Άνθρωπος για λιγόλεπτη χρήση ...

Της Λένας Δουκίδου.

Ομολογώ ότι συγκλονίστηκα. Τόσο που δυσκολεύομαι να εκφράσω αυτό που αισθάνθηκα. Βίασε το μικρό παιδί, το κορίτσι, το πέταξε ζωντανό στον θάνατο στο πηγάδι και το κάλυψε. Ίσως μάλισα το οδήγησε εκεί όπου βρισκόταν βολικό το πηγάδι. Να το σκεφτώ κι αυτό;

Ούτε πάλη, ούτε βία, ούτε βρασμός ψυχής. Πού χωράει η πράξη του; Σε ποιες αναφορές; Ποια πρότυπα;

Να πούμε για τη γυναίκα αντικείμενο; Δεν αρκεί. Θα μπορούσε να συμβεί και σε παιδί άλλου φύλου, σ' ένα μικρό αγόρι. Σ' ένα ζώο ίσως; Αλλά το ζώο δε θα το πέταγε. Δε θα χρειαζόταν καν να το καλύψει. Θα το κάλυπτε η συνενοχή όλων μας απέναντι στα ζώα.

«Κανονικός», είπαν οι γύρω. «Ένας σαν κι εμάς», είπαν. «Εργαζόμενος. Οικογενειάρχης». Που όμως, κάποια στιγμή, πήρε στην κατοχή του έναν άλλο άνθρωπο, ένα παιδί, ένα κορίτσι, το χρησιμοποίησε και το πέταξε. Του άλλαξε, δηλαδή, τον προσδιορισμό του: Το μετέτρεψε σε άνθρωπο για λιγόλεπτη χρήση.

«Ένας σαν κι εμάς». Δυσκολεύομαι, βέβαια, να φανταστώ μια γυναίκα να συμπεριφέρεται έτσι. Κι άθελα ο νους μου πάει στην Αμερικανίδα ανθρωπολόγο Έβλυν Ρηντ, σοσιαλίστρια και φεμινίστρια, και στο έργο της «Εξέλιξη της Γυναίκας». Εκεί υποστήριζε, το 1974. ότι, τα ταμπού στην ανθρωποφαγία και στην αιμομιξία, που βάλαν τα θεμέλια στην ανθρώπινη κοινωνία, τα θέσπισαν οι γυναίκες στη μακρινή προϊστορική εποχή, προστατεύοντας τα μικρά παιδιά τους από τους άντρες όταν γύριζαν αγριεμένοι απ' το κυνήγι και τις συγκρούσεις με γειτονικές φυλές.

Ήταν στις δεκαετίες του '60 και του '70, τότε που το γυναικείο κίνημα τολμούσε να ονειρευτεί έναν διαφορετικό κόσμο. Τότε που φαντασιώναμε ότι άντρες και γυναίκες θα μοιράζονταν τη φροντίδα των παιδιών, των άρρωστων, των γέρων και την επιβίωση της οικογένειας, λειτουργίες που κάνουν τους ανθρώπους ηπιότερους, ώστε να έχουμε και ηπιότερη, μικτή - με άντρες και γυναίκες - διακυβέρνηση. Με ελευθερία και ευτυχία, με αυτοδιαχείριση και με οικολογική συνείδηση. Χωρίς υπερκατανάλωση και υπερεκμετάλλευση του πλανήτη. Χωρίς πολέμους, αφού η επιθετικότητα δεν ήταν βασικό ένστικτο του ανθρώπου (Άγκνες Χέλερ, «Ένστικτο και Επιθετικότητα», Οδυσσέας, 1981).

Τι πραγματοποιήθηκε απ' όλ' αυτά; Ίσως ένα κάποιο μοίρασμα των ρόλων στις νεότερες γενιές, αλλά τίποτα περισσότερο. Μία ιδεολογία μας έχει επιβληθεί παγκόσμια, η ιδεολογία του ατόμου-καταναλωτή. Κι εμείς σήμερα να πανηγυρίζουμε, μαζί με το περιοδικό «Νιουζγουηκ», για την ανάδειξη της γυναίκας σ' ευέλικτο υπερεργαζόμενο μέσα σ' έναν κόσμο γενικευόμενης ανεργίας. Το όραμα μιας υπερσκλάβας, δηλαδή, που όχι απλά θα υποχρεώνεται να φροντίζει, αλλά και θα κατορθώνει, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν, να συντηρεί την οικογένεια.

Το δημιούργημα άτομο καταναλωτής δεν παύει να κυριαρχεί και να κυριαρχείται, ακόμα και τώρα που το υποχρεώνουν να εισέρχεται σ' εποχή καταναγκαστικής λιτότητας. Και που, όπως δείχνουν περιστατικά σαν το πρόσφατο έγκλημα, διδάχτηκε, με ακραία ηλεκτρονική αφαίρεση, να καταναλώνει ώς και τον συνάνθρωπό του.

********************

Αναδημοσίευση από εδώ: Άνθρωπος για λιγόλεπτη χρήση.