Η χώρα μας έχει πάνω από δεκαπέντε χιονοδρομικά κέντρα και φιλοδοξεί να αποκτήσει καμιά δεκαριά ακόμη, αν γίνουν πράξη τα σχέδια και τα σενάρια των τοπικών αρχών σε πολλές ορεινές περιοχές. Tην ώρα που επιστήμονες προειδοποιούν ότι πολλά αντίστοιχα κέντρα θα αναγκαστούν να κλείσουν λόγω των απρόβλεπτων συνεπειών στις χιονοπτώσεις, εμείς επιμένουμε να ασφαλτοστρώνουμε παρθένες περιοχές και να μεταφέρουμε τη βουή της πόλης στα βουνά.Πολλοί οραματίζονται το μοντέλο της Αράχωβας, δηλαδή ουρές από πολυτελή τζιπ που μεταφέρουν επισκέπτες, οι οποίοι, μεταξύ λιφτ και ταβέρνας, διοχετεύουν μέρος του πλούτου τους και στους ντόπιους. Αυτή η στρατηγική ανάπτυξης από τη μία έχει σημαντικές επιπτώσεις στο ευαίσθητο αλπικό τμήμα των βουνών -που είναι και το τελευταίο παρθένο κομμάτι της χώρας- και από την άλλη είναι αμφιλεγόμενη ως προς την αποτελεσματικότητά της, καθώς είναι εμφανείς οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Ηδη ο περυσινός ήπιος χειμώνας με τις ελάχιστες χιονοπτώσεις είχε τις πρώτες συνέπειες στην οικονομία της Αράχωβας και των Καλαβρύτων καθώς τα χιονοδρομικά κέντρα λειτούργησαν για μικρό χρονικό διάστημα.Εκατοντάδες χιλιόμετρα στρωμένα με άσφαλτο.Η κατασκευή τέτοιων κέντρων απαιτεί τη διάνοιξη δεκάδων χιλιομέτρων ασφαλτόδρομων σε δασικές ή ορεινές ζώνες, κτιρίων σε δεσπόζουσες αλπικές τοποθεσίες, την ισοπέδωση πλαγιών για τις πίστες και τέλος, την εγκατάσταση πυλώνων και συρματόσχοινων για τα lift. Επιπλέον, η εύκολη πρόσβαση χιλιάδων αυτοκινήτων και μεγάλων λεωφορείων μεταφέρει όλες τις επιβαρυντικές δραστηριότητες των πόλεων: το θόρυβο, τα καυσαέρια, τα σκουπίδια, αναφέρει ψήφισμα 25 ορειβατικών συλλόγων της χώρας που αντιτίθενται στη δημιουργία νέων χιονοδρομικών. «Οσοι έχουν επισκεφθεί τον Παρνασσό το καλοκαίρι έχουν δει πως οι μπουλντόζες ισοπέδωσαν τις πλαγιές για να ομαλοποιήσουν το ανάγλυφο και να γίνουν πίστες», περιγράφει χαρακτηριστικά ο κ. Κώστας Σταμέλλος, οικονομολόγος και μέλος των Οικολόγων Πράσινων. «Οι χιονοδρομικές εγκαταστάσεις λειτουργούν σαν το κερασάκι στην τούρτα σε μία ονομαζόμενη ανάπτυξη των ορεινών όγκων με κύριο άξονα την παραθεριστική κατοικία. Σ' αυτές τις συνθήκες, το χιονοδρομικό δεν αποτελεί πλέον πρωτογενές τουριστικό προϊόν. Είναι απλά σαν την πισίνα στο ξενοδοχείο. Κάτι ανάλογο, δηλαδή, με τα γήπεδα γκολφ. Δυστυχώς, όσοι σκέφτονται και μεθοδεύουν τέτοιες επενδύσεις λένε τη μισή αλήθεια», υποστηρίζει ο κ. Σταμέλλος, που ζει στη Λαμία και βλέπει γύρω του να προωθούνται σχέδια για τρία χιονοδρομικά κέντρα: στον Κίσσαβο, στα Βαρδούσια και στη Γραμμένη Οξιά.«Τις περισσότερες φορές δεν ανακοινώνουν επίσημα ότι θα γίνουν νέα χιονοδρομικά κέντρα (Χ.Κ.). Ομως τελείως… συμπτωματικά οι δρόμοι που ανοίγονται συγκλίνουν όλοι στο πεδίο που ακούγονται σενάρια για νέα Χ.Κ.», λέει ο Βαγγέλης Βρούτσης, οδηγός βουνού. «Προφανώς δεν γίνονται τυχαία αυτές οι κινήσεις.» Για παράδειγμα, στον Ολυμπο ο δρόμος μέχρι τη θέση Βρυσοπούλες όπου βρίσκονται οι χιονοδρομικές εγκαταστάσεις του στρατού έχει ασφαλτοστρωθεί. Σ' αυτήν την περιοχή προτείνεται η δημιουργία νέου Χ.Κ. Στον Κίσσαβο, η άσφαλτος έχει φθάσει μέχρι το καταφύγιο του ορειβατικού συλλόγου της Λάρισας. Και εκεί προτείνεται νέο Χ.Κ.