Αντιλαϊκά μέτρα και λαϊκή κυριαρχία!

Του Γιώργου Ρούση , Καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

Ενα από τα πλέον σημαντικά ζητήματα που ανέδειξε η λήψη των πρόσφατων αντιλαϊκών μέτρων, και το οποίο εσκεμμένα αποσιωπάται από τους κρατούντες, είναι εκείνο της παραπέρα καταρράκωσης της λαϊκής κυριαρχίας.
Σε ένα πρώτο επίπεδο, αυτή η κυριαρχία, υπό την αστική της μορφή, έχει κατακριθεί ήδη από τις απαρχές της ως κίβδηλη, στο βαθμό που η βούληση της πλειοψηφίας δεν εκφράζει τη «γενική βούληση», δηλαδή τη δέουσα βούληση που θα εξέφραζε η πλειοψηφία, αν είχε μια πραγματική και όχι παραχαραγμένη από την ανταγωνιστική κοινωνία γνώση της πραγματικότητας (1) .
Ακόμη βαθύτερα ο Μαρξ, και συνολικότερα το μαρξιστικό ρεύμα, εντόπισαν στον ίδιο τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής τις αιτίες γέννησης της στρεβλής εικόνας της πραγματικότητας και της στρεβλής αυθόρμητης συνείδησης.
Ακόμη όμως κι αν δεχτούμε ότι η βούληση της πλειοψηφίας είναι γνήσια, προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο αυτή γίνεται σεβαστή στη συνέχεια από τα εκλεγμένα αντιπροσωπευτικά όργανα εξουσίας.
Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο ποτέ δεν ίσχυσε, καταρχήν διότι, παρά τη σχετική της αυτοτέλεια, η πολιτική εξουσία εκφράζει την κυρίαρχη οικονομική, κάτι που παραδέχεται έμμεσα και ο ίδιος ο πρωτεργάτης της θεωρίας της φιλελεύθερης λαϊκής κυριαρχίας Λοκ, με το να θεωρεί ως κύριους του λόγου μόνο τους ιδιοκτήτες (2) , και κατά δεύτερο διότι η «αιώνια πείρα (διδάσκει) πως κάθε άνθρωπος που έχει εξουσία τείνει να την καταχραστεί...» (3) εφόσον, όπως συμβαίνει στην αστική δημοκρατία, δεν υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας που θα τον εμποδίσουν.
Από αυτή τη σκοπιά ο μεν Ρουσό θεωρούσε πως ο αγγλικός λαός «είναι ελεύθερος μόνο όσο γίνονται οι εκλογές των μελών του Κοινοβουλίου, (ενώ) μόλις αυτές τελειώσουν, γίνεται μονομιάς δούλος - δεν αξίζει τίποτα πια» (4) , ο δε Αλέξης Ντε Τοκβίλ υποστήριζε: «Στο σύστημα αυτό οι πολίτες βγαίνουν για μια στιγμή από την εξάρτηση για να υποδείξουν τον αφέντη τους και ξαναμπαίνουν μέσα» (5) .
Στην εποχή μας, η αποδυνάμωση των αντιπροσωπευτικών θεσμών και η ταυτόχρονη ενίσχυση του ρόλου υπερεθνικών οργανισμών και οργάνων πλήττουν ακόμη παραπέρα τη λαϊκή κυριαρχία.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός και μόνον ότι σημαντικό ποσοστό αποφάσεων που προσεγγίζει το 50%, και για ορισμένα ζητήματα όπως για παράδειγμα εκείνα της οικολογίας το 80%, παίρνονται όχι από το ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά από διάφορα όργανα της Ε.Ε.
Ομως κατά τη λήψη των πρόσφατων αντιλαϊκών μέτρων, έγινε ακόμη ένα βήμα. Τα δημοκρατικοφανή προσωπεία έπεσαν και τη θέση τους πήρε το αδίστακτο πρόσωπο της κεφαλαιοκρατικής εξουσίας.
Οχι μόνο καταστρατηγήθηκαν όλες οι προεκλογικές διακηρύξεις, προγράμματα και υποσχέσεις, με βάση τις οποίες υποτίθεται ότι αποσπάστηκε η λαϊκή ψήφος, όχι μόνο πάρθηκαν μέτρα που επιβλήθηκαν από ξένα μη δημοκρατικά ελεγχόμενα κέντρα (6) , με τα οποία, παρά τη συστηματική πλύση εγκεφάλου που προηγήθηκε, διαφωνεί ήδη η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών (7) , όχι μόνο με τη μεγαλύτερη των ευκολιών υπουργοί αναιρούν δίχως καμία αιδώ προηγούμενες κατηγορηματικές δεσμεύσεις τους, αλλά στο βαθμό που η εκλεγμένη κυβέρνηση δεν συμπεριφερόταν ως σύγχρονος γκαουλάιτερ (8) όπως τελικά έπραξε, τα ίδια μέτρα θα τα εφάρμοζαν έτσι κι' αλλιώς, παντελώς ανεξέλεγκτοι από τη λαϊκή βούληση οργανισμοί!!!
Ποια καλύτερη απόδειξη απαξίωσης της λαϊκής κυριαρχίας από αυτήν; Ποιο άλλο έναυσμα χρειάζεται για να οδηγηθούμε στην αναζήτηση μιας πραγματικής λαϊκής εξουσίας, πέρα και έξω από την αστική δημοκρατία, η οποία την καταστρατηγεί απερίφραστα, θέτοντας ταυτόχρονα θέμα και δικής της νομιμοποίησης;

1. Ζαν Ζακ Ρουσό, «Το κοινωνικό Συμβόλαιο», εκδόσεις «Δαρέμα», σελίδες 73-74.
2. Βλέπε Κ. Μπ. Μακφέρσον «Ατομικισμός και ιδιοκτησία». Η πολιτική θεωρία του πρώιμου φιλελευθερισμού από τον Hobbes έως τον Locke. Μετάφραση Ελένη Κασίμη, Εκδόσεις «Γνώση», σελίδα 299.
3. Βλέπε, ανάμεσα σε άλλα, Μοντεσκιέ «Το Πνεύμα των νόμων», στο «Μοντεσκιέ επιλογή από το έργο του», Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» 1993, σελίδα 331.
4. Ζαν Ζακ Ρουσό, «Το κοινωνικό Συμβόλαιο», ό.π. σελίδα 147.
5. Αλέξης Ντε Τοκβίλ «Η δημοκρατία στην Αμερική», εισαγωγή Γιώργος Μανιάτης, μετάφραση Μπάμπης Λυκούδης, «Στοχαστής», σελίδα 701.
6. Τύπου Δ.Ν.Τ., J.Ρ. Morgan, Goldman Sachs κ.λπ.
7. Βλέπε «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» 14 Μαρτίου 2010, σελίδα 21.
8. Ο Γκαουλάιτερ ήταν, επί ναζιστικού καθεστώτος, ο επικεφαλής μιας διοικητικής περιφέρειας (Gau).