Σμόκοβο - Ρεντίνα: Στον ίσκιο των κορφών!

Στις νοτιοανατολικές απολήξεις των Αγράφων, στα όρια των Νομών Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Καρδίτσας, κρύβεται ένας τόπος χαμηλών τόνων, που κρατά μυστικές κι ανεπηρέαστες κάποιες μοναδικές στιγμές της φύσης.

Η ευρύτερη περιοχή Σμοκόβου - Ρεντίνας προσεγγίζεται το ίδιο εύκολα, τόσο από τη Λαμία όσο και από την Καρδίτσα. Αν λοιπόν έρχεστε από τη Νότια Ελλάδα σας προτείνουμε ν' ανηφορίσετε σε αυτήν τη γωνιά των Αγράφων μέσω Λαμίας - Ρεντίνας. Ομως η προσέγγιση από Καρδίτσα θα σας εισάγει πιο ομαλά στο ορεινό τοπίο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θ' απολαύσετε μια υπέροχη ορεινή διαδρομή που θα σας φέρει κοντά σε γνωστά και άγνωστα χωριά και υπέροχα τοπία.

Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε δύσβατους χωματόδρομους για να περιπλαανηθείτε στα Αγραφα, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τετρακίνητο όχημα.

Αφήνοντας πίσω τον κάμπο της Καρδίτσας φτάνετε έπειτα από 24 χλμ. στο χωριό Κέδρος απ' όπου ουσιαστικά ξεκινά η ανάβαση στα υψίπεδα των Αγράφων ακολουθώντας τις αλλεπάλληλες στροφές. Ο δρόμος με μαεστρία ακολουθεί την κοίτη του ποταμού Ονοχώνου ή Σοφαδίτη με τα παρόχθια πλατανοδάση. Χιλιόμετρο το χιλιόμετρο η τοπιογραφία γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα και ευχάριστη για οδηγό και συνεπιβάτες. Επειτα από 11 χιλιόμετρα ανάβασης φτάνετε στο χωριό Λουτρά Σμοκόβου όπου βρίσκονται οι ομώνυμες ιαματικές πηγές.
Από τα Λουτρά Σμοκόβου η ορεινή διαδρομή 6 χιλιομέτρων που αποκαλύπτει σε αρκετά σημεία την εξαιρετική θέα προς την τεχνητή λίμνη Σμοκόβου θα σας οδηγήσει στο επόμενο χωριό, τη Λουτροπηγή. Εκεί θα δείτε την πετρόκτιστη «Βρύση της Καμάρας» του 1820 για την οποία είναι πολύ περήφανοι οι ντόπιοι, ενώ αξίζει ν' ανηφορίσετε έως την κορφή του Αϊ-Λιά για ν' απολαύσετε την υπέροχη θέα από τη θέση «Κάστρο». Στο σημείο υπάρχουν υπολείμματα αρχαίας ακρόπολης, από τα οποία πιο ευδιάκριτος είναι ένας πύργος ύψους 3,50μ.

Από τη Λουτροπηγή αν ενδιαφέρεστε να βρεθείτε στις όχθες της λίμνης και στο φράγμα, δεν θα χρειαστεί να καλύψετε περισσότερα από 4 χιλιόμετρα (ένα μικρό μέρος της διαδρομής είναι βατός χωματόδρομος). Εμείς όμως θα σας προτείνουμε να μην αναλώσετε τον χρόνο σας στις όχθες της λίμνης η οποία, καθώς είναι τεχνητή και μάλιστα πρόσφατα κατασκευασμένη, δεν έχει ακόμα αφομοιωθεί απόλυτα στο τοπίο. Πάντως αν φτάσετε μέχρι το φράγμα, η επιστροφή στην Καρδίτσα, στη Λαμία ή στο Δομοκό γίνεται μέσω ασφάλτινων δρόμων.

Ο ποταμός Ονόχωνος, με τον οποίο θα... συνταξιδεύσετε από το χωριό Κέδρος έως τα Λουτρά Σμοκόβου.

