ΑΡΤΟΤΙΝΑ.

Η Αρτοτίνα (υψόμ. 1.300 μ.), είναι η «πρωτεύουσα των Βαρδουσίων Ορέων», το καπετανοχώρι της Δωρίδας με τα αλπικά της τοπία. Είναι φωλιασμένη ανάμεσα στα επιβλητικά Βαρδουσία και την όμορφη Οξυά. Το 1940 οι κάτοικοι ξεπερνούσαν τους 1500.
Ιστορία - Αρχαιολογία: Την έχουν ονομάσει, δίκαια, «καπετανούπολη». Είναι πατρίδα: Του Λουκά Καλιακούδα, συμπολεμιστή του Λάμπρου Κατσώνη (1760). Του προκρίτου του χωριού Αναγνώστη Φασίστα, που δηλητηριάστηκε με δόλο από τους Τούρκους στο Λιδωρίκι, επειδή διαμαρτυρήθηκε για το βαρύ χαράτσι. Του απελευθερωτή της Δωρίδας, οπλαρχηγού και στρατηγού Δήμου Σκαλτσά, του Γεράντωνα, του Σαφάκα και του Ρούκη. Δίκαια υπερηφανεύονται οι αρτοτινοί για το καμάρι του αγώνα του λυτρωμού του 1821 Θανάση Διάκου, που γεννήθηκε στον τόπο τους, μόνασε στη μονή του Αγίου Ιωάννου και θυσιάστηκε στην Αλαμάνα. Αρτοτινός είναι και ο διεθνούς φήμης λαογράφος Δημήτριος Λουκόπουλος.
Το χωριό έχει να παρουσιάσει και σήμερα ξυλόγλυπτη, οργανοπαίχτη, ζωγράφο, πεζογράφους, δημοσιογράφους, χορευτικό όμιλο, μουσείο λαϊκής τέχνης, βιβλιοθήκη. Εκτός από τα 15 βιβλία του Δ. Λουκόπουλου (λαογραφικά, «Ο Σαφάκας» κλπ.), αξιόλογα είναι και τα βιβλία: ''Ποία η γενέτειρα του Αθ. Διάκου'' του Γιάννη Μασούρα, εκδόσεως της ''ΔΩΡΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ'', ''Αρτοτίνα'' του Γιάννη Ρουφογάλη και το πρόσφατο ''Ο Αθανάσιος Διάκος'' του Γιώργου Παπαϊωάννου. Ο Λευκιώτης Γυμνασιάρχης Κων. Δημόπουλος έχει γράψει για το Σκαλτσοδήμο και το Ρούκη.
Στην πλατεία έχει στηθεί η προτομή του Αθ. Διάκου από το 1930 με δωρεά της ''ΔΩΡΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ''. Σώζεται το αρχοντικό του Σαφάκα. Ο τάφος του γιου του Γιάννη βρίσκεται μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας. Στήλες έχουν στηθεί στα σπίτια που γεννήθηκαν ο Διάκος και ο Σκαλτσοδήμος.
Ανατολικά, πέρα από τη χαράδρα, υπάρχουν λείψανα αρχαίου οικισμού. Υπάρχει επίσης τάφος μακεδόνικος.
Μερικά χλμ. από το χωριό βρίσκεται η εκκλησία του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου και το κελί που εμόνασε ο Διάκος (το κελί του παραμένει ανέπαφο).