28/1/10

“Κόκκινος συναγερμός” για την πανίδα μας...

Προς εξαφάνιση πανέμορφα θηλαστικά!
Το ελάφι, η μεσογειακή φώκια καθώς και η κρητική αγριόγατα, το τσακάλι, το Κρι-Κρι, η αρκούδα και το κοινό δελφίνι είναι μεταξύ των θηλαστικών που τελούν υπό εξαφάνιση, σύμφωνα με το «Κόκκινο Βιβλίο για τα απειλούμενα ζώα της Ελλάδας».
Ύστερα από 17 χρόνια επικαιροποιήθηκε και παρουσιάστηκε το "Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας". Στα πρότυπα του "Κόκκινου Καταλόγου" της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης, το "Κόκκινο Βιβλίο" αποτελεί μια δυναμική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τα είδη που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης.

Στα πρόθυρα αφανισμού βρίσκονται 648 είδη πανίδας από τα 1.013, που εξετάστηκαν από τους ειδικούς. Αυτά είναι τα επικαιροποιημένα στοιχεία του «Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων στην Ελλάδα», που ανανεώθηκε και παρουσιάστηκε χθές από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών και WWF Ελλάς, 17 χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του.
Η μελέτη, που χρειάστηκε δυόμισι χρόνια για να ολοκληρωθεί, συνέλεξε στοιχεία από 442 είδη σπονδυλόζωων και 591 είδη ασπόνδυλων ζώων. Το θετικό πόρισμα της μελέτης είναι ότι η πολύ ισχυρή παρουσία ενδημικών ειδών στην Ελλάδα λόγω παραγόντων ιστορικών, οικολογικών και του έντονου νησιωτισμού, μπορεί συμβάλλει στην αξιοποίηση της γενετικής πληροφορίας. Επίσης διαπιστώθηκε, ότι η ελληνική φύση φιλοξενεί σήμερα 64 διαφορετικά είδη ερπετών, που αντιστοιχεί περίπου στο 50% της συνολικής ευρωπαϊκής ερπετοπανίδας, καθώς αποτελεί περιοχή συνάντησης ευρωπαϊκών κι ασιατικών ειδών. Όμως οι ίδιοι οι ζωολόγοι, που συμμετείχαν στις έρευνες επισημαίνουν ότι η ελληνική φύση δεν είναι καλά διερευνημένη εκτιμώντας ότι αν περιληφθούν στα στοιχεία όλα τα είδη, ο αριθμός τους μπορεί να ξεπεράσει τις 30.000.
Από την άλλη, η μελέτη καταδεικνύει ότι το 15% των σπονδυλόζωων είναι πιθανό να εξαφανιστούν στο βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο μέλλον κυρίως ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια και στη συνέχεια ερπετά, πουλιά και θηλαστικά, ενώ και η επιβίωση για 297 από τα 591 είδη ασπόνδυλων (χερσαία σαλιγκάρια, αράχνες, κολεόπτερα κ.λπ.) κρίθηκε αβέβαιη.
Όσον αφορά τα θηλαστικά, τα πιο επισφαλή είδη είναι η μεσογειακή φώκια, ο λύγκας και το ελάφι-ένα είδος που αφθονεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Άλλα θηλαστικά, που απειλούνται είναι η κρητική μυγαλή (το μοναδικό ενδημικό είδος θηλαστικού στην Ελλάδα), η ασιατική τρανονυχτερίδα, ο μπαρμπαστέλος, η βίδρα, το πλατώνι, ο στεποποντικός, ο σκαπτοποντικός του Felten και η φώκαινα. Επίσης, το 1/2 των ειδών πουλιών, κυρίως αρπακτικών, υδροβίων και παρυδατίων κινδυνεύει.
Τα κύρια αίτια που απειλούν τα «ελληνικά» ζώα είναι η καταστροφή των βιοτόπων τους, η λαθροθηρία, τα δηλητηριασμένα δολώματα, οι καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων (σε Πελοπόννησο, Πάρνηθα, Ρόδο κ.α.), αλλά και μεγάλα τεχνικά έργα (π.χ. νέοι μεγάλοι οδικοί άξονες), παράγοντες, που έχουν μεταβάλλει σημαντικά τις συνθήκες εξάπλωσης των χερσαίων και θαλάσσιων οργανισμών. «Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα θηλαστικά είναι η λαθροθηρία και τα δηλητηριασμένα δολώματα» περιγράφει ο κ. Θανάσης Σφουγγάρης από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
«Είναι ένα πολύ σημαντικό έργο. Είναι ένας καθρέφτης για την ελληνική πανίδα, η οποία περιλαμβάνει πάνω από πενήντα χιλιάδες είδη. Ο άνθρωπος επιταχύνει την εξαφάνιση ειδών. Η προστασία της βιοποικιλότητας είναι δείγμα πολιτισμού. Το ΄Κόκκινο Βιβλίο' είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τη διατήρηση και διαχείριση της βιοποικιλότητας στη χώρα μας, το οποίο χωρίς έρευνα, δεν γίνεται. Γι' αυτό και η πολιτεία πρέπει να στηρίξει και να ενισχύσει σταθερά την έρευνα. Η έρευνα δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη» επισήμανε ο Σίνος Γκιώκας, πρόεδρος της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας, η οποία υλοποίησε το έργο, σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε σε αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Υπό αυτό το πρίσμα το «Κοκκινο Βιβλίο» μπορεί να γίνει ένας σωτήριος οδηγός από τη στιγμή που αποτελεί μία πλούσια πηγή δεδομένων απαραίτητη για τον σχεδιασμό μίας σοβαρής πολιτικής για την προστασία της βιοποικιλότητας. Ο Α. Λεγάκης, επιστημονικός υπεύθυνος για το έργο και επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, επισήμανε τα κριτήρια επικινδυνότητας για τα είδη, τις βασικές απειλές και τα μέτρα διατήρησης ειδών που κινδυνεύουν. Τόνισε ακόμα την ανάγκη βελτίωσης της υπάρχουσας νομοθεσίας και πολιτικής και αναφέρθηκε σε τρόπους ευαισθητοποίησης, επικοινωνίας και έρευνας. Η συντονίστρια του προγράμματος και μέλος της WWF Ελλάς κα Παναγιώτα Μαραγκού, έκανε την παρουσίαση των κατηγοριών κινδύνου και το τι περιλαμβάνει το ΄Κόκκινο Βιβλίο΄ και τόνισε ότι «το έργο αυτό δεν είναι μόνο ένας κατάλογος, αλλά μια πλούσια πηγή δεδομένων που πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να επιλεχθούν προτεραιότητες προστασίας, να σχεδιαστούν και το βασικότερο, να υλοποιηθούν οι αναγκαίες δράσεις. Τώρα ξέρουμε και πρέπει να δράσουμε ανάλογα».

Δεν υπάρχουν σχόλια: