Ο ίταμος (taxus baccata) είναι ένας αειθαλές δέντρο ύψους 10 - μέτρων, ιθαγενές της Ευρώπης και της Ασίας. Συναντάται αυτοφυές στη χώρα μας, σε μεγάλο υψόμετρο, συνήθως σε δάσος έλατου ή οξυάς. Είναι δέντρο που μεγαλώνει αργά και ζει πάρα πολλά χρόνια. Ξεχωρίζει από τα φύλλα του που είναι σκουροπράσινες βελόνες και τα σπέρματά του που περιβάλλονται από κυπελλοειδές, σαρκώδες περίβλημα με ζωηρό κόκκινο χρώμα σχηματίζοντας ένα είδος ψευδοκαρπού που μοιάζει με ρόγα. Αυτή περιέχει την τοξική ουσία ταξίνη που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο στον άνθρωπο και σε κάποια ζώα όπως βοοειδή ή άλογα, αλλά και να χρησιμοποιηθεί σαν συστατικό φαρμάκων. Το ξύλο του είναι καστανοκόκκινο, σκληρό και ανθεκτικό, κατάλληλο για την επιπλοποιία.
Αυτό το περίεργο και σπάνιο δέντρο κέντρισε την προσοχή των ανθρώπων με τις ιδιότητές του και τους ανάγκασε να ονομάσουν πολλές από τις κορυφές ή τις περιοχές όπου εμφανίζεται με το όνομά του.
Αυτό το περίεργο και σπάνιο δέντρο κέντρισε την προσοχή των ανθρώπων με τις ιδιότητές του και τους ανάγκασε να ονομάσουν πολλές από τις κορυφές ή τις περιοχές όπου εμφανίζεται με το όνομά του.
To φυτό Ίταμος βρίσκεται σε εύκρατες περιοχές του βορείου ημισφαιρίου. Η ταξινόμηση των ειδών του είναι δύσκολη λόγω της μεγάλης ποικιλίας και των μικρών διαφορών τους. Στην Ευρώπη απαντά το είδος Taxus baccata.
Στην Ελλάδα ο ίταμος υπάρχει στην Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Σαμοθράκη. Το φυτό αυτό είναι γνωστό ως ήμερο έλατο, καρκαριά.
Το γνωρίζουμε και μέσα από τις αναφορές του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη.
Ακόμα ο ίταμος ονομάζεται και δένδρο του θανάτου. Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη το φυτό αναδίδει δηλητηριώδης ατμούς, κι όποιος κοιμηθεί η καθίσει να φάει κάτω από αυτό μπορεί και να πεθάνει. Το ξύλο του δένδρου είναι ιδιαίτερα σκληρό και πολύ χρησιμοποιείτο από τους αρχαίους Έλληνες για την κατασκευή όπλων, μουσικών οργάνων και ξύλινων αγαλμάτων. Στα τωρινά χρόνια ο ίταμος είναι μάλλον σπάνιο για την χώρα μας.
Ο ίταμος αναπτύσσεται πολύ αργά και τα φύλλα του είναι το πιο δηλητηριώδες από όλα τα μέρη του φυτού. Έχει κόμη πλατιά και κωνική και έχει φλοιό ερυθροκάστανο με κηλίδες. Τα φύλλα του μοιάζουν πολύ με τις βελόνες του έλατου και είναι οξυκόρυφα, γυαλιστερά και σκουροπράσινα. Οι καρποί του όμως είναι εντελώς διαφορετικοί. Είναι μικρές κόκκινες δρύπες με διάμετρο έως 1cm.είναι δίοικο δέντρο. Παρουσιάζει φύλλωμα ενός μόνο γένους. Άλλα δέντρα είναι θηλυκά και άλλα αρσενικά. Αναπαράγεται από τα έντομα που μεταφέρουν την γύρη από τα αρσενικά προς τα θηλυκά .Γίνεται η αναπαραγωγή και δημιουργούνται οι απόγονοι. Οι τελευταίοι όταν ωριμάσουν τα θηλυκά άνθη, μεταφέρονται από τον αέρα και το νερό μακριά από το μητρικό είδος και παράγουν ένα νέο δέντρο. Ο ίταμος επίσης για την ανάπτυξή του χρειάζεται ψυχρό κλίμα και υγρασία. Με δεδομένο λοιπόν αυτά τα χαρακτηριστικά του και την κλιματική αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια και επηρεάζει και την χώρα μας το είδος αυτό έχει περιέλθει σε κατάσταση εκφυλισμού και πολύ πιθανόν σε λίγα χρόνια το σπάνιο αυτό είδος ίσως εκλείψει οριστικά από τα βουνά μας.
Στην Ελλάδα ο ίταμος υπάρχει στην Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Σαμοθράκη. Το φυτό αυτό είναι γνωστό ως ήμερο έλατο, καρκαριά.
Το γνωρίζουμε και μέσα από τις αναφορές του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη.
Ακόμα ο ίταμος ονομάζεται και δένδρο του θανάτου. Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη το φυτό αναδίδει δηλητηριώδης ατμούς, κι όποιος κοιμηθεί η καθίσει να φάει κάτω από αυτό μπορεί και να πεθάνει. Το ξύλο του δένδρου είναι ιδιαίτερα σκληρό και πολύ χρησιμοποιείτο από τους αρχαίους Έλληνες για την κατασκευή όπλων, μουσικών οργάνων και ξύλινων αγαλμάτων. Στα τωρινά χρόνια ο ίταμος είναι μάλλον σπάνιο για την χώρα μας.
Ο ίταμος αναπτύσσεται πολύ αργά και τα φύλλα του είναι το πιο δηλητηριώδες από όλα τα μέρη του φυτού. Έχει κόμη πλατιά και κωνική και έχει φλοιό ερυθροκάστανο με κηλίδες. Τα φύλλα του μοιάζουν πολύ με τις βελόνες του έλατου και είναι οξυκόρυφα, γυαλιστερά και σκουροπράσινα. Οι καρποί του όμως είναι εντελώς διαφορετικοί. Είναι μικρές κόκκινες δρύπες με διάμετρο έως 1cm.είναι δίοικο δέντρο. Παρουσιάζει φύλλωμα ενός μόνο γένους. Άλλα δέντρα είναι θηλυκά και άλλα αρσενικά. Αναπαράγεται από τα έντομα που μεταφέρουν την γύρη από τα αρσενικά προς τα θηλυκά .Γίνεται η αναπαραγωγή και δημιουργούνται οι απόγονοι. Οι τελευταίοι όταν ωριμάσουν τα θηλυκά άνθη, μεταφέρονται από τον αέρα και το νερό μακριά από το μητρικό είδος και παράγουν ένα νέο δέντρο. Ο ίταμος επίσης για την ανάπτυξή του χρειάζεται ψυχρό κλίμα και υγρασία. Με δεδομένο λοιπόν αυτά τα χαρακτηριστικά του και την κλιματική αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια και επηρεάζει και την χώρα μας το είδος αυτό έχει περιέλθει σε κατάσταση εκφυλισμού και πολύ πιθανόν σε λίγα χρόνια το σπάνιο αυτό είδος ίσως εκλείψει οριστικά από τα βουνά μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου