Η περιβόητη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές ήταν προσυμφωνημένη διαδικασία με τους αναδόχους, ενώ για τους δανειστές δεν υπήρχε ρίσκο λόγω της υπαγωγής του ομολόγου στο αγγλικό δίκαιο. Αντιθέτως, το κέρδος τους θα είναι υψηλό. Το ότι η κυβέρνηση στην Αθήνα δανείστηκε με επιτόκιο κοντά στο 5%, την ώρα που ο εναρμονισμένος πληθωρισμός είναι στο -1,5%, ασφαλώς επιβαρύνει το δημόσιο χρέος και δεν ενδείκνυται για αμετροεπείς πανηγυρισμούς.
Το ερώτημα είναι απλό: Πώς είναι δυνατόν μία χώρα που μόλις πριν δύο χρόνια προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της, η οποία εξακολουθεί να έχει ένα από τα μεγαλύτερα χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ στον κόσμο και το υψηλότερο χρέος που είχε ποτέ στην ιστορία της και η οποία έχει υποστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια μία από τις μεγαλύτερες υφέσεις διεθνώς και μόλις το 2013 κατέγραψε τη μεγαλύτερη ύφεση μεταξύ όλων των αναπτυγμένων κρατών, να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές που θα την εμπιστευτούν ώστε να της δανείσουν χρήματα;
Η απάντηση είναι εξίσου απλή: Κάθε δανειστής ενδιαφέρεται πρωτίστως για την εξασφάλιση αποπληρωμής των τόκων και του κεφαλαίου του και δευτερευόντως για την επίτευξη κέρδους στο κεφάλαιο που δανείζει και η Ελλάδα, μέσω του μηχανισμού που εξηγείται αμέσως παρακάτω, μπορεί να παράσχει πολύ μεγάλη εξασφάλιση για την αποπληρωμή των κεφαλαίων που προετοιμάζεται να δανειστεί και να προσφέρει αξιόλογα κέρδη σε όποιον της τα δανείσει.
Να πώς συμβαίνει αυτό: Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν και με ό,τι ισχύει με τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού χρέους κατέχεται από "επίσημους φορείς", ήτοι ευρωπαϊκά κράτη, το ΔΝΤ και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Έτσι απομένει μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό του ελληνικού χρέους στα χέρια διεθνών επενδυτών υπό τη μορφή των νέων ομολόγων που προέκυψαν μετά το PSI.
Ο υποψήφιος νέος ιδιώτης δανειστής της Ελλάδας ενδιαφέρεται για την ικανότητα εξυπηρέτησης του συγκεκριμένου χρέους, δηλαδή του εκπεφρασμένου σε ομόλογα που κατέχονται από ιδιώτες επενδυτές, καθώς τα ομόλογα που σκοπεύει να αγοράσει θα ενταχθούν, επίσης, σε αυτήν την κατηγορία.
Η πιθανότητα αποπληρωμής του συγκεκριμένου χρέους είναι πολύ μεγάλη για πέντε λόγους.
α) Εξαιτίας του ίδιου του μικρού μεγέθους του, το οποίο δεν ξεπερνά το 10-12% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Η Ελλάδα δανείστηκε 3 δισ. ευρώ και ενδεικτικά, το 2013 η συνολική δαπάνη της Χώρας μας για τόκους ήταν 6 δισ!
β) Εξαιτίας του Δικαίου που ρυθμίζει τα συγκεκριμένα ομόλογα και το οποίο αναβαθμίστηκε σε Αγγλικό από Ελληνικό παρέχοντας μεγαλύτερη εξασφάλιση στο δανειστή.
γ) Εξαιτίας της ειδικής "συμφωνίας συγχρηματοδότησης του EFSF" που έγινε μεταξύ του ελληνικού κράτους και των κατόχων των συγκεκριμένων ομολόγων που ευθυγράμμισε την προτεραιότητα των ομολογιούχων με εκείνη ορισμένων επίσημων δανείων, συνδέοντας νομικά την αδυναμία αποπληρωμής των νέων ομολόγων του PSI με την ταυτόχρονη πτώχευση στα ομόλογα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
δ) Εξαιτίας του ότι η Ελλάδα προέβη σε αποπληρωμή εις ολόκληρο στους ομολογιούχους που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο PSI, προκαλώντας νομικό προηγούμενο που τη δεσμεύει αρνητικά σε περίπτωση απόπειρας νέας αναδιάρθρωσης χρέους του ιδιωτικού τομέα.
ε) Εξαιτίας του γεγονότος πως η αποπληρωμή του συγκεκριμένου χρέους ξεκινά μετά το 2022.
