Απολύσεις, καταργήσεις, περικοπές...

Ο κύβος ερίφθη.

Και τώρα ... απολύσεις στο δημόσιο!

Απολύσεις μέσα στον Μάιο στον στενό δημόσιο τομέα και στις ζημιογόνες ΔΕΚΟ προκειμένου να υλοποιηθεί με ακρίβεια το οικονομικό πρόγραμμα της επόμενης τετραετίας και να δοθεί η 5η δόση του δανείου αξιώνουν οι εκπρόσωποι της τρόικας!

Την ώρα του ο πρόεδρος του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν ανάγκαζε την καμαριέρα να του προσφέρει σεξουαλικές απολαύσεις, η τρόικα επισημοποιούσε το αίτημα της για άμεσες απολύσεις στο δημόσιο.

Η τρόικα εκβιάζει την Ελλάδα και αξιώνει απολύσεις στο δημόσιο προκειμένου να υλοποιηθεί με ακρίβεια το οικονομικό πρόγραμμα της επόμενης τετραετίας και να δοθεί η 5η δόση του δανείου αξιώνουν οι εκπρόσωποι της τρόικας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, την Παρασκευή το μεσημέρι εξελίχθηκε μια δραματική σύσκεψη με διαλόγους γεμάτους ένταση μεταξύ των κορυφαίων αξιωματούχων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κυρίων Πολ Τόμσεν, Ματίας Μορς και Κλάους Μαζούχ, με τον υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Παπακωνσταντίνου.

Η διαμάχη ξεκίνησε όταν η τρόικα απέρριψε και επέστρεψε ως απαράδεκτο το πρόγραμμα που ετοίμασε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου λέγοντας ότι είναι αναξιόπιστο και ότι οι στόχοι δεν πρόκειται να υλοποιηθούν. Τα μέλη της τρόικας δεν άργησαν να κάνουν σαφείς τις προθέσεις τους. «Μόνο εάν περικόψετε δραστικά τις δαπάνες θα μπορέσετε να πιάσετε τα νούμερα της επόμενης τετραετίας. Ετσι θα πάρετε την επόμενη δόση και τα νέα δάνεια που ζητάτε», φέρεται ειπών ο σκληρός της παρέας, ο Δανός κ. Τόμσεν. «Πρέπει να ξεπεράσετε τις κόκκινες γραμμές, γιατί αλλιώς κινδυνεύετε με στάση πληρωμών». Αυτό είναι επί της ουσίας το τελεσίγραφο που επέδωσαν τα στελέχη της τρόικας στην κυβέρνηση και της έδωσαν προθεσμία έως το βράδυ της Κυριακής για να άρει τα «δεν» που έθετε έως σήμερα σε ό,τι αφορά τις απολύσεις προσωπικού στο Δημόσιο και τις αποκρατικοποιήσεις, ώστε να βρεθεί μια λύση στο άμεσο πρόβλημα της καταβολής της πέμπτης δόσης και στο μεσοπρόθεσμο πρόβλημα, που είναι η χορήγηση ενός νέου πακέτου βοήθειας. Η πέμπτη δόση του δανείου, ύψους 12 δισ. ευρώ, που ήταν προγραμματισμένη να καταβληθεί τον Ιούνιο, όπως και οι επόμενες, είναι στον «αέρα» γιατί, ως έχουν σήμερα τα πράγματα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν μπορεί να την καταβάλει! Σύμφωνα με το καταστατικό του, το ΔΝΤ δεν μπορεί να εγκρίνει την καταβολή δόσης ενός δανείου που βαίνει προς τη λήξη του, εάν εντός των επομένων 12 μηνών από την εκταμίευσή της, η χώρα δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της και από τις αγορές. Είναι, πλέον, σαφές ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιστρέψει στις αγορές το 2012. Η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται από τους επενδυτές ως χώρα υπό πτώχευση, πρωτίστως εξαιτίας της αδυναμίας της κυβέρνησης να εφαρμόσει το πρόγραμμα διάσωσης και, δευτερευόντως, όπως είχε προβλέψει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εξαιτίας της συμφωνίας Γερμανίας - Γαλλίας στην Ντοβίλ για συμμετοχή ιδιωτών στο κόστος διάσωσης ενός κράτους.

Κατά συνέπεια, το πρώτο Μνημόνιο de facto έχει τελειώσει και η χώρα εξαρτάται πλέον από το εάν και πότε θα συμφωνηθεί ένα δεύτερο Μνημόνιο. Συνοψίζοντας, όπως έλεγε στην «Καθημερινή» στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, η 5η δόση του Μνημονίου Ι θα καταβληθεί μόνον εάν καταστεί η 1η δόση του Μνημονίου ΙΙ.

Ενα από τα επικρατέστερα σενάρια προβλέπει ότι το Μνημόνιο ΙΙ θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εναπομείναντα 50 από τα 110 δισ. ευρώ του πρώτου δανείου, και να συμπληρωθεί με νέα διμερή δάνεια, ύψους 50 - 60 δισ. ευρώ. Ετσι, μπορούν να καλυφθούν και οι δανειακές ανάγκες της χώρας για τα έτη 2012 - 2013.

Επίσης, επιδιώκεται να ενσωματωθούν στο νέο πρόγραμμα η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής και η μείωση του επιτοκίου για τις δόσεις που έχουν ήδη καταβληθεί.

Το Μνημόνιο ΙΙ θα περιλαμβάνει πολύ αυστηρούς όρους. Σύμφωνα με πληροφορίες, την Παρασκευή, τα στελέχη της τρόικας έθεσαν ευθέως θέμα απολύσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε συνδυασμό με κατάργηση δημόσιων φορέων. Ζήτησαν επίσης πιο τολμηρές αποκρατικοποιήσεις και ταχείες αποκρατικοποιήσεις, με τη ΔΕΠΑ, τον ΟΤΕ και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, εντός του έτους. «Χρειάζεται ένα πρόγραμμα με στιβαρά μέτρα και εντυπωσιακές πολιτικές, για να στείλει και μήνυμα στις αγορές», λέει αρμόδιος κοινοτικός παράγων. Το συνολικό πακέτο μέτρων για την περίοδο 2011 - 2015 παραμένει στα 26 δισ. ευρώ. Ωστόσο η τρόικα ζητεί να υπάρξει μεταφορά μέτρων από τα επόμενα έτη στο 2011, ώστε να καλυφθεί η απόκλιση των 6,5 - 7 δισ. ευρώ και να δημιουργηθούν το συντομότερο δυνατόν πρωτογενή πλεονάσματα.

Eπίσης, ζητούν υποθήκες, που θα συνδεθούν με κάποιο τρόπο με τις αποκρατικοποιήσεις (η νομική μορφή αναζητείται). Τέλος, ζητούν συναίνεση, τύπου Πορτογαλίας, από τα δύο κόμματα εξουσίας. Και όλα αυτά πρέπει να συνομολογηθούν και να «τρέξουν» εντός του Ιουνίου, ώστε να μην ενσκήψει ταμειακό πρόβλημα. Αυτό δεν είναι δεδομένο, ακόμη κι αν η ελληνική πλευρά αποδεχθεί τους όρους. Η Ευρώπη παραμένει διχασμένη ως προς το εάν πρέπει να δοθεί νέο πακέτο, ενώ η Γερμανία δεν έχει εγκαταλείψει ακόμη την ιδέα της επιμήκυνσης. Ετσι, το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζεται με εκδόσεις εντόκων να ενισχύσει τα ταμειακά του διαθέσιμα ώστε να αντιμετωπίσει τυχόν καθυστερήσεις. Τον Ιούνιο το πρόβλημα είναι αντιμετωπίσιμο, γιατί δεν υπάρχουν λήξεις ομολόγων. Από τον Ιούλιο και μετά, ωστόσο, τα πράγματα γίνονται δύσκολα.

Με το πιστόλι στον κρόταφο είναι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τις αξιώσεις της τρόικας, μέσα στο Μάιο-Ιούνιο πρέπει να γίνουν απολύσεις στο δημόσιο και συγκεκριμένα σε όλες τις ζημιογόνες ΔΕΚΟ. Η τρόικα ζήτησε τον περιορισμό κατά 20%-25% των πρωτογενών δαπανών του Προϋπολογισμού, κάτι που ισοδυναμεί με περικοπή δαπανών ύψους 10,5-13,2 δισ. ευρώ. Αν αυτός ο περιορισμός δαπανών υιοθετηθεί, ότι θα βρεθούν εκτός Δημοσίου πάνω από 100.000 εργαζόμενοι.

Προτού ξεκινήσει αυτή η σύσκεψη, ο υπουργός Οικονομικών πίστευε ότι θα πάρει το πράσινο φως για το πρόγραμμα που είχε καταρτίσει, έτσι ώστε να παρουσιαστεί την ερχόμενη εβδομάδα στη συνεδρίαση του Eurogroup που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες.

Το πρόγραμμα του 2012-2015 προέβλεπε να περικοπούν περίπου 24 δισ. ευρώ έτσι ώστε το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού να υποχωρήσει κάτω από  1% στο τέλος της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Από τα χρήματα αυτά περίπου τα μισά θα προέρχονταν από τις περικοπές δαπανών και τα υπόλοιπα από την αύξηση των εσόδων. Ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι φέτος θα ληφθούν επιπλέον μέτρα ύψους 3 δισ. ευρώ και μόνο. Η κατάσταση όμως  έχει φτάσει πλέον στο απροχώρητο, καθώς οι αποκλίσεις από τους φετινούς στόχους ανέρχονται πλέον σε 7 δισ. ευρώ (κατ’ άλλους αγγίζουν τα 10 δισ.). Δεδομένου ότι από το σκέλος των εσόδων κανείς δεν περιμένει θαύματα, η τρόικα έχει καταστήσει σαφές τις τελευταίες μέρες ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα σκληρά, που, όμως, θα φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, ενώ φέρεται να προτείνει τη σύσταση ειδικού φορέα που θα αναλάβει να «τρέξει» τις ιδιωτικοποιήσεις με επικεφαλής ξένους. Ετσι, για να καλυφθεί η «τρύπα» του 2011 που διαμορφώνεται στα 7 δισ. ευρώ, το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να αντικαταστήσει μέτρα που έχει ήδη λάβει και δεν αποδίδουν, με νέα που θα φέρουν πιο γρήγορο και πιο σίγουρο αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα, κάποια μέτρα που προβλέπονταν να εφαρμοστούν το 2012, θα επιβληθούν φέτος, όπως η επιβολή ειδικού φόρου στα αναψυκτικά, στο φυσικό αέριο και η αύξηση των τελών κυκλοφορίας.

Το «κενό» που υπάρχει, όμως, δεν φαίνεται ότι μπορεί να καλυφθεί με τέτοιες παρεμβάσεις και για τον λόγο αυτό στα νέα μέτρα, που είτε προωθεί η κυβέρνηση είτε πιέζει η τρόικα να εφαρμοστούν, περιλαμβάνονται:

1. Απολύσεις. Για να μειωθεί δραστικά το μισθολογικό κόστος, η τρόικα θεωρεί ότι έχει φτάσει πλέον η στιγμή των απολύσεων. Η κυβέρνηση αντιστέκεται και ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει στο μισό τις προσλήψεις των συμβασιούχων (θα γίνονται περίπου 25.000 προσλήψεις, αντί 50.000) εξοικονομώντας με αυτόν τον τρόπο περίπου 600 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Πάντως, ένα πρώτο βήμα για να προχωρήσουν οι απολύσεις, είναι η διαφαινόμενη κατάργηση της ρήτρας μονιμότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

2. Καταργήσεις φορέων. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει σε καταργήσεις και συγχωνεύσεις φορέων, καθώς και ότι σε όποιες περιπτώσεις καταργούνται φορείς δεν θα αναπληρώνονται οι θέσεις εργασίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 1.500 φορείς του Δημοσίου, που κοστίζουν γύρω στα 2 δισ. ευρώ ετησίως. Αν και το σχέδιο αυτό υπήρχε στα πλάνα της κυβέρνησης από την αρχή, μέχρι τώρα οι καταργήσεις φορέων, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν ξεπερνούν τις 30. Στόχος είναι σε βάθος τετραετίας να παραμείνουν οι μισοί φορείς.

3. Ενιαίο μισθολόγιο και περικοπές σε συμπληρωματικές αμοιβές. Ακόμα είναι ασαφές το εάν η κυβέρνηση θα προλάβει να το εφαρμόσει από τον Ιούλιο όπως έχει δεσμευτεί. Σημαντική εξοικονόμηση δεν αναμένεται σε αυτήν τη φάση, αλλά αργότερα. Στο ενιαίο μισθολόγιο θα περιληφθούν τελικά και οι εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ, ενώ η κυβέρνηση θα προχωρήσει συμπληρωματικά και στην εφαρμογή του καθεστώτος της μερικής απασχόλησης στο Δημόσιο και της παροχής άνευ αποδοχών αδείας για όσους το επιθυμούν. Νέες περικοπές αναμένονται σε υπερωρίες και αμοιβές επιτροπών, αν και ούτε αυτό το μέτρο φαίνεται ότι θα αποφέρει μεγάλη εξοικονόμηση.

4. Περικοπή κοινωνικών επιδομάτων. Συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, οι κοινωνικές παροχές ανέρχονται ετησίως σε περίπου 45–50 δισ. ευρώ. Η τρόικα πιέζει για δραστικό περιορισμό των κονδυλίων αυτών, δεδομένου ότι δεν είναι αποτελεσματικές οι κοινωνικές δαπάνες έτσι όπως διοχετεύονται. Στο υπουργείο Οικονομικών προωθούν την αλλαγή του συστήματος διανομής τους, από την οποία αναμένουν εξοικονόμηση της τάξης των 3–5 δισ. ευρώ στα επόμενα χρόνια.

5. Αποκρατικοποιήσεις. Η κυβέρνηση καλείται πλέον να επιταχύνει την εφαρμογή του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων που έχει ανακοινώσει και το οποίο περιλαμβάνει σε πρώτη φάση πώληση ποσοστών του ΟΤΕ, της ΔΕΠΑ, της ΔΕΗ, του ΟΠΑΠ κ.ά.