Λουτρά Σμοκόβου.

Οι φυσικές ιαματικές πηγές Σμοκόβου αναβλύζουν σε υψόμετρο 400 μ. Οι ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητές τους (θειούχων - αλκαλικών) ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Το 1662 κτίστηκαν τα πρώτα καταλύματα από τους μοναχούς Φράγκο και Μόσχο Στραβοένογλου, ενώ το 1882 τη διαχείριση των πηγών ανέλαβε το ελληνικό κράτος. Ο δρόμος Καρδίτσας - Σμοκόβου διανοίχτηκε στις αρχές του 20ού αιώνα οπότε άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα ξενοδοχεία και το 1923 πραγματοποιήθηκε η μάστευση των υδάτων και κτίστηκε το υδροθεραπευτήριο. Μεταξύ των διασημότερων επισκεπτών των λουτρών αλλοτινών εποχών ήταν ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων και ο Μαχμούτ Πασάς. Μάλιστα δύο ιαματικές πηγές φέρουν το όνομά τους. Σήμερα ένα σύγχρονο spa  είναι σε θέση να προσφέρει στους επισκέπτες του χαλάρωση, αναζωογόνηση και ευεξία. Διαθέτει πισίνα, ένα πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο, δύο κλασικές και δύο διαθερμικές σάουνες, δύο αίθουσες χαμάμ και δύο αίθουσες χαλαρωτικού μασάζ. Στο υδροθεραπευτήριο οι επισκέπτες θα βρουν ατομικούς λουτήρες με υδρομασάζ, αίθουσα ατομικών εισπνοών και αίθουσα ρινοπλύσεων.

 

Φράγμα Σμόκοβου.
Τα πρώτα έργα για την ανύψωση του φράγματος ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το ύψος του είναι περίπου 105 μέτρα και το μήκος του 460 μ. Το έργο αυτό τιθάσευσε τα νερά του ποταμού Ονοχώνου με συνέπεια να δημιουργηθεί η τεχνητή λίμνη με συνολική χωρητικότητα 240 εκατ. κ.μ. νερού. Η πλήρωση της λεκάνης ολοκληρώθηκε το 2003. Τα νερά χρησιμοποιούνται για την άρδευση σχεδόν μισού εκατομμυρίου στρεμμάτων του θεσσαλικού κάμπου, ενώ παράλληλα θέτουν σε λειτουργία δύο μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.

Ευχάριστες διαδρομές.

Ερχόμενοι από Κέδρο προς Λουτρά Σμοκόβου αξίζει να παρεκκλίνετε λίγο από την αρχική πορεία σας και να επισκεφθείτε το χωριό Θρασίμι που θεωρείται το «μπαλκόνι του Θεσσαλικού κάμπου» (6 χλμ. άσφαλτος με μπόλικες στροφές). Στο ψηλότερο σημείο του χωριού εντοπίζονται λείψανα αρχαίου οικισμού και κυκλώπειων τειχών. Μια ακόμη ενδιαφέρουσα παράκαμψη θα σας φέρει από τη Λουτροπηγή στο χωριό Βαθύλακος (8 χλμ.), απ' όπου ένα δαιδαλώδες σύστημα δασικών και χωμάτινων δρόμων θα σας οδηγήσουν στη Φουρνά Ευρυτανίας, αλλά και στη Λίμνη Πλαστήρα. Βέβαια για τέτοιου είδους διαδρομές είναι απαραίτητη η χρήση GPS.

Η «βασίλισσα των Αγράφων».
Το ομορφότερο σημείο της διαδρομής σε αυτήν την ορεινή μας περιπλάνηση είναι το κομμάτι που συνδέει τη Λουτροπηγή με τη Ρεντίνα. Ο δρόμος μοιάζει να κουλουριάζεται στο πλούσιο ανάγλυφο που δημιουργούν τα γύρω βουνά και καθώς κινείται σε ύψος 1.000 -1.200 μέτρων διασχίζοντας πλούσιο δρυοδάσος θα σας αποκαλύψει μια αεροπορικού τύπου θέα στα κορφοβούνια της Φθιώτιδας και της Ευρυτανίας.