Αν και τα περισσότερα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας είναι ζημιογόνες κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις, τα σενάρια και οι μελέτες για νέα χιονοδρομικά ξεφυτρώνουν κάθε τόσο σαν τα μανιτάρια. «Οι περισσότεροι ντόπιοι δεν ξέρουν τις περισσότερες φορές τι σημαίνει χιονοδρομικό κέντρο, αλλά πάντα υπάρχει κάποιος φιλόδοξος πολιτικός που βγάζει από τα συρτάρια του την καραμέλα της χιονοδρομικής ανάπτυξης», λέει ο κ. Βρούτσης.Δυσοίωνες προβλέψεις για τα χιονοδρομικά χαμηλού υψομέτρουΑπογοητευτική είναι η μελέτη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme) για τα χιονοδρομικά κέντρα και το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη (Many Ski Resorts Heading as Result of Global Warming). Σύμφωνα με αυτήν, πολλά χιονοδρομικά κέντρα που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο θα αντιμετωπίσουν οικονομικά προβλήματα και ενδεχομένως να βάλουν ακόμα και «λουκέτο». Ειδικοί του πανεπιστημίου της Ζυρίχης εκτιμούν ότι η περίοδος χιονόπτωσης στα χαμηλά βουνά θα είναι ολοένα και πιο απρόβλεπτη στις επόμενες δεκαετίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα, με εξαίρεση τον Ολυμπο, τα περισσότερα βουνά μας είναι χαμηλά. Για παράδειγμα, το χιονοδρομικό κέντρο του Μαινάλου βρίσκεται μόλις στα 1.600 μ.Οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, συνεχίζει η μελέτη, θα έχουν σοβαρές παρενέργειες στον χειμερινό τουρισμό σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία. Προς το παρόν, περίπου το 15% των ελβετικών χιονοδρομικών κέντρων δεν έχει αρκετό χιόνι. Στο μέλλον, το πρόβλημα θα επεκταθεί στο 37% με 56%. Στην Αυστραλία εάν επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο, κανένα χιονοδρομικό κέντρο δεν θα είναι βιώσιμο μέχρι το 2070. Η άνοδος της θερμοκρασίας θα είναι περισσότερο αισθητή σε περιοχές του νότιου ημισφαιρίου κατά τη διάρκεια του χειμώνα.«Πολλά παραδοσιακά ευρωπαϊκά χιονοδρομικά κέντρα χαμηλού υψομέτρου θα αναγκαστούν να κλείσουν είτε λόγω έλλειψης χιονιού είτε λόγω των επιβαρύνσεων που θα προκύψουν από το επιπλέον κόστος, συμπεριλαμβανομένου του τεχνητού χιονιού. Παράλληλα θα αυξάνονται οι πιέσεις για δημιουργία νέων εγκαταστάσεων σε ιδιαίτερα ευαίσθητες οικολογικά περιοχές μεγαλύτερων υψομέτρων», αναφέρει ο δόκτωρ Μπούρκι, λέκτορας στη Διεθνή Σχολή Τουριστικού Μάνατζμεντ στη Ζυρίχη.Η έρευνα βασίστηκε στις μετεωρολογικές προβλέψεις 2.000 επιστημόνων του ΙPCC (Ιntergovernmental Panel on Climate Change), που έχει δημιουργήσει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (UNEP) μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας. Το ΙPCC εκτιμά ότι η θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 1,4 έως 5,8 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100 εάν δεν μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων.Στο σκι λέμε «ναι»Ο προβληματισμός και οι διαφωνίες των περισσότερων ορειβατικών και οικολογικών συλλόγων της χώρας δεν έχει στόχο τα σπορ του χιονιού, αφού όλοι θεωρούν ότι έστω και κατά τη διάρκεια των 3 - 4 μηνών με χιόνι μπορούν να αναπτυχθούν τέτοιου είδους δραστηριότητες στη χώρα μας. Αλλωστε, όσοι πραγματικά αγαπούν το σκι, το σνόουμπορντ και το ορειβατικό σκι είναι φυσιολάτρες. Απλώς πιστεύουν ότι τα υπάρχοντα χιονοδρομικά διάσπαρτα όπως είναι στη χώρα, είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες του χιονοδρομικού τουρισμού. Αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι καλύτερες υπηρεσίες, βελτιωμένες υποδομές και συντήρηση των υφισταμένων ώστε να μπορέσουν να ανταγωνισθούν τα Χ.Κ. των Αλπεων και κυρίως της γειτονιάς μας, Βουλγαρίας, Σκοπίων και Ρουμανίας που αναπτύσσονται ραγδαία.
========
* Όσοι έχουν επισκεφθεί τον Παρνασσό το καλοκαίρι, έχουν δει πώς οι μπουλντόζες ισοπέδωσαν τις πλαγιές για να ομαλοποιήσουν το ανάγλυφο και να γίνουν οι πίστες. Με ανάλογο “σεβασμό” θα αντιμετωπίσουν την “ανόθευτη, παρθένα” περιοχή, όπως ονομάζουν στην εισήγηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Φθιώτιδας, στη Γραμμένη Οξιά, στα Βαρδούσια και στα άλλα βουνά που σχεδιάζονται χιονοδρομικές εγκαταστάσεις και κέντρα. Τα επιχειρήματα περί μη επιπτώσεων στο περιβάλλον δεν πείθουν. Οι επεμβάσεις είναι μείζονες και δεν αφορούν στην περιοχή της αλπικής ζώνης μόνο. Αφορούν κυρίως επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή που θα υποστεί τη διάβρωση, την έκθεση σε φυσικούς κινδύνους, επιπτώσεις χωροταξικές με την ανάπτυξη χρήσεων όπως παραθεριστική κατοικία, και γενικότερα με την “αστικοποίηση” της περιοχής, με τους αυτοκινητοδρόμους και τους άλλους υποστηρικτικούς χώρους υποδοχής και εξυπηρέτησης με την συνεπαγόμενη επιβάρυνση. Δυστυχώς όσοι σκέφτονται και μεθοδεύουν αυτές τις επενδύσεις, λένε τη μισή αλήθεια. Οι χιονοδρομικές εγκαταστάσεις λειτουργούν σαν το “κερασάκι στην τούρτα” σε μια ονομαζόμενη “ανάπτυξη” των ορεινών όγκων με κύριο άξονα την παραθεριστική κατοικία. Σ’ αυτές τις συνθήκες το χιονοδρομικό κέντρο δεν αποτελεί πλέον “πρωτογενές τουριστικό προιόν”. Είναι απλά σαν την πισίνα στο ξενοδοχείο. Κάτι ανάλογο με τα γήπεδα γκολφΣύμφωνα με μελέτες και δημοσιεύσεις, μέσα στις επόμενες δεκαετίες κινδυνεύουν με λουκέτο αρκετά χιονοδρομικά κέντρα της Eυρώπης εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το χιόνι έχει ήδη εξαφανιστεί από πολλές βουνοπλαγιές, πράγμα που θα πλήξει σημαντικά την τουριστική βιομηχανία αρκετών περιοχών. Η πλειονότητα των επιστημόνων θεωρεί ότι η καλοκαιρία μέσα στο καταχείμωνο, που παρατηρήθηκε φέτος, συνδέεται άρρηκτα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα ίδια αυτά φαινόμενα παρατηρούνται και στη χώρα μας, οπότε οι προτάσεις για κατασκευή νέων χιονοδρομικών κέντρων δεν ακούγονται σοβαρές. Πρέπει να δεχτούμε ότι το κλίμα αλλάζει και αλλάζει τα πάντα ή πρέπει να αλλάξουν τα πάντα. Να αλλάξουν οι πολιτικές για τη γεωργία, τα δάση, τα νερά, οι πολιτικές για την παράκτια ζώνη, τον τουρισμό και τα χιονοδρομικά κέντρα, τη δόμηση και την ενέργεια, τις μετακινήσεις και τις υποδομές και βέβαια η οργάνωση του κράτους και η αντίληψη του πολίτη για όλα αυτά. Καλοπροαίρετα μπορούμε να δεχθούμε όλοι, ότι τα 20 χιονοδρομικά κέντρα, διάσπαρτα όπως είναι στη χώρα, είναι αρκετά σήμερα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του χιονοδρομικού τουρισμού. Αυτό που χρειάζεται, είναι καλύτερες υπηρεσίες, καλύτερη υποδομή και συντήρηση των ήδη υπαρχόντων.
Σε ό,τι αφορά τον Κίσσαβο, τα Βαρδούσια και τη Γραμμένη Οξιά, η κάθε μια περίπτωση είναι ιδιαίτερη.
- Για τον Κίσσαβο, έχουν προχωρήσει κάποια έργα υποδομής (διαπλάτυνση του δρόμου από το χωριό Σπηλιά, η επέκταση του ορειβατικού καταφυγίου προορίζεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των αναγκών των χιοδρόμων).
- Για τα Βαρδούσια, έχει υποβληθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες η Προκαταρτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση, για την οποία η αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει συντάξει σχέδιο αρνητικής απόφασης.
- Για την Γραμμένη Οξυά, υπάρχει απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Φθιώτιδας να προχωρήσει το θέμα και πληροφορίες μας λένε ότι προχωρούν στην μελέτη. Εδικά για τη Γραμμένη Οξυά πρέπει να τονιστεί, ότι είναι ένα βουνό στη Δυτική Φθιώτιδα στο οποίο παρατηρείται το νοτιότερο δάσος οξιάς της Ευρώπης, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Στην ευρύτερη περιοχή το προηγούμενο διάστημα καλλιεργήθηκε έντονη αντιπαράθεση σχετικά με την δημιουργία αιολικού πάρκου στα Κοκάλια, περιοχή που είναι συνέχεια της Γραμμένης Οξιάς, με το επιχείρημα της καταστροφής του περιβάλλοντος από τους δρόμους και το τσιμέντο των βάσεων των ανεμογεννητριών. Είναι αντιφατικό όμως που δεν μιλάει κανείς τώρα, ούτε για τις μπουλντόζες που θα ισοπεδώσουν τις πλαγιές για να φτιάξουν τις πίστες, ούτε για τις βάσεις των λίφτ, ούτε για την κατασκευή των άλλων χώρων υποδοχής και εξυπηρέτησης. Ο σκοπός, τουριστική κίνηση και “ανάπτυξη”, αγιάζει τα μέσα. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι για την προώθηση του ορεινού τουρισμού: διάνοιξη, διαμόρφωση, βελτίωση και διαφήμιση των ορεινών μονοπατιών, ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων (mountain bike, πεζοπορία, δραστηριότητες ποταμού κ.α.), δημιουργία ή και επισκευή ορειβατικών καταφυγίων, δημιουργία οικοτουριστικών καταλυμάτων, πάντα με γνώμονα τη διασκέδαση και τις ανάγκες όλης της οικογένειας, έτσι ώστε να προσελκυσθεί στο βουνό όλο και περισσότερος κόσμος. Γενικά, να γίνει προώθηση των εναλλακτικών ευκαιριών απασχόλησης μέσα από την ανάπτυξη του οικολογικού τουρισμού, του αγροτουρισμού και του ορεινού τουρισμού. Βέβαια γι’ αυτά χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες των τοπικών φορέων και των παραγόντων, οι οποίοι, συνήθως, κοντόφθαλμα κυνηγούν το γρήγορο χρήμα και δεν νοιάζονται για την περιφερειακή ισόρροπη πολυκεντρική οικονομική δραστηριότητα με προστασία. Βλέπουν το χιονοδρομικό κέντρο σαν την κότα με τα χρυσά αυγά, χωρίς να σκέφτονται ότι, με την δημιουργία του, θα χαθεί η ομορφιά και η ηρεμία στον τόπο τους. Σ’ αυτό θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι, και ιδιαίτερα όσοι επικοινωνούμε μ’ αυτούς τους ανθρώπους, συζητώντας καλόπιστα μαζί τους. Θέματα που πρέπει να απασχολήσουν είναι η διαφοροποίηση των καταλυμάτων, το «προφίλ» των επισκεπτών και των αναζητήσεων τους, τα ευρωπαϊκά κριτήρια ποιότητας των μονάδων και των περιοχών, ο οικονομικός ρόλος που παίζουν οι αγροτουριστικές εγκαταστάσεις σε κάθε τοπική κοινωνία, η ανάγκη διατήρησης ζωντανής αγροτικής ζωής ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη αγροτουριστικού προϊόντος. «Πουλάμε» περιβάλλον, την ομορφιά του τόπου μας, το καλό μας όνομα στα τοπικά προϊόντα και το ότι είμαστε καλοί άνθρωποι. Και το εισόδημα που παράγεται τοπικά, να επιστρέφει και πάλι στη ύπαιθρο.
Όχι χιονοδρομικό στα Βαρδούσια...
========
* ΌΧΙ λένε οι Ελληνικοί Ορειβατικοί και Χιονοδρομικοί Σύλλογοι, οι οποίοι συνυπογράφουν και ένα σχετικό ψήφισμα διαμαρτυρίας. Η κινητοποίηση ξεκίνησε από τέσσερα μέλη του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου, οι οποίοι συγκροτούν την Ομάδα Πρωτοβουλίας κατά της Δημιουργίας Νέων Χιονοδρομικών Κέντρων. Οι Σύλλογοι φέρουν τα παρακάτω επιχειρήματα κατά της δημιουργίας των κέντρων στον Όλυμπο, τον Κίσσαβο και τα Βαρδούσια, και προκρίνουν τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που συνάδουν με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης:
Με αφορμή την γνωστοποίηση των σχεδίων για την κατασκευή και λειτουργία νέων χιονοδρομικών κέντρων στον Όλυμπο, τον Κίσσαβο και τα Βαρδούσια, με το παρόν ψήφισμα, επιθυμούμε να εκφράσουμε την αντίθεση μας στην δημιουργία νέων χιονοδρομικών κέντρων σε ορεινούς όγκους της χώρας μας, διότι με αυτόν τον τρόπο επιβαρύνονται υπέρμετρα τα ορεινά οικοσυστήματα.
Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης που αποτελεί κεντρική Ευρωπαϊκή και Ελληνική πολιτική επιλογή, επιβάλλει η ανάπτυξη επιχειρηματικών και λοιπών δραστηριοτήτων να λαμβάνει υπόψη και την προστασία του περιβάλλοντος, αρχή που δεν εξυπηρετείται με την λειτουργία των νέων χιονοδρομικών κέντρων. Και αυτό διότι η κατασκευή ενός τέτοιου κέντρου απαιτεί την διάνοιξη δεκάδων χιλιομέτρων ασφαλτόδρομων σε δασικές ή αλπικές ορεινές ζώνες, την κατασκευή κτιρίων σε δεσπόζουσες αλπικές τοποθεσίες, την ισοπέδωση πλαγιών για τις πίστες και τέλος, την εγκατάσταση πυλώνων και συρματόσχοινων για τα δεκάδες lift. Επίσης, κατά την λειτουργία του κέντρου, η εύκολη πρόσβαση χιλιάδων αυτοκινήτων και μεγάλων λεωφορείων μεταφέρει στα μέχρι τώρα παρθένα βουνά μας όλες τις επιβαρυντικές δραστηριότητες των πόλεων: τον θόρυβο, τα καυσαέρια, τα σκουπίδια.
Όσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα των χιονοδρομικών κέντρων, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι η χειμερινή περίοδος διαρκεί όλο και λιγότερο - ήδη περιορίζεται στους 3 μήνες - είτε λόγω του φαινομένου της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είτε λόγω άλλων μετεωρολογικών φαινομένων, γεγονός που καθιστά αμφίβολη την επιβίωση ενός τόσο μεγάλου αριθμού χιονοδρομικών κέντρων στη χώρα. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι τα ήδη λειτουργούντα χιονοδρομικά κέντρα επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες για χειμερινές αθλητικές δραστηριότητες. Είναι όμως απαραίτητο να εκσυγχρονισθούν και να βελτιώσουν το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρουν, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό από τα χιονοδρομικά κέντρα των γειτονικών Βαλκανικών χωρών και των Άλπεων, τα οποία διαθέτουν καλύτερες υποδομές και προσφέρουν αρτιότερες υπηρεσίες.
Αντίθετα, υπάρχουν εναλλακτικές μορφές τουρισμού που έχουν μικρότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας, δεν επιβαρύνουν το ορεινό οικοσύστημα και αναπτύσσονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, όπως για παράδειγμα η αναρρίχηση, το ράφτινγκ, το καγιάκ, η ποδηλασία, το ορειβατικό σκι, η πεζοπορία σε σηματοδοτημένα μονοπάτια, οι παραδοσιακοί οικισμοί, κλπ. Παραδείγματα πετυχημένης εναλλακτικής τουριστικής ανάπτυξης αποτελούν η Κάλυμνος και τα Μετέωρα που, λόγω των σημαντικών αναρριχητικών πεδίων που διαθέτουν, έχουν αναδειχθεί σε παγκόσμιους αναρριχητικούς προορισμούς. Άλλο παράδειγμα αποτελούν το Πάπιγκο και η Κόνιτσα, όπου οι παραπάνω φιλικές προς το περιβάλλον δραστηριότητες αναπτύσσονται σε όλη την διάρκεια του χρόνου.
Για τους λόγους αυτούς, η δημιουργία νέων χιονοδρομικών κέντρων στα προαναφερόμενα ορεινά συγκροτήματα ή οπουδήποτε αλλού, κρίνεται οικονομικά ως μη βιώσιμη και περιβαλλοντικά ως ιδιαίτερα οχληρή δραστηριότητα. Η αντίθεσή μας δεν έχει ως στόχο το άθλημα του σκι, αφού θεωρούμε ότι τα βουνά μας, έστω και κατά τη διάρκεια των 3-4 μηνών με χιόνι, είναι κατάλληλα για ορειβατικό σκι. Η οικονομική ανάπτυξη της ορεινής υπαίθρου μπορεί να πραγματοποιηθεί με δραστηριότητες φιλικές προς το περιβάλλον, που θα δίνουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους κατοίκους, όπως αυτές αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Οι οργανώσεις που υπογράφουμε το παραπάνω ψήφισμα είμαστε πρόθυμοι σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς να προωθήσουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Ομάδα Πρωτοβουλίας κατά της Δημιουργίας Νέων Χιονοδρομικών Κέντρων.
• Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αχαρνών, Φιλαδελφείας 126, 136 71 Αχαρνές, Τηλ. 2102461528 • Πεζοπορικός Όμιλος Αθηνών, Ζαΐμη 45, 106 82 Αθήνα, Τηλ. 2108218401 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αθηνών, Ερμού 64, 105 63 Αθήνα, Τηλ. 2103212355 & 2103212429 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Ηλιούπολης, Καρνεάδου 8, 163 46 Ηλιούπολη, Τηλ. 2109911537, Fax 2109938286 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Άμφισσας, Σταλλού 8, 331 00 Άμφισσα, Τηλ. 2265028577 & 2265029201, Fax 2265023200 • Ελληνικός Πολιτιστικός Ορειβατικός Σύλλογος Φυλής, Ι. Μεταξά & Κοιμ. Θεοτόκου 3, 133 51 Φυλή, Τηλ. 2102411148 • Όμιλος Φίλων Βουνού και Θάλασσας, Ποσειδώνος 18, Βούλα, T.K. 166 73, Αθήνα, Τηλ. 2109657879, Fax 2108992113 • Σύνδεσμος Ελλήνων Ορειβατών Πάτρας 'ΩΛΕΝΟΣ', Καρπενησίου 24, 262 22 Πάτρα, Τηλ. 2610279764 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Κορίνθου, Κολιάτσου 30, 201 00 Κόρινθος, Τηλ. 2741029970 & 2741025694 • Φυσιολατρικός Όμιλος Πειραιά, Μεσσηνίας 14-16, 185 34 Πειραιάς, Τηλ. 2104170814 & 2104130632 • Σύνδεσμος Ελλήνων Ορειβατών Αθηνών, Καλλιδρομίου 41, 106 81 Αθήνα, Τηλ. 2103834817 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καβάλας, Πτολεμαίου 37, 653 02 Καβάλα, Τηλ. 2510224294 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Τρίπολης, Λαγοπάτη 43, 221 00 Τρίπολη, Τηλ. 2710232243 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Σπάρτης, Γκορτσολόγου 97 ή Τ.Θ. 52, 231 00 Σπάρτη, Τηλ. 2731022574 • Σύλλογος Φυσιολατρών Ορειβατών Σκακιστών Πειραιώς 'Ο Κρυστάλλης', Καραΐσκου 30-32, 185 32 Πειραιάς, Τηλ. 2104174094 • Ορειβατικός Χιονοδρομικός Σύλλογος Μεσολογγίου 'Η Βαράσοβα', Μαυροκορδάτου & Κάτση, 302 00 Μεσολόγγι, Τηλ. 2631025503 • Αθηναϊκός Ορειβατικός Σύλλογος, Πλ. Αγ. Θεοδώρων 3, 105 61 Αθήνα, Τηλ. 2103238775 & 2103238706 • Σύλλογος Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων, Ομήρου 6, 421 00 Τρίκαλα, Τηλ. 2431072077 (& fax) • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Αγρινίου, Παν. Σούλου 10, 301 00 Αγρίνιο, Τηλ. 2641045512 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Ρεθύμνου, Δημοκρατίας 12, 741 00 Ρέθυμνο, Τηλ. 2831057766 • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Άσπρων Σπιτιών, Νηρέως 5, 320 03 Παραλία Διστόμου, Τηλ. 22670-41552 • Λέσχη Αλπινισμού Λάρισας, Νίκαια Λάρισας, 415 00 Λάρισα, Τηλ. 2410921244 • Σύνδεσμος Ελλήνων Ορειβατών Θεσσαλονίκης, Πλατεία Αριστοτέλους 5, 546 24 Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310224710 • Φυσιολατρικός Ορειβατικός Σύνδεσμος «Ο ΠΑΝ», Αριστοτέλους 64, 104 33, Αθήνα Τηλ. 2108224777, 2108224351
==========
* «Αγαπητέ μου φίλε...
Αρχίζω και «τα παίρνω» με το κάθε βουνό και χιονοδρομικό κέντρο! Δεν μπορώ να δεχθώ ότι αυτό ταιριάζει σε μια σύγχρονη αντίληψη για την «ανάπτυξη των ορεινών όγκων» και για τον ορεινό τουρισμό. Δεν επαρκούν λοιπόν τα χιονοδρομικά που έχουμε, και τα οποία όλα τους λειτουργούν άψογα… και λένε: "δε φτιάχνουμε κι ένα ακόμη στα Βαρδούσια;", άντε κι ένα στη Γραμμένη Οξιά, κι ένα στον Κίσαβο, στον Όλυμπο, στη Βελβενδό, στην Τριγγία, στα Aγραφα κοκ... Αυτό όμως που εγώ δεν θέλω, είναι να δω το τελευταίο αγνό κομμάτι γης της Ελλάδας, που είναι τα βουνά μας, να καταντήσουν όπως τα νησιά μας. Έχουμε χιονοδρομικά κέντρα και είναι αρκετά! Ας κοιτάξουν να βελτιώσουν τα ήδη υπάρχοντα πρώτα, και μετά βλέπουμε.Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι για την προώθηση του ορεινού τουρισμού: διάνοιξη, διαμόρφωση, βελτίωση και διαφήμιση των ορεινών μονοπατιών, ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων (mountain bike, πεζοπορία, δραστηριότητες ποταμού κ.α.), δημιουργία ή και επισκευή ορειβατικών καταφυγίων, δημιουργία οικοτουριστικών καταλυμάτων, πάντα με γνώμονα τη διασκέδαση και τις ανάγκες όλης της οικογένειας, έτσι ώστε να προσελκυσθεί στο βουνό όλο και περισσότερος κόσμος. Γενικά, να γίνει προώθηση των εναλλακτικών ευκαιριών απασχόλησης μέσα από την ανάπτυξη του οικολογικού τουρισμού, του αγροτουρισμού και του ορεινού τουρισμού. Βέβαια γι’ αυτά χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες των τοπικών φορέων και των παραγόντων, οι οποίοι, συνήθως, κοντόφθαλμα κυνηγούν το γρήγορο χρήμα και δεν νοιάζονται για την περιφερειακή οικονομική δραστηριότητα με προστασία. Βλέπουν το χιονοδρομικό κέντρο σαν την κότα με τα χρυσά αυγά, χωρίς να σκέφτονται ότι, με την δημιουργία του, θα χαθεί η ομορφιά και η ηρεμία στον τόπο τους. Σ’ αυτό θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι, και ιδιαίτερα όσοι επικοινωνούμε μ’ αυτούς τους ανθρώπους, συζητώντας καλόπιστα μαζί τους. Μπορώ να σου πω, με κάποια επιφύλαξη, ότι όλα τα χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα, από μόνα τους, είναι ζημιογόνες και προβληματικές επιχειρήσεις. Ότι στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν ελάχιστες «παραγωγικές» μέρες το χρόνο για σκι για να λειτουργήσουν. Δεν ξέρω πόσο περιμένουν να αυξηθεί η «πελατειακή βάση» και τι προβλέπεται να συμβεί με τις χιονοπτώσεις τα επόμενα χρόνια. Νομίζω όμως ότι διανύουμε μια περίοδο δύσκολη για τη χιονόπτωση στην Ελλάδα σύμφωνα με τις δυσοίωνες κλιματικές αλλαγές. Aκουσα ότι η Αυστρία, με την επερχόμενη κλιματική μεταβολή και τη μείωση των χιονοπτώσεων, προγραμματίζει τη μετατροπή των χιονοδρομικών της σε... γήπεδα γκολφ. Αυτοί που θα κερδίσουν πάντως, είναι οι έξυπνοι επιχειρηματίες με τα πολυτελή ξενοδοχεία, τα RESORTS και τα Health Club. Πόσοι είναι αυτοί; Ακούστηκε ότι με τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, το 2007 η χιονοδρομία στην Ελλάδα μπαίνει σε ρυθμούς Αλπεων! Να η άλλη μεγάλη ιδέα, μετά τα γήπεδα γκολφ!! (παρουσίαση από τον κ Αλογοσκούφη του ειδικού προγράμματος για το Νομό Φωκίδας και την κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου Βαρδουσίων, που εκπονήθηκε από το υπουργείο Οικονομίας, σε εκδήλωση που έγινε στην Aμφισσα στις 13/10/2006). Ωραίο το έργο. Να δούμε όμως το τέλος του, μετά από κάποια χρόνια «λειτουργίας» των Χιονοδρομικών Κέντρων. Αν λειτουργήσουν… Η όποια Εταιρεία – Ιδιωτικός Τομέας θα πληρωθεί για την επένδυση, που θα κάνει. Και με το παραπάνω! Πώς θα το εξασφαλίσει αυτό; Νομίζεις ότι θα ρισκάρει στο χιονοδρομικό κέντρο; Όχι βέβαια! Θα εξασφαλίσει άλλες παράπλευρες δραστηριότητες με καταπατήσεις και αποχαρακτηρισμούς δημοσίων δασικών εκτάσεων, την κατασκευή πολυτελών συγκροτημάτων και τόσα άλλα, που δεν θα έχουν καμιά σχέση μ’ αυτό που λέμε “ήπια ανάπτυξη”. Αφού τα πάρει με το παραπάνω, θα την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια από κει που ήρθε. Το χιονοδρομικό θα περάσει στην τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία πλέον, χωρίς πόρους, θα καταντήσει την εγκατάσταση προβληματική και θα ψάχνει να το διώξει από πάνω της όπως όπως. Οπότε ή θα "μαραζώσει", γιατί θα μείνει προίκα στον δήμο, ή θα το πάρει κανένας τζάμπα. Θα μείνουν όμως τα απαραίτητα για τέτοιου μεγέθους επένδυση έργα υποδομής, (οδικές προσβάσεις, χώροι στάθμευσης κ.λ.π.) και τα παρεπόμενά τους, τα οποία αναγκαστικά θα μεταβάλουν την γεωμορφολογική αρμονία της περιοχής, θα τραυματίσουν το φυσικό τοπίο και την εύθραυστη γεωλογία, ιδιαίτερα σε περιοχές μεγάλων κλίσεων. Θα ενθαρρύνουν μεγαλύτερους κυκλοφοριακούς φόρτους και θα συμβάλουν στην αποψίλωση των τοπικών δασών και την προοδευτική υποβάθμιση των εδαφών.Οι προϋπολογισμοί των έργων; Ενδεικτικά σου λέω ότι ο προϋπολογισμός του Χ/Κ στη Βελβενδό Κοζάνης είναι της τάξης των 30 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ του Ski Center Kozuf στα Σκόπια, 72 εκατομμύρια. Στον Κίσαβο μόνο ο δρόμος πρόσβασης υπερβαίνει τα 4 εκατομμύρια ευρώΓια τον Κίσαβο, που σ’ ενδιαφέρει, έχω να σου πω ότι δυστυχώς προχωράει η κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου. Δεν ξέρω αν δημοπρατήθηκε η μελέτη ακόμη. Αν όχι, πιστεύω σύντομα θα γίνει. Ο δρόμος από το χωριό Σπηλιά μέχρι το καταφύγιο του ΕΟΣ Λάρισας, μήκους περίπου 12 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού, όπως ειπώθηκε, κοντά στα 4 εκατομμύρια ευρώ, κατασκευάζεται ήδη. Έχει γίνει η διαπλάτυνση. Σε πολλά σημεία νομίζω υπερβαίνει τα δέκα μέτρα και μέχρι το καλοκαίρι του 2007 προβλέπεται να γίνει η ασφαλτόστρωση. Συζητώντας με τον υπεύθυνο του καταφυγίου από τον ΕΟΣ Λάρισας έμαθα ότι για να γίνουν οι πίστες, πρέπει να "διορθωθεί" το ανάγλυφο! Θα γεμίσουν τις ρεματιές με μεγάλες πέτρες – βράχους, για να δοθεί η δυνατότητα της υπόγειας απορροής του νερού. Οι μπουλντόζες θα ισοπεδώσουν τις πλαγιές για να ομαλοποιήσουν τις πίστες. Τα λιφτ Θα φτάσουν μέχρι την κορυφή του βουνού, στα 1978 μέτρα! Εν τω μεταξύ όλοι ξέρουν ότι το βουνό έχει αρκετά δύσκολες καιρικές συνθήκες το χειμώνα και θα είναι λίγες οι μέρες που θα επιτρέπουν τη λειτουργία του Κέντρου…Το ζητούμενο λοιπόν είναι να υπάρξει ειλικρινής διάλογος, για να πεισθούν οι αρμόδιοι ότι πρέπει να σταματήσει αυτή τη μόδα των χιονοδρομικών κέντρων και οι υποσχέσεις χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στους κατοίκους των ορεινών περιφερειών. Στη δική μας περιοχή, πρέπει να σταματήσει εδώ η αναφορά για χιονοδρομικά κέντρα στην Γραμμένη Οξιά και τα Βαρδούσια και να γίνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής αναβάθμισης των ορεινών αυτών περιοχών με όρους προστασίας και βιωσιμότητας.»
Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος των Οικολόγων Πράσινων
=========
Ο… ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΑΜΠΡΟΥΤΖΟ.
Στον εθνικό δρυμό του Αμπρούτζο στην Ιταλία, βλέποντας το αδιέξοδο της εντατικής «ανάπτυξης», άλλαξαν ρότα. Σήμερα προσελκύουν δύο εκατομμύρια τουρίστες προστατεύοντας το περιβάλλον.Ενα διαφορετικό πετυχημένο δρόμο ανάπτυξης για τα βουνά παρουσιάζει μελέτη του κ. Μάκη Σταύρου, προέδρου του Ομίλου Φίλων Βουνού και Θάλασσας, για το Οικοτουριστικό Πείραμα στον Εθνικό Δρυμό του Αbruzzo στα Απέννινα Ορη. Η ιταλική περιοχή προσελκύει κάθε χρόνο περίπου δύο εκατομμύρια τουρίστες, αναπτύσσοντας παράλληλα την παραδοσιακή γεωργία-κτηνοτροφία και τον συμβατό με το περιβάλλον τουρισμό.Η επιτυχημένη πορεία του Αbruzzo ξεκινάει λίγο πριν… καταστραφεί στα τέλη της δεκαετίας του '60. Εκείνη την εποχή ο εθνικός δρυμός γνώρισε απότομη τουριστική ανάπτυξη. Κατοικίες, ξενοδοχεία, δρόμοι, χιονοδρομικές πίστες φτιάχτηκαν απρογραμμάτιστα, με αποτέλεσμα να θυσιαστούν 120.000 δέντρα και 3.000 εκτάρια εκτός άλλων καταστροφών.Μετά το 1969, ο Αυτόνομος Σύνδεσμος του εθνικού δρυμού πήρε την κατάσταση στα χέρια του, αναδιοργανώνοντας τις υπηρεσίες και τη διοίκηση.
• Το 1976 ο δρυμός έφτασε να περιλαμβάνει συνολικά 40.000 εκτάρια.
• Το 1984 ο σύνδεσμος επέβαλε το κριτήριο των ζωνών προστατευόμενων περιοχών. Ετσι χώρισε την περιοχή που καλύπτει ο δρυμός σε: Ζώνη απόλυτης προστασίας, Ζώνη Γενικής προστασίας και προφυλασσόμενη Ζώνη ήπιας αξιοποίησης, καθορίζοντας ταυτόχρονα με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια τις δραστηριότητες και επεμβάσεις που επιτρέπονται σε κάθε ζώνη.
• Το 1988, ύστερα από αγώνες, ο Σύνδεσμος πέτυχε την απαγόρευση του κυνηγιού και στην εξωτερική προφυλασσόμενη ζώνη.
• Το 1989, μετά τη δημοσίευση των οικονομικών στοιχείων του δρυμού που αποδείκνυε τα κέρδη της οικοτουριστικής ανάπτυξης, πολλές ακόμα κοινότητες ζήτησαν να συμπεριληφθούν στις προστατευόμενες ζώνες. Σήμερα ο δρυμός εκτείνεται σε 104.000 συνολικά εκτάρια - εκ των οποίων τα 44.000 είναι η κυρίως προστατευόμενη και 60.000 η εξωτερική προστατευόμενη ζώνη και απαρτίζεται από οροσειρές το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 900 έως 2.300 μ. Με βάση το επιτυχημένο μοντέλο του δημιουργήθηκαν στις γύρω περιοχές ακόμη τρεις δρυμοί!Με σεβασμό στο περιβάλλονΗ διαμονή των τουριστών γίνεται σε μικρές ξενοδοχειακές μονάδες που είναι ενταγμένες αισθητικά στο περιβάλλον. Ακόμη υπάρχει η δυνατότητα για κάμπινγκ σε ειδικές επιλεγμένες τοποθεσίες και η διαμονή σε καταφύγια που υπάρχουν διασκορπισμένα σε όλα τα βουνά του δρυμού. Πεζοπορία σε μονοπάτια, ορειβασία, αναρρίχηση, ποδήλατο βουνού και ιππασία είναι οι σημαντικότερες μορφές υπαίθριων δραστηριοτήτων που μπορούν να κάνουν οι επισκέπτες. Στα μονοπάτια, όπως και στους δασικούς δρόμους, απαγορεύεται η διέλευση μηχανοκίνητων οχημάτων. Σε ολόκληρο το δρυμό που είναι οριοθετημένος με κίτρινες πινακίδες -με εξαίρεση τους οικισμούς για τουρισμό, γεωργία και κτηνοτροφία σε συγκεκριμένες ζώνες- είναι αυστηρά απαγορευμένες όλες οι επεμβάσεις στο τοπίο.
«Τα ορεινά χωριά των Απέννινων κατάφεραν να αντιστρέψουν τη φθίνουσα πορεία και να ενισχύσουν τον πληθυσμό τους. Μπορούμε να το πετύχουμε κι εμείς, αρκεί να πείσουμε τους ντόπιους ότι υπάρχει εναλλακτική βιώσιμη προοπτική. Η στείρα άρνηση δεν βοηθάει, χρειάζονται προτάσεις», λέει με έμφαση ο κ. Σταύρου.
Στην ίδια κατεύθυνση και οι ορειβατικοί σύλλογοι της χώρας προτείνουν εναλλακτικές μορφές τουρισμού που έχουν σαφώς μικρότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας, δεν επιβαρύνουν το οικοσύστημα και αναπτύσσονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, όπως το ράφτινγκ, το καγιάκ, η ποδηλασία, το ορειβατικό σκι, η πεζοπορία σε σηματοδοτημένα μονοπάτια και οι παραδοσιακοί οικισμοί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου