Κορυσχάδες

Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά

πέφτουν ντουφέκια αράδα

Ο Αρης κάνει πόλεμο, μ' αντάρτες παλικάρια..!

Οι Κορυσχάδες, έξι μόλις χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και σε υψόμετρο 960 μέτρα, είναι ένα από τα πολύ παλιά και τα πιο γραφικά χωριά της περιοχής. Στεφανωμένο με έλατα και με άφθονα κρυστάλλινα νερά είναι το ρουμελιώτικο χωριό, που προσφέρεται για παραθερισμό.

Το όνομά του έχει ρίζες βαθιές στα χρόνια τα αρχαία. Στην τοποθεσία «Καμίνια» στην αρχαιότητα, λειτουργούσε μεταλλείο και με το μέταλλο, που βγάζανε, κατασκεύαζαν πολεμικά όπλα και περικεφαλαίες (Κόρυς - Κόρυθος). Ετσι, το μεταλλείο έδωσε και το όνομά του στο χωριό.
Το χωριό, όμως, αυτό - και φυσικά δεν είναι το μοναδικό - κυνηγήθηκε και με τα γνωστά επιχειρήματα πως, τάχατες, είναι όνομα ξενικό, σλάβικο, το βάφτισαν Κυψέλη. Στην πραγματικότητα, αυτό που γύρεψαν ήταν να το σβήσουν από τη μνήμη του λαού και την ιστορία, γιατί ακριβώς στους Κορυσχάδες ξανάζησε στης Αντίστασης τα μεγάλα χρόνια η νέα Επίδαυρος του 1821.

Κάθε σπιθαμή πάνω στην ευρυτανική γη είναι ποτισμένη με αίμα. Κάθε βράχος, κάθε λόφος, πόλη και χωριό είχαν μετατραπεί σε μετερίζια αγώνα και λευτεριάς. Πάνω σε τούτη τη γη, η Ελλάδα αναπνέει λεύτερη στα "μαύρα" χρόνια της φασιστικής κατοχής. Οι Κορυσχάδες, κομμάτι αυτού του τόπου, γίνεται ο χώρος στον οποίο θα εκφραστεί η λαϊκή βούληση. Στο Δημοτικό Σχολείο τούτου του χωριού, έμελλε να γραφτεί μια χρυσή σελίδα του ένδοξου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του λαού μας.

Μέσα σε αυτά τα άπαρτα βουνά, έγινε από τις 14 μέχρι της 27 Μάη του 1944 η πρώτη Σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ). Συγκροτήθηκε η κυβέρνηση του Βουνού, η πιο δημοκρατική κυβέρνηση που γνώρισε ποτέ αυτός ο τόπος. Το Εθνικό Συμβούλιο ενέκρινε και το "Ψήφισμα των Κορυσχάδων", που ήταν ο καταστατικός χάρτης της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Αυτό το ψήφισμα αποτέλεσε το πιο προοδευτικό, φιλολαϊκό Σύνταγμα, που ψηφίστηκε και εφαρμόστηκε μέχρι σήμερα στη χώρα μας.

Κατηφορίζουμε κι ανηφορίζουμε την καταπράσινη οδό «Αρη Βελουχιώτη» που οδηγεί κατ' ευθείαν από το Καρπενήσι στις Κορυσχάδες. Μας υποδέχτηκε μια λαμπερή κατάφωτη μέρα, πλημμυρισμένη από μυρουδιές και χρώματα.