Ο συνδυασμός όσον αναφέρθηκαν κάνει εξαιρετικά ασύμφορη έως αδύνατη τη μη αποπληρωμή των ομολόγων σε χέρια ιδιωτών, καθώς σε μία τέτοια περίπτωση η Ελλάδα δε θα πτώχευε επιλεκτικά και μόνο στη συγκεκριμένη σειρά ομολόγων όπου θα είχε κηρύξει στάση πληρωμών αλλά και στο σύνολο των ομολόγων του ΤΧΣ, προκαλώντας, ουσιαστικά, μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της.
Τα παραπάνω αποτυπώνονται στο σημερινό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων ομολόγων της Ελλάδας, το οποίο κυμαίνεται κοντά στο 6,00% και αφορά στα συγκεκριμένα ομόλογα ύψους 10-12% του ΑΕΠ και προφανώς όχι στο συνολικό ελληνικό χρέος το οποίο ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ. Είναι πρακτικά και θεωρητικά λανθασμένο να εξισώνεται το συγκεκριμένο επιτόκιο με αυτό άλλων κρατών, εντός ή εκτός Ευρώπης αλλά και με εκείνο με το οποίο δανειζόταν η ίδια η Ελλάδα πριν το 2012, καθώς ενώ το σημερινό επιτόκιο της Ελλάδα αφορά μόνο σε ένα ελάχιστο και με ειδικά νομικά χαρακτηριστικά τμήμα του συνολικού χρέους της, αυτό των άλλων κρατών τα αφορά σχεδόν στο σύνολο του χρέους τους όπως συνέβαινε και με την προ PSI και πακέτων στήριξης Ελλάδα. Με παρόμοιο τρόπο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι η Ελλάδα είναι μία ΑΑΑ χώρα επειδή τα ομόλογα με τα οποία δανείστηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας απολαμβάνουν αυτής της αξιολόγησης.
Ξέρετε τι σημαίνει αγγλικό δίκαιο; Ας τα ξαναπούμε, αν και τα έχουν πει πολλοί από τις αρχές της κρίσης και της μνημονιακής περιπέτειας.
Δανεισμός με το ελληνικό δίκαιο σημαίνει ότι οι κανόνες λειτουργούν υπέρ του οφειλέτη, ενώ με το αγγλικό δίκαιο υπέρ του δανειστή!
Στη συνέχεια παραθέτουμε αποσπάσματα από συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το 2012 στην εφημερίδα «Παρόν» ο συνταγματολόγος Γ. Κασιμάτης, στην οποία εξηγούσε τι σημαίνει να δανείζεται κανείς με το αγγλικό δίκαιο, όπως έχουμε δανειστεί μέχρι τώρα λόγω μνημονίων και όπως βγήκε την Τετάρτη 9 Απριλίου η κυβέρνηση στις αγορές και… πανηγυρίζει.
Έλεγε το 2012 ο καθηγητής Κασιμάτης:
"Η δανειακή σύμβαση που υπέγραψε η Ελλάδα τον Μάιο του 2010 με τις χώρες της Ευρωζώνης και με το ΔΝΤ (το λεγόμενο Μνημόνιο) είχε περιλάβει τον όρο στο άρθρο 14 (1) ότι η Σύμβαση που υπογράφτηκε και κάθε υποχρέωση σχετική με αυτή «διέπεται και ερμηνεύεται σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο». Αυτό το είχα καταγγείλει τότε αμέσως ως πολύ σοβαρό ζήτημα που είχε δεχτεί η κυβέρνηση.
Θα προσπαθήσω να εξηγήσω με απλά λόγια τι σημαίνει αυτός ο όρος: Σε όλες τις χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης, οι κανόνες που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ του δανειστή και του οφειλέτη είναι πάντοτε υπέρ του οφειλέτη, γιατί ο οφειλέτης είναι το αδύναμο μέρος μιας δανειακής σύμβασης, ενώ ο δανειστής είναι το ισχυρό. Αυτό είναι μια κατάκτηση του ανθρωπιστικού δικαιϊκού πολιτισμού της Ευρώπης.
Στην Αγγλία αυτό δεν ισχύει. Εκεί επικράτησε η αποικιακή νοοτροπία της αυτοκρατορίας και η νοοτροπία του Μεσαίωνα, που ήταν πάντοτε υπέρ του ισχυρού δανειστή και εις βάρος του φτωχού οφειλέτη. Αυτό ακριβώς είχε σατιρίσει ο Σαίξπηρ στο έργο του «Ο έμπορος της Βενετίας» με τον τύπο του τοκογλύφου Σάιλοκ.