Στην όμορφη Ρεντίνα που βρίσκεται σε ύψος 850 μέτρων και θεωρείται το ιστορικό κεφαλοχώρι της περιοχής -μάλιστα συνηθίζεται η προσωνυμία «Βασίλισσα των Αγράφων» - θα φτάσουμε μετά 12 συναρπαστικά χιλιόμετρα. Η ιστορία της Ρεντίνας ξεκινά από την εποχή των Δολόπων, οι οποίοι ήταν ένα από τα πανάρχαια φύλα που κατοικούσαν στην ευρύτερη ζώνη των Αγράφων.

Σημαντικός ήταν ο ρόλος της κοινότητας στην Επανάσταση του `21, ενώ κατά τη διάρκεια της Γερμανοϊταλικής κατοχής στο χωριό λειτουργούσε Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του ΕΛΑΣ απ' όπου αποφοίτησαν 1.260 μάχιμοι.

Στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Αγράφων, το οποίο φιλοξενείται στο κτίριο του δημοτικού σχολείου που κάποτε στέγαζε τη σχολή αξιωματικών, εκθέτονται κειμήλια και φωτογραφικό υλικό από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την αντίσταση.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το Εκκλησιαστικό Μουσείο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης που ιδρύθηκε το 1975 και στεγάζεται στον Άγιο Σεραφείμ, παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Από τον οικισμό μια ασφάλτινη αλλά με πολλές στροφές διαδρομή 7 χιλιομέτρων θα σας οδηγήσει στην ονομαστή Μονή Ρεντίνας.

Η χρονολογία ίδρυσης της μονής παραμένει άγνωστη ωστόσο τοποθετείται στον 15ο αιώνα. Το βέβαιο είναι, όπως προκύπτει από σωζόμενη επιγραφή, πως το μοναστήρι ανακαινίσθηκε το 1579, ενώ το καθολικό που βλέπουμε σήμερα είναι κτίσμα του 1640 και έγινε με δαπάνες της οικογένειας Στραβοένογλου (η ίδια οικογένεια που αξιοποίησε τις ιαματικές πηγές Σμοκόβου).

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ζούσαν εδώ περισσότεροι από 50 μοναχοί, το μοναστήρι διέθετε τεράστια περιουσία, πλούσια βιβλιοθήκη και σημαντικά κειμήλια, ενώ παράλληλα λειτουργούσε σχολή ανώτερης μόρφωσης.

Σήμερα η Μονή Ρεντίνας κατοικείται και συντηρείται από τρεις μοναχές. Ο επισκέπτης θα δει το εξαιρετικής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού (1659) και τις σπουδαίες αγιογραφίες του 17ου αι., ζωγραφισμένες από τον αγιογράφο Ιωάννη τον «ευτελή».

Από τον οικισμό της Ρεντίνας, αν έχετε χρόνο, ακολουθήστε τη θρυλική διαδρομή «Ταρζάν», γνωστή από το ράλι Ακρόπολης (έχει πλέον ασφαλτοστρωθεί), που οδηγεί προς Φουρνά και Καρπενήσι, ενώ από τη Μονή Ρεντίνας, αν έχετε όχημα 4x4, μπορείτε να συνεχίσετε σε κακό χωματόδρομο για 8 χλμ.: Θα περάσετε τη θέση Φτελιά και θα κατηφορίσετε για Ροβολάρι Φθιώτιδας όπου θα βρεθείτε και πάλι στην άσφαλτο και θα συνεχίσετε για Λαμία.

Κείμενο: Θοδωρής Αθανασιάδης.

*****************************

Αναδημοσίευση από εδώ:  Στον ίσκιο των κορφών.