Το Κυπαρίσσι της Πρασιάς Ευρυτανίας.

Η Πρασιά πρώην Ζελενίτσα, βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 760 μ. και σήμερα ανήκει στον δήμο Ασπροποτάμου του νομού Ευρυτανίας. Το χωριό είναι στους πρόποδες του Ντεληδημιού (2163 μ.). Η Πρασιά γνώρισε μεγάλη καταστροφή κατα την επέλαση του Μουσταή πασά της Σκόνδρας, όπως και η ευρύτερη περιοχή. Υπήρχαν πολλές εκκλησίες και μονές που δεν γλίτωσαν στη μανία των τουρκοαλβανών. Αποτελείται από τους οικισμούς Φουσιανά, Βασιλέσι, Κυπαρίσσι, Πρόδρομος και Μεταξάδες. Η ονομασία του χωριού προήλθε επειδή η περιοχή είναι κατηφορική με συνεχόμενες κλιμακωτές πεζούλες σε μορφή πρασιάς.

Ο κεντρικός οικισμός της, το Κυπαρίσσι, πήρε τ' όνομά του από το μεγάλο κυπαρίσσι που υπάρχει εδώ.Οι θρύλοι λένε ότι εκεί ο Πάτερ Κοσμάς ο Αιτωλός προφήτεψε επί τουρκοκρατίας: «Αν το κυπαρίσσι αυτό ξεραθεί από την κορυφή, η Ελλάς θα ελευθερωθεί, αν ξεραθεί από τη ρίζα του η Ελλάς δεν θα ελευθερωθεί»...Το κυπαρίσσι σήμερα στέκει ακόμη ολόρθο, επιβλητικό και ακμαίο και ανακηρύχτηκε Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης.

...το κυπαρίσσι της Ζελενίτσας

...Ο Κοσμάς ο Αιτωλός, άμα τελείωσε το κήρυγμά του απάνω στο πλάτωμα, μπροστά απ’ το μοναστήρι του Αϊ –Λια, κίνησε να πάει στο χωριό. Βλέπετε, ήθελε και το δικό του το ντελικάτο το κορμί λίγο ξαπόστιο, λιγάκι νερό και μια μπουκιά φαΐ. Μαζί του κίνησε και το πλήθος, που, κατά πως λένε, ξεπέρναγε τις δυο χιλιάδες (2.000) κόσμο…! Τραβούσαν όλοι μαζί για το χωριό. Σε λίγο, μπροστά τους, απάνω από τα σπίτια, πρόβαλε επιβλητικό και πανώριο ένα κυπαρίσσι. Ένα κυπαρίσσι που πριν από πολλά χρόνια κάποια χέρια το ’φεραν από της Παναγιάς την Πόλη, από τη Βασιλεύουσα, και το φύτεψαν εδώ. Το φύτεψαν σε τούτα τα απόμερα τα μέρη, μακριά απ’ τον Τούρκο και μέσα στης Ρωμιοσύνης την καρδιά.
Όταν έφτασαν σιμά του, σταμάτησαν και ορισμένοι ρώτησαν τον Άγιο:

«Παππούλη, πότε θα ’ρθει το ποθούμενο;»
-Το βλέπετε αυτό το κυπαρίσσι; Τους ρώτησε.
-Ναι, παππούλη… Το βλέπουμε…
-Αν το κυπαρίσσι που βλέπετε ξεραθεί απ’ την κορυφή, η Ελλάδα μας θα λευτερωθεί. Αν ξεραθεί απ’ τον πάτο, τότε, δυστυχώς, θα μείνει σκλάβα. Δε θα λευτερωθεί.
Κατ’ άλλους, τους είπε: «Κοιτάξτε αυτό το κυπαρίσσι καλά… Έχει τρεις κορφές… Αν ιδείτε και ξεραθεί η μια του η κορφή, θα ελευθερωθείτε. Οι άλλες οι δυο κορφές του δε θα ξεραθούν, γιατί δε θα λευτερωθεί ολόκληρη η Ελλάδα».
Πέρασαν τα χρόνια και ζύγωσε του ξεσηκωμού η μέρα. Πράγματι, στην ανατολή του λαμπρού, του λευτεροφόρου ’21, στου κυπαρισσιού την κορυφή, έλαμψε της λευτεριάς το μήνυμα! Το κυπαρίσσι, ξεράθηκε κατάκορφα!
Ορισμένοι υποστηρίζουν, ότι, του κυπαρισσιού οι κορφές, ξαναξεράθηκαν στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, καθώς και κατά την εισβολή των Τούρκων στη μαρτυρική Κύπρο. Όμως είναι έτσι; Ή μήπως, αυτοί που το λένε, παρασύρθηκαν από την ήδη υπάρχουσα, από το 1821 και δώθε, ξερή κορφή του;
Της Ζελενίτσας το κυπαρίσσι, είναι, και στις μέρες μας, στη ζωή! Οι διαστάσεις του, χωρίς υπερβολή, είναι τεράστιες. Η διάμετρός του αγγίζει τα δύο μέτρα (1,94 μέτρα), δεν το αγκαλιάζουν τρεις ψηλοί άνδρες, αφού η περίμετρός του ξεπερνάει τα έξι μέτρα (6,08 μέτρα), το ύψος του είναι πολλές δεκάδες μέτρα και η φήμη του ξεπέρασε της Ζελενίτσας και της Ευρυτανίας μας τα όρια τα στενά!
Για το κυπαρίσσι της Ζελενίτσας λέγονται πολλά. Το πήρε το στόμα του λαού και το ’κανε αλαλαγή, το πήρε του Ντεληδημιού τ’ από’ι και το ’κανε μαντάτο, το πήρε ο κόσμος και το ’κανε σύμβολο. Απάνω του, πλάστηκαν ιστορίες τέτοιες που άντεξαν στο χρόνο, γιατί πέρασαν από τον πατέρα στο παιδί, από τη μάνα στην κόρη κι από τους παππούδες στα εγγόνια. Η μια γενιά τις φέρνει και η άλλη τις πηγαίνει. Μέσα στα δασιά κλαριά του κρύφτηκαν, ζητώντας προστασία, καλοί και κακοί, νοικοκυραίοι και φτωχοί, σκλάβοι και κατακτητές, κλέφτες και αρματολοί (κάποια φορά σαράντα όλοι μαζί)…! Κι αυτό –αγέρωχο, περήφανο και καλοσυνάτο –είναι στην άκρη του χωριού και χαίρεται τη ζωή. Τη χαίρεται και την απολαμβάνει περισσότερο από 1.500 χρόνια! Υπολογίζεται, ότι κουβαλάει στην «πλάτη» του τόσα χρόνια, γιατί το φύτεμά του χάνεται στο διάβα των καιρών, οι ρίζες του στα βάθη της γης, ενώ οι κορφές του αγγίζουν τα σύννεφα, συνομιλούν με τ’ αστέρια, σιγοψιθυρίζουν στο φεγγάρι, απολαμβάνουν τον ήλιο. Όσοι πέρασαν από κοντά του, έτσι το γνώρισαν, έτσι το έζησαν κι έτσι το άφησαν. Αν είχε στόμα για να πει, φωνούλα για να κρίνει, θα έλεγε, θα έλεγε, θα έλεγε… Θα διηγούνταν για χρόνια, για εποχές και για καιρούς…! Θα έλεγε για ντόπιους και για ξένους…! Θα μολόγαγε για κόσμο και για κοσμάκη…!
Της Ζελενίτσας το κυπαρίσσι είναι ένα από τα λίγα κλαριά της γης, που δεν το ’σκιάξε ο χρόνος, που δεν το δείλιασε η ζωή, που δεν το φόβισαν της φύσης τα καμώματα, που δεν το αφάνισαν οι παραξενιές των εποχών…!
Στης Ζελενίτσας το κυπαρίσσι, τα χρόνια δίνουν λεβεντιά, οι αστραπές κουράγιο, οι βροχές, τα χιόνια κι οι αέρηδες του δίνουν νιάτα και περηφάνια…!