Σύμφωνα, λοιπόν, με το αγγλικό δίκαιο, ό,τι και αν συμφωνήσει και υπογράψει εις βάρος του ο οφειλέτης, ο οποίος βρίσκεται συνήθως στην ανάγκη να δανειστεί, ισχύει, έστω και αν είναι, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο και με το δίκαιο των άλλων χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης, αθέμιτο".
Μάλιστα στην τότε συνέντευξή του ο Έλληνας συνταγματολόγος είχε δώσει και 4 παραδείγματα του τι σημαίνει να δανείζεσαι με αγγλικό δίκαιο:
1ο παράδειγμα: «Αν οδηγηθεί ο οφειλέτης, λόγω της μεγάλης ανάγκης που έχει να δανειστεί χρήματα, σε υπερδανεισμό, να δανειστεί δηλαδή περισσότερα χρήματα από όσα χρειάζεται για να κερδίσει περισσότερα ο δανειστής, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο μπορεί να μειωθεί το δάνειο μέχρι το αναγκαίο για την κάλυψη των αναγκών του οφειλέτη. Αυτό με το αγγλικό δίκαιο δεν μπορεί να γίνει».
2ο παράδειγμα: «Αν ο δανειστής, εκμεταλλευόμενος την ανάγκη του οφειλέτη, αξιώσει μεγαλύτερο τόκο από εκείνον που ισχύει στις συναλλαγές, μπορεί ο οφειλέτης σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο να ζητήσει τη μείωσή του. Αυτό με το αγγλικό δίκαιο δεν γίνεται».
3ο παράδειγμα: «Η δανειακή σύμβαση που υπέγραψε η Ελλάδα τον Μάη του 2010 είναι γεμάτη με όρους που ισχύουν μόνο για τον οφειλέτη, ενώ δεν προβλέπεται, για χάρη της ισότητας, να ισχύουν αντίστοιχοι και για τον δανειστή. Ο οφειλέτης (η Ελλάδα) μπορεί, σύμφωνα με το δίκαιο των χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης (και της Ελλάδας), να ζητήσει τη μη εφαρμογή τους εις βάρος του. Σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο, δεν μπορεί».
4ο παράδειγμα: «Ο οφειλέτης ενώ μπορεί, σύμφωνα με το δίκαιο της ηπειρωτικής Ευρώπης, να ζητήσει τη μείωση του χρέους κατά το ποσό που είναι "επαχθές", δεν μπορεί σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο γιατί δεν αναγνωρίζει αυτό το δικαίωμα. Θα μπορούσε να αναφέρει κανείς πολλά παραδείγματα, που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα απέναντι στις χώρες της Ευρωζώνης και στο ΔΝΤ. Βεβαίως, όλα αυτά είναι αντίθετα προς το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Είναι, όμως, πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να βρει η Ελλάδα ή άλλο κράτος-οφειλέτης το δίκιο του σε διεθνή όργανα. Αυτό το ξέρουν καλά οι δανειστές μας».
Συμπέρασμα: Την Τετάρτη 9 Απριλίου, η ελληνική κυβέρνηση, για πολιτικούς και ψηφοθηρικούς λόγους (πράγμα που επισημαίνεται κι από ξένες εφημερίδες), βγήκε βιαστικά στις αγορές για να αντιστρέψει δήθεν το αρνητικό κλίμα στις αγορές (αλλά στην πραγματικότητα επιδιώκοντας να αντιστρέψει το κλίμα στην εσωτερική πολιτική σκηνή) και δανείστηκε με όρους αποικιακούς και νεοαποικιακούς υπό καθεστώς αγγλικού δικαίου! Δηλαδή, αυτό που εμφανίζουν ως κάποια επιτυχία, είναι ένα ακόμα καρφί στο φέρετρο της Ελλάδας! Η Ελλάδα δανείστηκε με επιτόκιο 4,95%, 4πλάσιο από το μνημόνιο!
Η κυβέρνηση απαντά πως το υψηλό κόστος δανεισμού αντισταθμίζεται από τον επίσης υψηλό συμβολισμό της εξόδου στις αγορές και πως τα χρήματα θα διατεθούν για την ...ανάπτυξη. Είναι αξιοσημείωτο το ότι οι κυβερνητικοί παράγοντες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το ιδεολόγημα που διατυμπάνιζαν μέχρι τώρα: "Ανάπτυξη δεν γίνεται με δανεικά", και επιτίθενται με λύσσα σε όσους τους λοιδορούν πως για καθαρά προεκλογικούς λόγους οδήγησαν την χώρα σε νέο και επαχθέστατο δανεισμό!
Πώς τα φέρνει καμιά φορά η ζωή: ο βασιλιάς είναι ολόγυμνος, κι ο ίδιος θαυμάζει τα ρούχα του!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου