τον μικρό στόλο της Αιτωλίας και να την αποκλείσουν από θαλάσσης. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, υπήρχε ο κίνδυνος η συμμαχία με τον Δημήτριο, ακόμα και εάν ήταν αδρανής, να δυσαρεστούσε την Ρώμη. Κατά την διάρκεια του χειμώνα, ο Φίλιππος αποφάσισε ότι τριάντα από τις λέμβους του στόλου του Σκερδιλαϊδα θα συμμετείχαν στις επιχειρήσεις του 219 εναντίον της Αιτωλίας.Όπως είχε σχεδιάσει, το 219 ο Φίλιππος διέσχισε την Ήπειρο και κατέλαβε την Άμβρακο, την ναυτική βάση της Αμβρακίας (στην ίδια την πόλη οι Αιτωλοί είχαν εγκαταστήσει φρουρά), λεηλάτησε τις δυτικές πεδινές περιοχές της Αιτωλίας και κατέλαβε την ισχυρή ναυτική βάση των Οινιάδων. Ο στρατός του, τον οποίο αποτελούσαν 800 ιππείς, 5.000 Πελταστές και 10.000 φαλαγγίτες, καθώς και στρατιωτικά τμήματα από την Ήπειρο και την Ακαρνανία, ήταν ισάξιος αν όχι καλύτερος των Αιτωλικών δυνάμεων. Ο στόλος του Σκερδιλαϊδα ήταν σε ετοιμότητα. Στο μταξύ, οι Αιτωλοί επιδρομείς είχαν φθάσει μέχρι την Πιερία, όπου και είχαν λεηλατήσει το Δίον και δυο επαρχίες της Αχαϊας. Τα γεγονότα αυτά δεν απέσπασαν την προσοχή του Φιλίππου από τον αντικειμενικό του σκοπό. Όμως, η είδηση μιας επικείμενης εισβολής των Δαρδάνων τον ανάγκασαν να επιστρέψει, και, καθώς ετοιμαζόταν να περάσει από το Άκτιον προς την Ήπειρο, συνάντησε τον Δημήτριο, ο οποίος τον πληροφόρησε ότι οι Ρωμαίοι είχαν καταλάβει τον Φάρο.Οι Ρωμαίοι είχαν ετοιμάσει με απόλυτη μυστικότητα στόλο και στρατιωτικά τμήματα, που πρέπει να είχαν την ίδια δύναμη κρούσης με το αντίστοιχο εκστρατευτικό σώμα του 229. Ο Δημήτριος είχε μόλις τον χρόνο να εγκαταστήσει μια φρουρά στην Δίμαλλο, μια πόλη που θεωρείτο απόρθητη και βρισκόταν ανατολικά της πεδιάδας που βρισκόταν η Απολλωνία, να δολοφονήσει, στις υπόλοιπες πόλεις, όσους πολιτικούς συμπαθούσαν τους Ρωμαίους και να εγκαταστήσει 6.000 άνδρες στον Φάρο, για να ενισχύσει την άμυνα του νησιού. Οι Ρωμαϊκές δυνάμεις κατέλαβαν με έφοδο την Δίμαλλο μέσα σε μια εβδομάδα, δέχτηκαν την υποταγή των υπολοίπων πόλεων και, καταπλέοντας στον Φάρο, νίκησαν τους Ιλυρριούς και κυρίευσαν την πόλη. Ο Δημήτριος κατάφερε να διαφύγει με μια λέμβο και αποβιβάστηκε στο Άκτιο όπου βρισκόταν ο Φίλιππος. Όταν ο Ρωμαίος ύπατος, που διοικούσε το στράτευμα, επέστρεψε στην Ρώμη, του αποδόθηκαν όλες οι απαιτούμενες τιμές. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι είχε εκπληρώσει τους στόχους της Συγκλήτου, του περιοριζόταν στην επανασύσταση του Ρωμαϊκού προτεκτοράτου και στην κατάληψη του Φάρου. Δεν έγινε καμμιά κίνηση εναντίον του Σκερδιλαϊδα και του βασιλείου των Αρδιαίων. Ίσως η Σύγκλητος να φοβόταν το ενδεχόμενο ενός επικείμενου πολέμου με τους Καρχηδόνιους.Ο Φίλιππος υποδέχτηκε τον Δημήτριο ως σύμμαχο και τον έκανε μέλος της Αυλής του. Γνώριζε πολύ καλά ότι οι Ρωμαίοι θα εγκατέλειπαν την Ιλυρρία μόνο με την χρήση βίας. Η κατάσταση στην Ελλάδα και στα βόρεια σύνορα του βασιλείου του παρέμενε πολύ ρευστή για να έχει την δυνατότητα να προετοιμάσει μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον τους. Έπρεπε λοιπόν να υιοθετήσει μια στάση αναμονής. Προς το παρόν, το βέβαιο είναι ότι οι σχέσεις του με τον Δημήτριο είχαν, χωρίς αμφιβολίας, αυξήσει τις υποψίες της Ρώμης. Καμμιά από τις δύο πλευρές δεν ανέλαβε την παραμικρή πρωτοβουλία για την δημιουργία διπλωματικών σχέσεων.Φθάνοντας στην Μακεδονία, ο Φίλιππος πληροφορήθηκε ότι οι Δάρδανοι δεν είχαν εισβάλει στο βασίλειο του. Παρέμεινε όμως στην πατρίδα του και επέτρεψε στους στρατιώτες του να ασχοληθούν με την συγκομιδή που είχε καθυστερήσει. Οι Αιτωλοί λεηλάτησαν την Πασσαρώνα (πόλη της Ηπείρου) και την Δωδώνη, όπου κατεδάφισαν τον ναό του Δία και στις αρχές του χειμώνα έστειλαν μια δύναμη κρούσης στην Αρκαδία. Εκεί, οι επιδρομείς διασταυρώθηκαν με έναν Μακεδονικό στρατό, του οποίου αγνοούσαν την ύπαρξη, και αποδεκατίστηκαν. Ο Φίλιππος είχε προλάβει και είχε φτάσει στην Κόρινθο με 400 "Έφιππους Αυλικούς", 2.000 Πελταστές, 3.000 φαλαγγίτες και 300 Κρητικούς συμμάχους (ο Συμμαχικός Πόλεμος είχε επεκταθεί μέχρι την Κρήτη). Στην Πελοπόννησο στρατολόγησε 4.000 Αχαιούς. Κάνοντας μια υποδεισματική εκστρατεία, ανάλογη με αυτές που οργάνωνε ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Φίλιππος κατέλαβε πολλά οχυρά και εξουδετέρωσε αντίπαλες στρατιωτικές δυνάμεις στην Αρκαδία, την Ηλεία και την Τριφυλία (δυτική Πελοπόννησος). Ύστερα επέστρεψε μέσω της Μεγαλόπολης στο Άργος, όπου εγκατέλειψε την Αυλή του και επέτρεψε στους άνδρες του να επιστρέψουν στην Μακεδονία. Παρέδωσε όσα οχυρά είχε καταλάβει στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, εκτός του Λέπρεον, που βρισκόταν στην Τριφυλία, και στο οποίο εγκατέστησε Μακεδονική φρουρά. Στην Τριφυλία, ο Φίλιππος είχε διορίσει ένα επιμελητή Ακαρνανικής καταγωγής, γιατί η περιοχή είχε στρατιγηκή γι'αυτόν σημασία επειδή βρισκόταν ανάμεσα στην Μεσσηνία, που εκείνη την εποχή ήταν μέλος της Συμμαχίας, και την Ηλεία που ανήκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία. Εγκατέστησε φρουρές και σε άλλα μέρη της Πελοποννήου: στην Ηραία, την Φιγάλεια, τον Ορχομενό και τον Ακροκόρινθο. Το έξοδο ήταν σημαντικό αλλά η παρουσία τους ήταν απαραίτητη για να συγκρατούν τους Αιτωλούς επιδρομείς.Η χειμερινή εκστρατεία ήταν ο προάγγελος της ναυτικής επίθεσης. Ο Φίλιππος ως Ηγεμών, συγκάλεσε τη Συνέλευση της Αχαϊκής Συμπολιτείας και ζήτησε 50 τάλαντα για να καλύψει τα έξοδα της χειμερινής εκστρατείας και επιπλέον χρήματα, δημητριακά και πολεμικά πλοία, για τις επιχειρήσεις που βρίσκοντας σε εξέλιξη(το 218). Είχε στην διάθεση του μερικά Μακεδονικά πολεμικά πλοία που ήσαν στο Λεχαίο, στον Κορινθιακό κόλπο, όπου εκπαιδεύε Μακεδόνες κωπηλάτες. Στο τέλος Μαϊου του 218, ο στόλος του κατέπλευσε στην Κεφαλληνία, όπου και ενισχύθηκε με στολίσκους από την Μεσσηνία, την Ακαρνανία και την Ήπειρο. Ο Σκερδιλαϊδας έστειλε 15 λέμβους. Ύστερα από μια αποτυχία στην Πάλη (μια επαρχία της Κεφαλληνίας), έπλευσε προς την Λευκάδα, μπ΄ξκε στον Αμβακικό Κόλπο κατά την διάρκεια της νύχτας και αποβίβασε τους άνδρες του στην Λιμναία. Εκεί τον συνάντησαν όσοι είχαν επιστρατεύσει στην Ακαρνανία. Το ίδιο βράδυ, και το επόμενο, ύστερα από συνεχείς και επίπονες πορείες, διέσχισε τον Αχελώο χωρίς να συναντήσει αντίσταση και λεηλάτησε το Θέρμον, που ήταν το θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας, σαν αντίποινα για την καταστροφή της Δωδώνης. Επιστρέφοντας, εξουδετέρωσε τις Αιτωλικές επιθέσεις (οι μισές στρατιωτικές εφεδρείες της Αιτωλίας προέρχονταν από την Θεσσαλία) και, φθάνοντας στην Λιμναία, προσέφερε θυσίες για να ευχαριστήσει τους θεούς. Αμέσως μετά, έπλευσε προς την Κόρινθο, όπου τον περίμενε ολόκληρο το στράτευμα της Αχαϊκής Συμπολιτείας, εισέβαλαν στην Λακωνία και, αφού νίκησαν τη Σπαρτιατική δύναμη που βρισκόταν εκεί, την καταλεηλάτησαν. Επιστρέφοντας στην Κόρινθο, τον συνάντησαν απεσταλμένοι από την Χίο και την Ρόδο, οι οποίοι προσφέρθηκαν να μεσολαβήσουν μεταξύ της Συμμαχίας και της Αιτωλικής Συμπολιτείας για να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Οι Αιτωλοί ανέλαβαν την ημερομηνία της συνδιάσκεψης, η περίοδος των εκστρατειών είχε τελειώσει και οι Μακεδόνες στρατιώτες επέστρεψαν στην πατρίδα τους.Ο λόγος της αναβολής ήταν ότι οι Αιτωλοί αναθάρρησαν και κωλυσιεργούσαν λόγω ορισμένων πληροφοριών, σύμφωνα με τις οποίες υπήρχε αναταραχή σε ορισμένα τμήματα του Μακεδονικού στρατού. Ήταν αλήθεια. Επιστρέφοντας στην Λυμναία, ο Άρατος διαπληκτίστηκε έντονα με δύο Μακεδόνες επιτελικούς αξιωματικούς και ο νεαρός βασιλέας- που εκείνη την εποχή πρέπει να ήταν γύρω στα 20- παρέπεμψε τα δυο μέρη στο Συμβούλιο των Φίλων του, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση και, ομόφωνα, επέρριψε τις ευθύνες στους δύο αξιωματικούς. Ο ένας από τους δύο ήταν ο Μεγαλέας, ο οποίος είχε διορισθεί το 221 υπεύθυνος της Γραμματείας. Τον υποστήριζε ο Λεόντιος, ο οποίος είχε διορισθεί, την ίδια χρονιά, διοικητής των Πελταστών. Το 218 εξακολουθούσε να κατέχει το ίδιο αξίωμα. Ο Λεόντιος επιχείρησε, χρίς επιτυχία, να επιβληθεί στον βασιλέα. Τότε, οι Πελταστές και οι άνδρες του Αγήματος που βρίσκονταν στην Κόρινθο στασίασαν και εισέβαλαν στα διαμερίσματα μερικών από τους Φίλους του βασιλέα. Στο θέατρο της πόλης, ο Φίλιππος, μπροστά σε μια Συνέλευση του Στρατού, επέβαλε και πάλι την κυριαρχία του. Ο Λεόντιος, καταλαβαίνοντας ότι βρισκόταν σε κίνδυνο, ζήτησε την υποστήριξη του Απελλή, που το 221 είχε διορισθεί επικεφαής των επιτρόπων του ναρού βασιλέα και τώρα ήταν βασιλικός διοικητής της Χαλκίδας. Ο Φίλιππος επεφύλαξε στον Απελλή ψυχρή υποδοχή, στην Χαλκίδα, είχε υπερβεί τις εξουσίες που είχαν ανατεθεί. Επιπλέον, ο Μακεδόνας βασιλέας είχε την προνοητικότητα να απομακρύνει τους Πελταστές, στέλνοντας τους σε μια άλλη αποστολή υπό τις διαταγές του Ταυρίωνα. Κατά την διάρκεια της απουσίας τους, ο βασιλέας διέταξε τη σύλληψη του Απελλή.Οι Πελταστές έστειλαν αντιπροσώπους, ζητώντας να δικαστούν από μια Συνέλευση του Στρατού. Ο Λεόντιος πρέπει να εκτελέστηκε εκείνη ακριβώς την περίοδο. Λέγεται ότι βρέθηκαν επιστολές του Μεγαλέα οι οποίες, κατά την γνώμη του Φιλίππου, ενοχοποιούσαν και τον Απελλή. Οι δύο άνδρες συνελήφθησαν και αυτοκτόνησαν.Αυτές ήταν οι πληροφορίες που έκαναν τους Αιτωλούς να αναβάλουν τις διαπραγματεύσεις με τη Συμμαχία. Λίγο αργότερα, ο Φίλιππος πέρασε από δίκη τον Πτολεμαίο, που ήταν διοικητής ενός σώματος επίλεκτων (πιθανόν του Αγήματος). Η Συνέλευση των Μακεδόνων, που είχε συνέλθει στην Δημητριάδα της Θεσσαλίας, θεώρησε ότι ήταν ένοχος, τον καταδίκασε και ο Πτολεμαίος εκτελέστηκε. Έτσι, ο βασιλέας βρέθηκε να έχει τον απόλυτο έλεγχο των αξιωματικών του επιτελείου του, των Φίλων και του στρατού του.Κατά την διάρκεια του χειμώνα του 218, η Αιτωλία άρχισε πάλι τις εχθροπραξίες και εισέβαλε στην δυτική Αχαϊα. Την άνοιξη του 217, Αιτωλικά εκστρατευτικά σώματα λεηλάτησαν την Ακαρνανία και την Ήπειρο. Όμως ο κλοιός γύρω από την Αιτωλία γινόταν ολοένα και πιο σφικτός. Ο Φίλιππος εισέβαλε στην Θεσσαλία όπου και κυρίευσε, ύστερα από πολιορκία, την Φθιώτιδα Θήβα. Επανίδρυσε την πόλη, εγκατέστησε Μακεδόνες κατοίκους και την μετονόμασε Φιλιππούπολη. Είχε και μια μικρή στρατιωτική επιτυχία στην Φωκίδα. Ο Άρατος αφύπνισε την Αχαϊκή Συμπολιτεία, συγκεντρώνοντας 800 ιππείς και 11.000 πεζούς. Η Αχαϊκή στρατιωτική παρουσία ήταν αρκετή για να εμποδίσει τις επιδρομές των Αιτωλών στην Πελοπόννησο. Μακεδονικά και Αχαϊκά πολεμικά πλοία αποβίβασαν στρατό στην Καλυδώνα (πόλη της Αιτωλίας) και την Ναύπακτο και τα πλούσια εδάφη τους λαφυραγωγήθηκαν. Τον Ιούνιο του 217, απεσταλμένοι από την Ρόδο, την Χίο, το Βυζάντιο και τον Πτολεμαίο έφθασαν, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους ως διαμεσολαβητές, για την εςπίτευξη ειρήνης. Ο Φίλιππος επιδοκίμασε την προσπάθεια τους και τους επέτρεψε να φύγουν για την Αιτωλία. Όμως, λόγω των προηγούμενων εμπειριών του, αύξησε ταυτόχρονα και την πίεση προς την Αιτωλική Συμπολιτεία. Επιβίβασε τον στρατό που διέθετε στην Θεσσαλία σε 50 πολεμικά πλοία διαφόρων τύπων. Τα μεγαλύτερα περιέπλευσαν την Πελοπόννησο και έφτασαν στον Κορινθιακό Κόλπο και ενώθηκαν με τα υπόλοιπα πλοία του στόλου. Οι ενωμένοι στόλοι της Μακεδονίας και της Αχαϊας ήταν πλέον έτοιμοι να αποβιβαστούν στα Αιτωλικά παράλια δυνάμεις εισβολής. Η εξέλιξη αυτή των γεγονότων υποχρέωσε την Αιτωλική Συμπολιτεία να συνάψει με την Συμμαχία, στην Ναύπακτο, ένα σύμφωνο ειρήνης που βασιζόταν στο υπάρχον status quo. Η Συμμαχία είχε επικρατήσει στον λεγόμενο Συμμαχικό Πόλεμο λόγω της ικανότητας των δυνάμεων της και, ειδικότερα, των Μακεδονικών στρατιωτικών δυνάμεων. Όλη η Ελλάδα θαύμαζε τον Ηγεμόνα της Συμμαχίας, τον Φίλιππο, για την "ευεργετική πολιτική του".Έτσι, το 217, η πολιτική του Αντίγονου Δώσωνα έβρισκε στο πρόσωπο του Φίλιππου Ε', με την βοήθεια του Άρατου, του Αχαιού στρατηγού, έναν άξιο συνεχιστή. Οι πολιτικές επιλογές του Αντίγονου και του Φιλίππου ήταν σαφώς ανώτερες από την τακτική της καταστολής που είχαν εφαρμόσει οι Αντίπατρος, Κάσσανδρος, Πολυπέρχων και οι περισσότεροι διάδοχοι τους. Είχαν αποτέλεσμα μια εξαετή περίοδο ειρήνης μεταξύ όλων των Ελληνικών Κρατών. Ο πόλεμος που θα ξέσπαγε αργότερα οφειλόταν, κυρίως, στην επέμβαση ξένων δυνάμεων (Ρώμη).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου