Δούκισσα της Πλακεντίας.

Η κυρία, ο λήσταρχος και η επανάσταση.

Την εκκεντρική προσωπικότητα της Δούκισσας της Πλακεντίας επιχειρεί να φωτίσει μια από τις εκθέσεις του Βυζαντινού Μουσείου.

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Τι γύρευε μια πολυταξιδεμένη Γαλλοαμερικανίδα στην Ελλάδα της Επανάστασης του ΄21; Δύσκολο να απαντηθεί ακόμη και σήμερα, σχεδόν δύο αιώνες από τότε που η Σοφί Μπαρμπέ ντε Μαρμπουά, άλλως Δούκισσα της Πλακεντίας, επισκέφθηκε την Ελλάδα για να εγκατασταθεί πρώτα στο Ναύπλιο και μετά στην Αθήνα.

Ηταν ίσως ο ανήσυχος χαρακτήρας της, το τυχοδιωκτικό πνεύμα και η επιχειρηματική της δεινότητα, στοιχεία σπάνια για μια γυναίκα της εποχής, αυτά που την οδήγησαν ως εδώ και δημιούργησαν τον μύθο της. Από την άλλη, τέτοιες προσωπικότητες δεν αναλύονται εύκολα, οπότε είναι κατανοητός ο «αγώνας» του Βυζαντινού Μουσείου προκειμένου να διερευνηθούν η ζωή και η δράση της.

«Στη Βίλα Ιλίσια επί της Βασιλίσσης Σοφίας, που κατασκευάστηκε το 1848 από τον Σταμάτη Κλεάνθη ως οικία της δούκισσας, βρήκε στέγη για πρώτη φορά το μουσείο και τώρα που ολοκληρώνεται η αλλαγή στις χρήσεις της με τα νέα κτίρια, μια έκθεση για την ιδιοκτήτριά του είναι το λιγότερο που θα μπορούσε να γίνει» λέει η κυρία Αναστασία Λαζαρίδου, αναπληρώτρια διευθύντρια του ΒΧΜ. Η έκθεση προγραμματίζεται για τον Δεκέμβριο. Και θα πρέπει να περιμένει κανείς, όχι μόνο ένα πορτρέτο της Δούκισσας της Πλακεντίας, αλλά και το πλαίσιο της εποχής κατά την οποία έζησε, όπως και την παραφιλολογία που αναπτύχθηκε γύρω από το πρόσωπό της.

Ομορφη, εκκεντρική και πλούσια, η δούκισσα θα πρέπει να εντυπωσίαζε αλλά και να... τρόμαζε τους λίγους κατοίκους (περί τις 7.000) της Αθήνας το 1836, χρονιά που αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Η ενασχόλησή της με την πολιτική, ο φιλελληνισμός στον οποίο την είχε μυήσει ο Καποδίστριας το 1826 στο Παρίσι- στη συνέχεια στράφηκε εναντίον του- και οι δωρεές της την κατέταξαν στους ευεργέτες του νέου κράτους. Από την άλλη, ο παράξενος χαρακτήρας της, που έγινε εξαιρετικά δύσκολος μετά τον θάνατο της κόρης της, γρήγορα την αποξένωσε από τον κόσμο. Γιατί εδώ πια οι λεπτομέρειες ήταν τρομακτικές...

Καρπός του γάμου της με τον Σαρλ Λεμπρούν, γιο του συνυπάτου του Ναπολέοντα και Δούκα της Πλακεντίας με τον οποίο ωστόσο σύντομα η δούκισσα ήρθε σε διάσταση, η Ελίζα πέθανε το 1836 κατά τη διάρκεια ταξιδιού των δύο γυναικών στη Βηρυτό. Επιστρέφοντας στην Αθήνα με το σώμα της Ελίζας βαλσαμωμένο, η δούκισσα έχτισε ένα παρεκκλήσι στο υπόγειο της προσωρινής οικίας της στην οδό Πειραιώς, όπου και το τοποθέτησε.

Δέκα χρόνια αργότερα αυτό το ξύλινο οίκημα κάηκε, ενώ σε εφημερίδα της εποχής αναφέρεται ότι μαζί του κάηκε και το ταριχευμένο σώμα.

Η θρυλούμενη σχέση της πάντως με τον λήσταρχο Νταβέλη είναι ανακριβής, όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης κυρία Ελένη Μάργαρη. «Αντίθετα, φέρεται να αιχμαλωτίστηκε από έναν άλλο μεγάλο ληστή της εποχής, τον Μπίμπιση, από τον οποίο την ελευθέρωσαν οι κάτοικοι του Αμαρουσίου και του Χαλανδρίου» προσθέτει.

ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΟΥΚΙΣΣΑΣ

Το 1836 εγκαθίσταται στην Αθήνα, εντυπωσιάζοντας αλλά και τρομάζοντας τους 7.000 κατοίκους της πόλης.

Η ενασχόλησή της με την πολιτική και οι δωρεές της την αναδεικνύουν σε ευεργέτη του νεοσύστατου κράτους.

Ο παράξενος χαρακτήρας της, ιδίως μετά τον θάνατο της κόρης της, το 1836, την αποξενώνει από τον λαό.

Ταριχεύει το σώμα της Ελίζας και το τοποθετεί στο υπόγειο του σπιτιού της, στην οδό Πειραιώς.

Πρόγραμμα γεμάτο ως και το 2011.

Εκθέσεις γλυπτικής, ζωγραφικής, εκκλησιαστικής τέχνης αλλά και έργων φιλοτεχνημένων από ημιπολύτιμους λίθους και κοράλλια έχουν προγραμματιστεί από το Μουσείο ως και το 2011. Η αρχή γίνεται με την έκθεση του Λάμπρου Γατή «Γλυπτικής ραψωδία» η οποία εγκαινιάζεται σήμερα και θα διαρκέσει ως τις 14 Νοεμβρίου. Ακολουθούν: «Σύγχρονη εκκλησιαστική τέχνη- Αρχιτεκτονική και Ζωγραφική» (22- 28 Νοεμβρίου), «Από τη γη στον ουρανό», έργα τέχνης από τη Συλλογή Πασσά (2 Μαρτίου- 15 Μαΐου 2011), «Οψεις του πνευματικού», έργα της συλλογής του Θωμά Λιακουνάκου (25 Μαΐου- 28 Αυγούστου 2011), Συλλογή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (19- 31 Οκτωβρίου 2011), Περ Κίρκεμπι (7 Νοεμβρίου- 15 Ιανουαρίου).

*************

Αναδημοσίευση από εδώ: Δούκισσα της Πλακεντίας