«Η αληθινή ιστορία δεν ξαναγράφεται, μήτε και παραχαράσσεται». Το πρώτο σύνθημα στον κεντρικό δρόμο του χωριού κάτω από μια παραφορτωμένη κερασιά..! Σπαρμένος με μνημεία όλος ετούτος ο πανέμορφος τόπος. Μνημεία αγώνων, φλεγόμενα καντήλια, επέτειοι μαχών, τάφοι μαρτύρων, άφθονο αίμα παλικαριών για Λευτεριά και Ανεξαρτησία. Λαμπρές σελίδες Τιμής και Δόξας. Πηγές αναμνήσεων και παραδειγματισμού, άντλησης αισιοδοξίας, πίστης και θάρρους.
Ενας λοιπόν τέτοιος τόπος με τη δική του αξία και σημασία είναι το ιστορικό και πανέμορφο χωριό των Κορυσχάδων μέσα στο απέραντο ελατόδασος της Ευρυτανίας.
Στη μια άκρη του τριγώνου ψηλά είναι το Βελούχι κι απέναντι ανταμώνουν κι αγκαλιάζονται, έτσι πανύψηλες που είναι καθώς λογχίζουν τα σύννεφα, η Χελιδόνα με την Καλιακούδα. Φυσικό κι απόρθητο φρούριο, προστατεύουν το Μικρό και Μεγάλο Χωριό,τις Κορυσχάδες, την Παναγία την Προυσιώτισσα από τον κάθε λογής Αγαρηνό. Συμπορευτής τους ο Καρπενησιώτης που φιδοσέρνεται ταπεινωμένος στα γκρεμά, πότε το ένα πότε το άλλο χωριό ν' αγκαλιάσει.

Στη σύγχρονη ελληνική ιστορία ένας κορυφαίος σταθμός στην πάλη του ελληνικού λαού είναι η 14 Μάη 1944. Μέρα που στις Κορυσχάδες της Ευρυτανίας, αρχίζει τη συνεδρίασή του Εθνικού Συμβουλίου των αντιπροσώπων της μαχόμενης Ελλάδας, κορυφώνοντας, σε καιρό κατοχής, τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κι επισφραγίζοντας, από τη σκοπιά της πολιτικής οργάνωσης, την εξουσία του λαού.
Για πρώτη φορά, δινόταν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, καθώς και στους νέους που είχαν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Κάτω από τη μύτη του κατακτητή, περίπου, 1.800.000 ψηφοφόροι (απ' αυτούς, περίπου, 300.000 στην Αθήνα), παίρνουν μέρος στις εκλογές. Εκλογές έγιναν σ' όλη την Ελλάδα πλην των βουλγαροκρατούμενων (Αν. Μακεδονία -Θράκη εξαιτίας της μεγάλης τρομοκρατίας που επικρατούσε), καθώς και στην Κρήτη και στα νησιά - πλην της Εύβοιας και της Λευκάδας - γιατί δεν έφτασε έγκαιρα η εγκύκλιος της ΠΕΕΑ. Εκλέχτηκαν 184 Εθνοσύμβουλοι και προστέθηκαν 22 βουλευτές της βουλής του 36 με απόφαση της ΠΕΕΑ.

Το Εθνικό Συμβούλιο της ΠΕΕΑ, εκλεγμένο από σύσσωμο το λαό της ελεύθερης και της κατεχόμενης Ελλάδας, με μια χωρίς προηγούμενο συμμετοχή του στις εκλογές, παρ' όλες τις δυσκολίες και τις ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες, που επικρατούσαν στις σκλαβωμένες ακόμα περιοχές, οδοιπορούσαν μέρες και μέρες σε κάμπους και βουνά, για να συγκεντρωθούν στο προσδιορισμένο μέρος, εκεί όπου θα συνεδρίαζε. Απ' όλες τις στράτες, τους δρόμους και τα μονοπάτια, σε πολυήμερες πορείες, οι αντιπρόσωποι, αψηφώντας τους κινδύνους, βρέθηκαν στο «ραντεβού» της έναρξης των εργασιών του Εθνικού Συμβουλίου, που ήταν ορισμένο για τις 14 του Μάη στο ιστορικό σχολείο των Κορυσχάδων, που από μέρες έχει ετοιμαστεί.
Στην είσοδο του σχολειού, εξακολουθεί να υπάρχει μια επιγραφή: «Επίδαυρος 1821 - Κορυσχάδες 1944». Πόσα δεν εννοεί αυτή η επιγραφή; Οι ίδιοι αγώνες πριν από 123 χρόνια, οι ίδιοι το '44, αλλά οι ίδιοι και σήμερα. Ιδιες οι προσπάθειες του Λαού.

