Ποιος ο «μη χειρότερος»;

Tου Παντελή Μπουκάλα.

Η προχθεσινή τηλεαναμέτρηση των δύο υποψήφιων πρωθυπουργών επικύρωσε την αίσθηση που ήδη υπήρχε: Πρώτον, και οι δυο τους πολιτεύονται ερήμην του κόμματός τους, θεωρώντας ισχυρότερο, αν όχι μοναδικό όπλο τους τον εαυτό τους, όπως πιστοποιεί και η κατά κόρον χρήση του «εγώ» εκ μέρους τους. Και, δεύτερον, ότι οι ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν όχι τον μυθικό «καταλληλότερο» των δημοσκοπήσεων αλλά τον «μη χειρότερο», τον «μη ακαταλληλότερο». Καλούνται δηλαδή να ζορίσουν τα πράγματα και τα αισθήματα μήπως και καταφέρουν να δώσουν θετικό πρόσημο στην αρνητική προδιάθεσή τους. Θα υπερψηφίσουν εντέλει τον έναν από τους δύο όχι επειδή θα έχουν γοητευθεί από τον λόγο και το ούτως ειπείν πρόγραμμά του αλλά επειδή θα εκτιμήσουν πως αυτός είναι ο σαφέστερος τρόπος για να καταψηφίσουν τον αντίπαλό του.
Και οι δύο αρχηγοί, παρότι δέσμιοι της ισχυρής αυτοπεποίθησής τους, δεν μπορεί παρά να γνωρίζουν αυτό που γνωρίζουμε όλοι μας: ότι δεν εμφανίστηκαν μόλις χθες στην πολιτική κονίστρα, άφθαρτοι, με την εικόνα τους λαμπερή και φρέσκια και τα λόγια τους αμόλυντα. Τους βαραίνει τόσο η κυβερνητική προϊστορία του κόμματός τους, εξαετής ή σχεδόν εικοσαετής, όσο και η προσωπική τους πολιτική διαδρομή. Είναι απομυθοποιημένοι αμφότεροι από καιρό. Οι ισχυρισμοί τους έχουν ακουστεί κι έχουν ξαναακουστεί, και οι «δεσμεύσεις» τους επίσης. Το μόνο που τους απομένει είναι να προσπαθήσουν να πείσουν πως ο απέναντί τους, ο αντίπαλος, είναι περισσότερο φθαρμένος και βαθύτερα τραυματισμένος, βλάπτει περισσότερο τη Συρία, κατά συνέπεια είναι λιγότερο κατάλληλος. Θεωρητικά, τα είκοσι χρόνια διακυβέρνησης βαραίνουν περισσότερο από τα έξι. Ομως η πολιτική δεν είναι απλή αριθμητική και η νωπή απογοήτευση είναι μια κρίσιμη παράμετρος στην όλη εξίσωση, ιδίως όταν αυτή η εξαετία παραχωρήθηκε από τους πολίτες για να υλοποιηθούν υποσχέσεις που δίνονται και τώρα αφειδώς, ίδιες κι απαράλλακτες, σαν να μη μεσολάβησε τίποτα. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί ψηφοφόροι σχετικά μικρής ηλικίας για τους οποίους οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε καν μακρινή ανάμνηση· αυτοί θα κρίνουν με βάση όχι τις αφηγήσεις για το παρελθόν αλλά τα δικά τους τωρινά βιώματα.
Ο ανταγωνισμός, λοιπόν, του εξουσιαστικού διδύμου γίνεται με αντικείμενο όχι τόσο την προσφορά του καθενός υποψηφίου και τις επιτυχίες του κόμματός του όσο τα λάθη και τις αποτυχίες του αντιπάλου. «Ναι, δεν νοικοκυρέψαμε ιδιαίτερα το κράτος, αλλά οι άλλοι ήταν χειρότεροι. Ναι, δεν πατάξαμε τη διαφθορά και τη διαπλοκή, αλλά για δείτε και τους απέναντι. Ναι, δεν αποποιηθήκαμε τις πελατειακές σχέσεις και τα ρουσφέτια, ίσα ίσα, αλλά τι να πουν και οι αντίπαλοί μας».

Το κυριότερο επιχείρημα δηλαδή κάθε μνηστήρα της εξουσίας είναι η άστοχη και αστόχαστη πολιτεία του αντιπάλου. Κάπως έτσι οι κοψοχέρηδες του ΠΑΣΟΚ που έγιναν κατόπιν και κοψοχέρηδες της Ν.Δ. θα πρέπει να βρουν τρόπο –και καρδιά– να ψηφίσουν.