Εκεί στα ψηλά κι απάτητα βουνά...

Καρπενήσι.

Πριν πολλά πολλά χρόνια, μια ομάδα κτηνοτρόφων βρέθηκε κάτω από το περήφανο Βελούχι, αναζητώντας τόπο για να χτίσει το χωριό που θα εγκαθιστούσαν τις οικογένειές τους. Για να επιλέξουν το καλύτερο σημείο τοποθέτησαν σε διαφορετικές περιοχές τρία κομμάτια κρέας.
Μετά από μερικές ημέρες επέστρεψαν και βρήκαν το ένα από τα τρία κομμάτια σε κατάσταση προχωρημένης σήψης, σημάδι ότι το μέρος ήταν ζεστό κι απάνεμο. Έτσι, σύμφωνα με την παράδοση που φτάνει ως τις ημέρες μας, χτίστηκε το Καρπενήσι, με αφετηρία το σημείο όπου σήμερα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

Από θρύλους, φυσικά, άλλο τίποτα στις ραχούλες και τις ρεματιές της Ευρυτανίας. Άλλοι με ισχυρή βάση τα ιστορικά γεγονότα και τις προσωπικότητες που έδρασαν εδώ σε διάφορες φάσεις της Ελληνικής ιστορίας, άλλοι με αφορμή δεισιδαιμονίες παλαιότερων εποχών και αλαφροΐσκιωτων ανθρώπων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τούτος ο τόπος έχει μια απολύτως δικαιολογημένη δύναμη να μαγεύει τους ανθρώπους που τον επισκέπτονται. Το τοπίο κόβει την ανάσα σαν ανέβεις στα 900 μέτρα και ψηλότερα. Οι χειμώνες στο βελούχι είναι σκληροί αλλά ελκυστικοί για όσους κάνουν σκι και άλλα αθλήματα του χιονιού και την Άνοιξη τα ποτάμια προσφέρονται για ράφτινγκ και καγιάκ μέχρι τη λίμνη των Κρεμαστών Το Καρπενήσι είναι περισσότερο ένα μεγάλο χωριό παρά μια πρωτεύουσα νομού. Έτσι κι αλλιώς η Ευρυτανία δεν είναι ούτε από τις πιο πολυπληθείς περιοχές της Ελλάδας, ούτε από τις ευκολότερες στις εσωτερικές μετακινήσεις του πληθυσμού. Έτσι, η πόλη κατόρθωσε να κρατήσει τα παραδοσιακά της στοιχεία, σε μεγάλο βαθμό, και είναι εύκολο να την γυρίσεις σε μια-δυο ωρίτσες, πριν απομακρυνθείς για να γνωριστείς με την παρθένα ευρυτανική φύση της γύρω περιοχής.

Ο κεντρικός δρόμος από την κοιλάδα του Σπερχειού ανεβαίνει τον Τυμφρηστό, περνά μέσα από το ομώνυμο χωριό με την καταπληκτική θέα και παρακάμπτει από την πιο καινούργια χάραξη ένα τμήμα της παλιάς, κουραστικής, διαδρομής για να καταλήξει μέσα από ένα αρκετά μακρύ τούνελ στην τελική ευθεία για το Καρπενήσι.

Μπαίνοντας, θα ανηφορίσετε τον κεντρικό δρόμο με τα μαγαζιά και θα φτάσετε στην Πλατεία Μάρκου Μπότσαρη ή “Γαϊδουρολίβαδο” όπως την ήξεραν οι πιο παλιοί. Με αφετηρία την πλατεία θα δείτε σε πολύ λίγη ώρα τα περισσότερα από τα αξιοθέατα της πόλης. Εδώ θα σας υποδεχθεί η προτομή του ήρωα, άξιου τέκνου της Ευρυτανίας, αλλά και το μνημείο των ηρώων της Εθνικής Αντίστασης, αφού στον ορεινό όγκο του νομού γράφτηκαν μερικές από τις πιο ένδοξες και πολυτάραχες σελίδες της ιστορίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου. Στη χαμηλότερη πλευρά της πλατείας στέκει ο Γεροπλάτανος που στη βάση του φιλοξενεί τις βρύσες με το Αθάνατο Νερό του Λιονταριού. Γυρίζοντας το βλέμμα προς την αντίθετη πλευρά θα δείτε το κτίριο του Δημαρχείου, ενώ, αρχιτεκτονικό και θρησκευτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ναός της Αγίας Τριάδας που είναι κτισμένος στη δυτική άκρη της πλατείας. Στη συγκεκριμένη θέση χτίστηκε αρχικά, το 16ο αιώνα, ένα μικρό ξωκλήσι. Στον συγκεκριμένο χώρο, το 1645, ο Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός ίδρυσε την πρώτη ανώτερη σχολή για να μορφωθούν τα παιδιά των Ευρυτάνων. Και σήμερα στη βάση του ναού, από την πλευρά της πλατείας λειτουργεί ως μουσειακός χώρος και χώρος εκδηλώσεων το Ελληνομουσείο “Ευγένιος ο Αιτωλός” στη μνήμη του μεγάλου δάσκαλου.Ένας ακόμη ήρωας της επανάστασης έχει δώσει το όνομά του σε πλατεία της πόλης κι αυτός είναι ο Κατσαντώνης, ανδριάντα του οποίου θα δείτε στο συγκεκριμένο σημείο. Βγαίνοντας από το χωριό, με κατεύθυνση τη Μονή Προυσσού δεν είναι δυνατό να μην προσέξετε το παλιό πέτρινο σχολείο του χωριού, που αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα παραδοσιακών σχολικών κτιρίων της Στερεάς Ελλάδας. Σήμερα στεγάζει το γυμνάσιο και το λύκειο Καρπενησίου, ενώ στην πλατεία μπροστά από το οίκημα έχει στηθεί το άγαλμα του αείμνηστου Παύλου Μπακογιάννη, τέκνου της Ευρυτανίας.

Ένα άλλο σχολείο με ιδιαίτερο μνημειακό ενδιαφέρον είναι το αντίστοιχο πέτρινο σχολείο των Κορυσχάδων, 6 μόλις χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Το χωριό, που είναι κατά γενική ομολογία από τα ομορφότερα του νομού, είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω από την κοιλάδα του Καρπενησιώτη ποταμού, στο δρόμο για τον Προυσσό. Εδώ έγινε στις 14 Μαίου του '44 η πρώτη εθνοσυνέλευση του “Εθνικού Συμβουλίου” της ελεύθερης Ελλάδας.

Γεμάτες παλιά αρχοντικά οι Κορυσχάδες, που σέβονται απόλυτα το χρώμα του περιβάλλοντος, διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα και στις νέες κατασκευές γι αυτό και αποτελεί ένα από τα πιο αυθεντικά δείγματα στερεοελλαδίτικης αρχιτεκτονικής.

Τρία χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και προς το νότο, βρίσκεται η ιστορική τοποθεσία Κεφαλόβρυσο, γνωστή από τις μάχη που δόθηκε εδώ την περίοδο της επανάστασης, που κόστισε τη ζωή του Μάρκου Μπότσαρη, αλλά ήταν και καθοριστική για την εξέλιξη του Αγώνα.

Η διαδρομή προς τον Προυσσό και οι παρακάμψεις προς τα βουνά Χελιδώνα και Καλιακούδα είναι από τις πιο ειδυλλιακές που μπορεί να κάνει κανείς, με λίγη τόλμη και αποφασιστικότητα, στην ορεινή Ελλάδα.

Το Μικρό και το Μεγάλο Χωριό είναι δύο από τους γνωστότερους οικισμούς και, ίσως από τις καλύτερες επιλογές για να μείνει κανείς, εάν δεν θέλει να βρίσκεται πολύ κοντά στο χιονοδρομικό του Καρπενησίου, αλλά ενδιαφέρεται περισσότερο για πεζοπορικές διαδρομές στην πλούσια ευρυτανική φύση. Το Μεγάλο Χωριό είναι χτισμένο στην πλευρά του φαραγγιού που βρίσκεται η Καλιακούδα και έχει όλες τις δυνατές υποδομές για να φιλοξενήσει επισκέπτες. Εδώ αξίζει να προσέξετε την παλιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, αλλά και τη νεότερη του Αγίου Γερασίμου, με την χαρακτηριστική πέτρινη εξωτερική επένδυση, σε κεντρικό σημείο μπαίνοντας στο χωριό. Γενικά, τα σπίτια και τα δημόσια κτίρια του χωριού διατηρούν εδώ και αιώνες το χρώμα τους, διαμορφώνοντας έναν πολύ όμορφο παραδοσιακό οικισμό.

Με ορμητήριο το Μεγάλο Χωριό, οι λάτρεις της περιπέτειας εκδράμουν προς την περιοχή του “Πάνταβρέχει”, από τα ωραιότερα φυσικά μνημεία της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Στην απέναντι πλευρά, στις πλαγιές της Χελιδώνας θα διακρίνετε το Μικρό Χωριό. Ο νέος οικισμός χτίστηκε 5 χιλιόμετρα από το σημείο που βρισκόταν ο παλιός, μετά από μια κατολίσθηση που έγινε το 1962 και το κατέστρεψε ολοσχερώς. Στο μικρό μουσείο του χωριού, ανάμεσα σε εκθέματα σχετικά με την Αντίσταση και την παραδοσιακή ζωή, θα δείτε και φωτογραφίες από το τραγικό αυτό γεγονός.

Η εκδρομή σας μπορεί να ολοκληρωθεί με τον Προυσσό, όπου θα φτάσετε μετά από μία μαγευτική διαδρομή, μέσα από τα “Ευρυτανικά Τέμπη”. Χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής είναι το μέρος όπου συναντιούνται ο Καρπενησιώτης και ο Κρικελιώτης, προκειμένου να ενώσουν τη δύναμή τους στον φοβερό και τρομερό Τρικεριώτη. Εδώ, κάτω από το γιοφύρι, ξεκινούν τις διαδρομές τους οι λάτρεις των ποταμίσιων σπορ, με προορισμό τη λίμνη των Κρεμαστών.

Η συνέχεια της διαδρομής, πάνω από τη χαράδρα του Κρικελιώτη, οδηγεί στο περίφημο μοναστήρι. Σε διάφορα σημεία της διαδρομής θα δείτε διάφορα γεωλογικά φαινόμενα που έχουν συνδεθεί με τη θρησκευτική παράδοση, όπως το “Τύπωμα” και τα “Πατήματα της Παναγίας”, έξι-εφτά διαφορετικού χρώματος σχήματα πάνω στο βράχο, απ’ όπου λέγεται ότι πέρασε η Παναγία.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας, που μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, από την Προύσα της Μικράς Ασίας, κατά την περίοδο της εικονομαχίας, βρίσκεται στο μοναστήρι και κάθε χρόνο χιλιάδες πιστοί περνούν και την προσκυνούν. Στα εκθέματα του μουσείου που βρίσκεται μέσα στο μοναστήρι ξεχωρίζουν ένα σπαθί, που είναι πιθανόν να ανήκει στον Καραϊσκάκη, και πολλά άμφια μεγάλων Ιεραρχών, χειρόγραφοι κώδικες κ.α. Θα δείτε, ακόμη το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων, τους Πύργους του Καραϊσκάκη, το Ρολόι του μοναστηριού και την Αγαθίδειο Βιβλιοθήκη.

Αν επιμένετε στον θρησκευτικό τουρισμό, αξίζει να επιλέξετε τη δυτική διαδρομή προς τη Φραγκίστα και από εκεί να φτάσετε στην Ιερά Μονή Τατάρνας, πάνω από τη λίμνη των Κρεμαστών. Είναι ένα μοναστήρι που κτίστηκε στα ερείπια της ιστορικής μονής και κρατάει φυλαγμένα και σωσμένα από τις καταστροφές που προηγήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων σημαντικά κειμήλια, σε χειρόγραφα και έντυπα.

Φυσικά, αν είστε φίλος του σκι, το Βελούχι διαθέτει ένα από τα πιο οργανωμένα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας μας. Θα φτάσετε ως εκεί ανεβαίνοντας με κατεύθυνση βόρεια-βορειοδυτική από την πόλη του Καρπενησίου. Διαθέτει 10 πίστες για όλα τα επίπεδα και 7 αναβατήρες, αλλά και σαλέ για τη φιλοξενία επισκεπτών και κατάστημα πώλησης και ενοικίασης ειδών σκι.

Ανεβαίνοντας για το χιονοδρομικό, στους βόρειους πρόποδες του Βελουχίου, βρίσκουμε την Αγία Τριάδα, χωριό με πολλές πηγές. Αφού περάσουμε το ιστορικό χωριό του Φουρνά, φτάνουμε έξω από τη Βράχα και επισκεπτόμαστε το Μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα με άριστα διατηρημένες τοιχογραφίες και εικόνες του 18ου αιώνα. Στο Μοναστήρι τη Κορίτσας, στην περιοχή του Κλειτσού φυλάσσεται μέρος των λειψάνων του Ευαγγελιστή Λουκά.

Πώς θα πάτε.

Στο Καρπενήσι φτάνει κανείς με ι.χ. Αυτοκίνητο από την Αθήνα σε περίπου 3 με 4 ώρες, ανάλογα με τις οδηγικές του ικανότητες και τις καιρικές συνθήκες. Η κλασική διαδρομή είναι μέσω της Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας. Στην πόλη της Λαμίας συνεχίζετε με κατεύθυνση δυτικά μέσω της κοιλάδας του Σπερχειού και ανηφορίζετε για Τυμφρηστό από μία ανηφορική διαδρομή με αρκετές στροφές. Μετά το χωριό Τυμφρηστός μπαίνετε στο οροπέδιο που είναι κτισμένη η πόλη μέσω του τούνελ. Για τους πιο τολμηρούς υπάρχει και η διαδρομή από την Αιτωλοακαρνανία, που ανηφορίζει από τη Λίμνη Τριχωνίδα και το χωριό Θέρμο προς Προυσσό και Μικρό-Μεγάλο Χωριό. Τρίτη επιλογή, και εξίσου χρονοβόρα, η διαδρομή από το Αγρίνιο προς Ποταμούλα και γέφυρα λίμνης Κρεμαστών.

Για αυτούς που έρχονται από βόρεια, εκτός της πρώτης διαδρομής μέσω Λαμίας, υπάρχει και πιο δύσκολη αλλά ειδυλλιακή διαδρομή μέσω Καρδίτσας-Κέδρου-Λουτρών Σμοκόβου,-Φουρνών, αλλά και ειδικές διαδρομές για 4χ4 από τα Άγραφα.

Τι θα φάτε.

Τοπικά φαγητά υπάρχουν και τα περισσότερα έχουν ως βάση το κρέας. Ακόμη, ζητήστε να δοκιμάσετε παραδοσιακά ντόπια λουκάνικα, χειροποίητες χυλοπίτες. Στον Προυσσό, ένας Ιταλός που βαρέθηκε τη φασαρία της πόλης του μετακόμισε στο χωριό και έστησε επιχείρηση όπου δημιουργεί και προσφέρει προς πώληση το δικό του τυρί... “Προυσούτο”. Δοκιμάστε ακόμη τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες, σπιτικά γλυκά του κουταλιού, μπακλαβά, κουραμπιέδες κ.α. Και όλα αυτά συνοδευμένα με τοπικό κρασί ή τσίπουρο.

Τι θα αγοράσετε.

Αφήνοντας την περιοχή του Καρπενησίου, μην ξεχάσετε ότι από εδώ μπορείτε να αγοράσετε υπέροχα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, όπως υφαντά, διακοσμητικά ξυλόγλυπτα, αλλά και παραδοσιακές χυλοπίτες, τυροκομικά, λουκάνικα, μπακλαβά κ.λ.π.

Διαμονή.
Οι επιλογές για τη διαμονή σας στην περιοχή είναι πολλές και για όλα τα βαλάντια. Εμείς ως αφετηρία θα σας δώσουμε την ιστοσελίδα του δήμου για περισσότερες πληροφορίες: http://www.karpenissi.gr/gr/index1.html

Χρήσιμα Τηλέφωνα.

Κωδικός περιοχής: 22370

Δημαρχείο Καρπενησίου 21012-4

Γραφείο Τουρισμού 21016

Αστυνομικό Τμήμα Καρπενησίου 89150, 89160

ΚΤΕΛ Γραφεία Καρπενησίου 80013-4

ΚΤΕΛ Γραφεία Αθηνών (Τρεις Γέφυρες) (210) 8315991

Νοσοκομείο 80680-3

Δασαρχείο 22204

Χιονοδρομικό Κέντρο Γραφεία Τηλ. & Fax: 23506

Αναδημοσίευση από εδώ: Εκεί στα ψηλά κι απάτητα βουνά... Άρθρα Ελευθεροτυπία