Οι καλλιτέχνες του ΕΑΜ, αυτοί που ανέβηκαν στα βουνά, δούλεψαν με κέφι για να δώσουν στην αίθουσα του Σχολείου τη διακόσμηση, που απαιτούσε ένα τέτοιο γεγονός. Και, φυσικά, το Εικοσιένα κι οι πολέμαρχοί του ήταν το μήνυμα και το θέμα. Πάνω σ' αυτό δούλεψαν τη διακόσμησή τους. Οι αγωνιστές του '21, ο Κανάρης, ο Καραϊσκάκης, ο Διάκος, ο Παπαφλέσσας, οι μεγάλες μορφές, αλλά και μνημειακές συνθέσεις από τον αντιστασιακό αγώνα του λαού μας.

Όσοι είχαν την ευτυχία να παραβρεθούν και να ζήσουν στους Κορυσχάδες τις δυο αυτές ιστορικές βδομάδες που κράτησαν οι εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου (14-27 Μάη 1944), θυμούνται το σχολειό του, το διώροφο λιθόχτιστο κτίριο, που φιλοξένησε τις εργασίες και το οποίο σήμερα είναι αξιόλογο ιστορικό μουσείο της Εθνικής Αντίστασης.
Οι καλλιτέχνες που είχαν φτάσει στα βουνά δούλεψαν ακούραστα με φαντασία και διακόσμησαν τους τοίχους όσο πιο ταιριαστά μπορούσαν για ένα τέτοιο γεγονός. Θυμίζουμε σήμερα τα ονόματά τους... ίσως όμως να ξεφεύγει κανένας. Ηταν ο Δημήτρης Γιολδάσης, ο Βάλιας Σερμετζίδης, ο Δημήτρης Μεγαλίδης, ο Ηλίας Φέρτης, ο Γιώργος Δήμου, ο Γιώργος Λυδάκης. Το φωτογραφικό ρεπορτάζ του Εθνικού Συμβουλίου το κάλυψε ο Σπ. Μελετζής.
Κορυσχάδες 14 Μάη 1944, ώρα 2 μ.μ. Η αίθουσα του Εθνικού Συμβουλίου κατάμεστη. Στις πόρτες και στους διαδρόμους το πλήθος στριμώχνεται. Εξω από την αίθουσα, στην αυλή του σχολείου, η μπάντα των μουσικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ παίζει τον εθνικό ύμνο και αποδίδει τιμές. Η ιστορική συνεδρίαση αρχίζει. Ενα προσωρινό προεδρείο αναλαμβάνει να διευθύνει το πρώτο στάδιο των εργασιών. Κατόπιν γίνεται δοξολογία, στην οποία χοροστατεί ο ΕΑΜίτης Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ και στη συνέχεια ο Εθνοσύμβουλοι δίνουν τον όρκο:
«Ορκίζομαι, ότι θα εχτελώ πιστά τα καθήκοντά μου, σαν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της Πατρίδας μου και του Ελληνικού λαού. Οτι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία, για την απελευθέρωση της χώρας μου απ' το ζυγό των καταχτητών, ότι θα υπερασπιστώ παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για τη λευτεριά του και για τα κυριαρχικά του δικαιώματα». Δεκαπέντε μέρες, γράφει ο Κώστας Καραγιώργης, βάσταξε η πρώτη σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου των Ελλήνων. Σ' αυτό το τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, πυκνώνεται τόση γόνιμη και αποδοτική δουλιά, που δεν μπορούσε να την ονειρευτεί ολόκληρη κοινοβουλευτική τετραετία των άλλοτε Βουλών...
Στην ιστορία του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα η 14η του Μάη, ξεχωρίζει σαν ένας σημαντικός σταθμός..! Είναι η μέρα που πάνω στα λευτερωμένα βουνά μας συνέρχεται το πρώτο κυρίαρχο Λαϊκό Σώμα. Το Εθνικό Συμβούλιο παίρνει σάρκα και οστά. Ο Νεοελληνικός ψευτοκοινοβουλευτισμός, πρόσθετε ο Κώστας Καραγιώργης, απλή καρικατούρα του κοινοβουλευτισμού, που έδωσε η αστική Δυτική Ευρώπη, στις καλύτερες στιγμές της είναι μια κακή ανάμνηση για το τωρινό Εθνικό Συμβούλιο των Ελλήνων. Σεμνότητα, ευπρέπεια, τάξη και αλληλοσεβασμός, θάρρος της γνώμης, αυτή ήταν η ατμόσφαιρα του Σώματος. Αλλά και πνεύμα πρακτικότητας, σβέλτης τοποθέτησης των προβλημάτων, συστηματικής δουλιάς και εκμετάλλευσης του χρόνου. Το μοναδικό στην ιστορία της Ελλάδας αυτό αντιπροσωπευτικό Σώμα του λαού απωθούσε αυτόματα από πάνω του κάθε κενολόγο ρητορισμό...
Και ο Κώστας Καραγιώργης, τεκμηριώνοντας το γραφτό του, πρόσθετε μια χαρακτηριστική μαρτυρία: «Ο φιλελεύθερος παλαίμαχος της κοινοβουλευτικής ζωής Παντελής Καρασεβδάς την τελευταία μέρα της Συνόδου ομολογούσε: "...Εχω 50 χρόνων κοινοβουλευτική πείρα. Ποτέ δεν είδα τέτοιο Σώμα. Ούτε ένας ρήτορας δεν πέρασε από το βήμα, που να μην πει χρήσιμα και σοβαρά πράματα, που να μην τα διατυπώσει και καλά..."». Φυσικά, ο κόσμος αυτός που ανέβαινε στο βήμα δεν είχε καμιά σχέση με τους πολιτικάντηδες, με τους παλιούς κομματάρχες. Ηταν η νέα Ελλάδα, που την έπλαθε της Εθνικής Αντίστασης η φλόγα. Η Ελλάδα, που με τις θυσίες και τα αμέτρητα ολοκαυτώματα ξαναζωντάνευε το νέο '21.
Στις 27 του Μάη 1944, καθώς το Εθνικό Συμβούλιο ολοκλήρωνε τις εργασίες του, το ιστορικό εκείνο ψήφισμα καθρέφτιζε κρυστάλλινα σαν καταστατικές υποθήκες την ατσάλινη θέληση του λαού για τη λευτεριά, αλλά την ίδια ώρα και την αμετακίνητη απόφασή του να συνεχίσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα για τη λαοκρατική δημοκρατική αναγέννηση της Ελλάδας. Για ν' απαλλαγεί από τα θανατερά δεσμά της ξενοκρατίας, της υποτέλειας.
Διαβάζουμε αποσπασματικά μερικά άρθρα που 'χουν και τούτη την ώρα όλη τους τη δυναμική και αξία. «...Ολες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και ασκούνται από το λαό. Η Αυτοδιοίκηση και η Λαϊκή Δικαιοσύνη είναι θεμελιώδεις θεσμοί του δημόσιου βίου των Ελλήνων (άρθρο 2)».
Κι αμέσως πιο κάτω συμπλήρωνε: «Οι λαϊκές ελευθερίες είναι ιερές και απαραβίαστες. Το αγωνιζόμενο έθνος θα τις προστατέψει από κάθε απειλή, από οπουδήποτε και αν προέρχεται...(άρθρο 4)».Το Εθνικό Συμβούλιο είναι το αποκορύφωμα του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα του ελληνικού λαού. Δίνει στην Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), την αδιαφιλονίκητη και ατράνταχτη Λαϊκή Βάση για την εκπλήρωση του ιστορικού έργου της. Είναι η έγκριση της θέλησης του ελληνικού λαού που συνέβαλε αγωνιστικά στην κατάκτηση της Λευτεριάς.

Οι Κορυσχάδες έμειναν στην ιστορία.